Εκθεση Χρονικού ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΛΕΣΧΗΣ, 1-6-1992

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΛΕΣΧΗ
Λεωφ.Ελευθ.Βενιζέλου 11

Εν Αθήναις τη 1η Ιουνίου 1992
Τηλ. 3242.611,2,3,4 105 64

ΠΡΟΣ: Γ.Ε.Σ./Δνσιν Ιστορίας Στρατού
Σχετ: Φ.200/6/3242961/21.5.92
Εις απάντησιν του ανωτέρω σχετικού, έχομεν την τιμήν να σας αποστείλωμεν απόσπασμα εκ του Χρονικού της Αθηναϊκής Λέσχης αναφερομένου εις την περίοδον Κατοχής (1941-45) εις το οποίον περιλαμβάνεται και το λαβόν χώραν θλιβερόν επεισόδιον που εστοίχισεν την ζωήν εις τον αείμνηστον Στρατηγόν Κομνηνόν Μηλιώτην.

Μετά τιμής
ο
Γραμματεύς
(Τ.Υ)
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥΛΟΥΠΑΣ

Στην περίοδον αυτή του μεσοπολέμου την έδρα του Προέδρου της Αθηναϊκής Λέσχης κατέλαβον οι ακόλουθοι: ο Αναστ.Κούπας (1926-1929). ο Α.Μεταξάς (1930-1931), ο Στρατηγός Πιερράκος Μαυρομιχάλης (1932-1937) και ο Στρατηγός Βασίλειος Μελάς (1938-1942).

Εκθεση Επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ, Α’ΣΣ/19 Μαϊ 1950

Α΄ΣΣ/ ΓΡΑΦΕΙΟΝ Α1

Ε Κ Θ Ε Σ Ι Σ Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Σ
Η ΧΑΡΑΥΓΗ
Από 14 Απριλίου με 26 Μαΐου 1948

ΕΞ.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Α΄ΣΣ/Α1
Α.Π.4019/Φ.95
Β.Σ.Τ.900 τη 19.5.50
ΠΡΟΣ: ΓΕΣ/Α1
ΚΟΙΝ: Α΄ΣΣ/Α1/Φ.95

ΘΕΜΑ: Υποβολή Εκθέσεων Επιχειρήσεων

27 Απριλίου 1948

-Κατέχουσα την γραμμήν ΚΟΝΙΑΚΟΙ ΣΥΚΙΑ – υψ. 1394 (Υ.1321) -ΜΟΥΣΟΝΙΤΣΑ – ΚΑΡΑΤΖΑ ΡΑΧΗ (Υ.1532) – ΚΑΒΑΛΑΡΙΑ – ΧΑΝΙ ΖΑΓΑΝΑ περισφίγγει τους επί ΓΚΙΩΝΑΣ ΚΣ από δυσμών βορρά και ΒΑ.

-Δι αύριον διετάχθη ερευνήση ΛΑΖΟΥ ΡΕΜΜΑ όπου πληροφορίαι φέρουν 300 περίπου ΚΣ μετά γυναικοπαίδων των και από βορρά ωθήση ισχυράς αναγνωρίσεις διά ΚΑΒΑΛΑΡΙ προς κορυφάς ΓΚΙΩΝΑΣ.

-Επί τη αιτήσει της Χ Μεραρχίας και προς δημιουργίαν ετέρου βορειότερον της Χ φράγματος, διετάχθη 71 Ταξιαρχία όπως κινήση επειγόντως 613 Τάγμα προς περιοχήν ΚΟΤΡΩΝΙ-ΣΤΡΩΜΝΗ και φράζη διαβάσεις ΑΝΩ ΜΟΡΝΟΥ απαγορεύουσα διαφυγήν ΚΣ προς βορράν εν συνδέσμω εις γέφυραν ΜΟΡΝΟΥ με 37 Ταξιαρχίαν και εις ΣΤΡΩΜΝΗ με 35 τοιαύτην.

Εκθεση Επιχειρήσεων ΧΑΡΑΥΓΗ (Εκκαθάριση ΡΟΥΜΕΛΗΣ Απρίλιος – Μάιος 1948)/ΓΕΣ/Α1/ΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ «ΧΑΡΑΥΓΗ»
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΥΛΗΣ
ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Κεφαλαία
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
2. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ Γ.Ε.Σ
3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΕΠΙ ΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ
4. ΚΑΘΟΡΙΣΘΕΙΣΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ
(α) Τρόπος ενεργείας
(β) Διατεθείσαι δυνάμεις
(γ) Διάταξις – Αποστολαί
(δ) Οργάνωσις Διοικήσεως
(ε) Εκτέλεσις
(στ) Αεροπορία
(ζ) Ναυτικόν
5. ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ
6. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ
(α) Εξοικονόμησις Δυνάμεων
(β) Συγκέντρωσις Δυνάμεων
(γ) Συγκέντρωσις και Μεταφορά εφοδίων
(δ) Οργάνωσις ανεφοδιασμού
(ε) Πρόβλεψις δια συγκέντρωσιν μετά την επιχείρησιν
(στ) Παραπλάνησις
(ζ) Εκκαθάρισις μετόπισθεν
7. ΚΑΤΑΡΤΙΣΘΕΝΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΓΑΙ
8. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ
(α) Προκαταρκτικαί επιχειρήσεις
(β) Κυρίως ενέργειαι
9. ΕΠΙΒΟΗΘΗΤΙΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ
10. ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΝ
11. ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΙΣ
12. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑΙ
13. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
(α) Απόδοσις όπλων
(β) Ειδικαί παρατηρήσεις
14. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Εκθεση επιχειρήσεων ΠΥΡΣΟΣ, ΣΗΔΜ/18 Σεπ. 1949

ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΗΠΕΙΡΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ     18.ΙΧ.1949
αρ. απορρ. 4241 απόρρητος
ΣΗΔΜ ΓΡΑΜΜΟΣ 1949

Ε κ θ ε σ ι ς
επιχειρήσεων «ΠΥΡΣΟΣ»

χάρται 1:50.000
Νεστόριον
Αετομηλίτσα
Πεντάλοφος
Κόνιτσα
Λεσκοβίκι
Β΄ Γ Ρ Α Μ Μ Ο Σ
Ι. Αποστολαί
Ο Αρχιστράτηγος διά της υπ’ αρ. Α.Π. 245225/25.VΙΙ.49 διαταγής του παρέχει οδηγίας διά την επιχείρησιν Γράμμου (β΄ μέρος της επιχειρήσεως «Πυρσός»). Αναθέτει την προπαρασκευήν και μελέτην της επιχειρήσεως εις ΣΗΔΜ και Α΄ΣΣ και την εν γενικαίς γραμμαίς κατάρτισιν του Σχεδίου επιχειρήσεων υπό του Α΄ΣΣ.
(Αντίγραφον της υπ. αρ. Α.Π. 245225/25.VΙΙ.49 διαταγής αρχιστρατήγου προσαρτάται τη παρούση εκθέσει).

Εκθεση Δράσεως Πολεμικής Αεροπορίας κατά τις Επιχειρήσεις ΠΥΡΣΟΣ, ΑΔΑ/10 Σεπ. 1949

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Αποστ. : Ανωτέρα Διοίκησις Αεροπορίας
Αποδ.: Ως η Διανομή
Ημερ.: 10 Σεπτεμβρίου 1949
Στ. Φακ.: ΑΔΑ/ΑΠ/ΕΠΙΤ/Α.2392
ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ‘‘ΠΥΡΣΟΣ’’
Έχομεν την τιμήν να υποβάλωμεν συνημμένως Έκθεσιν επί της δράσεως της Αεροπορίας κατά την Επιχείρησιν ‘‘ΠΥΡΣΟΣ’’ (ΒΙΤΣΙ – ΓΡΑΜΜΟΣ).
(Υπογραφή)
ΕΜΜ. ΚΕΛΑΪΔΗΣ
Σμήναρχος

Εκθεση πεπραγμένων Επιχείρησης ΠΥΡΣΟΣ Γ’, 3 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/9 Σεπ 1949

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Θέμα: Έκθεσις Επιχειρήσεως ΠΥΡΣΟΣ Γ΄
ΔΔΚ/25506/16/99/Α1
9.9.49
ΓΕΣ/Α1 Τηλεφ. 27.133
ΣΗΔΜ ΒΣΤ 902
Α΄ΣΣ Συν.τω εγγράφω(16)

Υποβάλλεται συνημμένως έκθεσις επιχειρήσεως «ΠΥΡΣΟΣ Γ΄» διά την ενέργειαν ΙΙΙ Μεραρχίας από 24-30 Αυγούστου.-

Τ.Υ.
ΚΑΛΙΝΣΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
Υποστράτηγος Διοικητής
—————————————-

ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ:ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ-ΝΕΣΤΟΡΙΟΝ
ΚΛΙΜΑΞ: 1: 50.000
ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ ΓΡΑΜΜΟΥ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
1. ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ: «Πυρσός Γ΄».
2. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Από 24 μέχρι 30 Αυγούστου 1949
3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ:
(α) Εχθρού. Ως Ειδικόν Δελτίον Πληροφοριών Α΄ΣΣ.
(β) Φιλίων. Αι υπό τας Διαταγάς του Α΄ΣΣ. Δυνάμεις.
4. ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Ως αυτή καθορίζεται διά της υπ’ αριθ. Α.Π.Φ. 3/36/Τ.Σ./21.8.49 παρ.3, εδ.ίίί, ήτοι:
Μετά την κατάληψιν άνω τοποθεσίας (Τσάρνο – Παπούλη – Οτορίτσε) υπέρβασις ταύτης διά της ΙΙΙ Μεραρχίας και ταχεία κίνησις επί των κατευθύνσεων.
(ίίία) ΠΑΠΟΥΛΗ – ΠΟΡΤΑ – ΟΣΜΑΝ – ΓΚΟΥΜΠΕΛ – ΓΡΑΜΜΟΣ (2520).
(ίίίβ) ΤΣΑΡΝΟ – ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ – Χωρίον ΓΡΑΜΜΟΣ – ΦΑΡΜΑΚΗ – ΚΙΑΦΑ, προς κατάληψιν κυρίας κορυφογραμμής υψ. 2520 ΣΚΙΡΤΣΗ – ΚΙΑΦΑ.
5. ΤΡΟΠΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: Μετά την διάνοιξιν σταθερού ρήγματος εν τη περιοχή από ΤΣΑΡΝΟ – υψ.1463 (Ν.1239) εις εχθρικήν αμυντικήν διάταξιν, ολόκληρος η Μεραρχία θα διεισδύση διά δύο φαλάγγων Ταξιαρχιών με σκοπόν να καταλάβη τα υψώματα ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (Ν.0932) και ΠΟΡΤΑ ΟΣΜΑΝ (Ν.0735). Εκείθεν ολόκληρος η Μεραρχία αντικαθισταμένη εις τους ανωτέρω αντικειμενικούς σκοπούς υπό τμημάτων των δύο ακολουθουσών Ταξιαρχιών Ι και ΙΧ Μεραρχιών, θα κινηθή επί δύο κατευθύνσεων προς Νότον ίνα αχθή επί της κυρίας κορυφογραμμής ΓΡΑΜΜΟΥ την οποίαν και θα καταλάβη από ΚΙΑΦΑΣ μέχρι υψ. 2520.
Χώροι συγκεντρώσεως: 78 Τ.ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ
79 Τ. ΜΙΚΡΗ ΑΛΕΒΙΤΣΑ
6. ΜΕΘΟΔΟΣ:
(α) Διοικητής ΙΙΙ Μεραρχίας παρουσιασθείς κατόπιν υπ’ αριθ. Α.Π. 3070/151530 διαταγής ΣΗΔΜΑ1 την 161800/8 εις Α΄ΣΣ έλαβε γνώσιν αφ’ ενός μεν της υπ’ αριθ.Α.Π. Φ3/22/Τ.Σ./15.8.49 Διαταγής επιχειρήσεων Α΄ΣΣ, αφ’ ετέρου της υπ’ αριθ.Α.Π./231710/4029/39 Διαταγής Αρχιστρατήγου δι’ ης διετάσσετο να υποβάλλη ιεραρχικώς προτάσεις διά την χρησιμοποίησιν της ΙΙΙ Μεραρχίας κατά την επιχείρησιν «Πυρσός Γ΄.».
Προσέτι έλαβε γνώσιν της αποφάσεως του ΣΣ, επιβαλ-λόμενης απολύτως εκ της ανάγκης, όπως έναρξις της επιχειρήσεως Πυρσός Γ΄ πραγματοποιήθη το ταχύτερον.
Την 17/8 και 18/8 εξετέλεσε προσωπικήν αναγνώρισιν του Β.ΓΡΑΜΜΟΥ από των θέσεων ΑΛΕΒΙΤΣΑ και ΠΥΡΓΟΣ. Την 19/8 μετεσυσκέψεως εις έδραν ΣΗΔΜ (ΚΟΖΑΝΗ) σχετικήν με το σχέδιο επιχειρήσεως.
Εκ των προσωπικών αναγνωρίσεων εσχημάτισε την γνώμην ότι η διδομένη, διά της διαταγής επιχειρήσεων του ΣΣ, γενική κατεύθυνσις επιθέσεως της ΙΙΙ Μεραρχίας από ΠΥΡΓΟΥ (Ν.2024) ΤΡΙΑ ΣΥΝΟΡΑ- ΝΙΑΣΤΑ (Ν.1725) προς αυχένα ΑΝΩ ΑΡΕΝΑΣ (Ν.12521) ΤΣΙΟΥΜΙΑ (Ν.1123)-ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ (Ν.0924)-ΚΙΑΦΑ ήτο ασύμφορος. Τούτο δε διότι έναντι της κατευθύνσεως ταύτης η εχθρική διάταξις εσχημάτιζε βαθείαν εισέχουσαν γωνίαν ής η κορυφή, ΚΙΑΦΑ, ήτο δυσπρόσιτος, λόγω διαμορφώσεως εδάφους και ισχυρώς αμυντικώς ωργανωμένη, αι δε πλευραί της γωνίας, αφ’ ενός μεν κορυφογραμμή ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ – ΤΣΟΥΜΙΑ – ΑΝΩ ΑΡΕΝΑ, αφ’ ετέρου ΣΟΥΦΛΙΚΑΣ επίσης εκτάκτως δυσπρόσιτοι, με απότομους κλιτείς και, κατά τας υπάρχουσας πληροφορίας, ισχυρώς κατεχόμεναι και ισχυρώς αμυντικώς ωργανωμέναι.
Εν ολίγοις εζητείτο από την ΙΙΙ Μεραρχίαν κατά μέτωπον επίθεσις εναντίον του ισχυροτέρου κόμβου της εχθρικής αμυντικής διατάξεως. Επιτυχία νυκτερινής αιφνηδιαστικής διεισδύσεως διά τυχόν υπαρχόντων διακένων της εχθρικής διατάξεως επί των άνω τοποθεσιών, ως καθώριζεν η Διαταγή επιχειρήσεως ΣΣ (Μέθοδος (β), εκρίθη πλέον ή αμφίβολος διότι ούτε ακριβείς και συγκεκριμμέναι πληροφορίαι υπήρχον περί υπάρξεως τοιούτων διακένων και της θέσεως αυτών, ούτε καιρός επαρκής διετίθετο δι’ εκτέλεσιν αναγνωρίσεων και συλλογήν πληροφοριών, ουδέ καν οδηγοί κατάλληλοι διετίθεντο τη ΙΙΙ Μεραρχία. Κατόπιν τούτων υπεβλήθη η υπ’ αριθ. 25506/16/205/ΑΙ/19.8.49 πρότασις της ΙΙΙ Μεραρχίας (Βλ.Παράρτημα).
Γενομένων αποδεκτών των προτάσεων της ΙΙΙ Μεραχίας εξεδόθη η υπ’ αριθ. Α.Π.Φ.3/36/Τ.Σ/21.8.49 Διαταγή επιχειρήσεων του Α΄ΣΣ τροποποιούσα εν μέρει και συμπληρούσα την προγενεστέραν υπ’ αριθ.Α.Π. Φ.3/22/Τ.Σ./25.8.49.
Εις σύσκεψιν λαβούσαν χώραν εις ΣΔΙ Μεραρχίας (ΝΕΣΤΟΡΙΟΝ) την 21/8 ο Δ/της ΙΙΙ Μεραρχίας ετόνισεν ότι διά της καταλήψεως ΤΣΑΡΝΟ, το οποίον συμφώνως τη διαταγή επιχειρήσεων ΣΣ, ιδία δε προφορικών οδηγιών Δ/του ΣΣ απετέλει τον κατά προτεραιότητα αντικειμενικόν σκοπόν της Ι Μεραρχίας, δεν πραγματοποιούνται αι προϋποθέσεις διεισδύσεως της ΙΙΙ Μεραρχίας προς Δυσμάς, και ότι μόνον η κατάληψις των τοποθεσιών ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ – ΟΤΟΡΙΤΣΕ – ΠΑΠΟΥΛΗ μέχρις ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ και Βορείως τούτου θα διηυκόλυνε την ταχείαν διείσδυσιν της ΙΙΙ Μεραρχίας. Εις ταύτα ο Δ/της του Σ.Σ. απήντησεν ότι τα πάντα έχουσιν ήδη προσανατολισθή, κατά προτεραιότητα προς ΤΣΑΡΝΟ και δεν είναι δυνατή πλέον μεταβολή, ο δε Δ/της της Ι Μεραρχίας προσέθεσεν ότι και εις περίπτωσιν καθ’ ην η τοποθεσία ΠΑΠΟΥΛΗ δεν καταλήφθη υπό της 53 Τ.Π., μετά την κατάληψιν ΤΣΑΡΝΟ αι επ’ αυτού δυνάμεις της Ι Μεραρχίας θα επεκταθώσιν αμέσως προς Βορράν ώστε η κατάληψις ΠΑΠΟΥΛΗ να πραγματοποιηθή τάχιστα.
Η ΙΙΙ Μεραρχία εξέδωσε, βάσει των ανωτέρω, την υπ’ αριθ. 25506/16/214/Α1/21.8.49 διαταγήν επιχειρήσεων.
Ημέρα Χ καθωρίσθη υπό του Σ.Σ. η 24 Αυγούστου.
Μέχρι της 24 1700/8 αι 78 και 79 Ταξιαρχίαι είχον συγκεντρωθή αντιστοίχως εις ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΝ και ΜΙΚΡΑΝ ΑΛΕΒΙΤΣΑΝ Σ.Δ. της ΙΙΙ Μεραρχίας εις ΑΜΜΟΥΔΑΝ από της 24 1000/8.
Συμβάντα 25/8
Μονάδες των Ι και ΙΧ Μεραρχιών κινηθείσαι από 242100/8 (Χ ημέρας), με το πρώτον φώς της 25.8 εξεδήλωσαν τας επιθέσεις των κατά των καθορισθέντων αντιστοίχων αντικειμενικών σκοπών.
Την 1200ω. κατελήφθη τοποθεσία ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ.
Την 0700ω. κατελήφθη τοποθεσία ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
Την 1200ω. κατελήφθη τοποθεσία ΓΚΑΦΙ.
Την 1300ω. κατελήφθη τοποθεσία ΤΣΑΡΝΟ.
Καθ’ όλην την ημέραν παρά τας καταβληθείσας επιμόνους προσπαθείας της 53 Τ.Π. και την υποστήριξιν Πυρ/κού και Αεροπορίας δεν κατέστη δυνατή η κατάληψις τοποθεσίας ΠΑΠΟΥΛΗ.
Η 79 Τ. από των πρώτων ωρών της 25/8 εκινήθη προς την κατεύθυνσιν ΟΤΟΡΙΤΣΕ-ΠΑΠΟΥΛΗ ίνα διά ΑΓ.ΖΑΧΑΡΙΑ αχθή εις ΦΟΥΣΙΑ, εκείθεν δε επιτεθή και καταλάβει ΠΟΡΤΑ ΟΣΜΑΝ. Περί την 1200ω. τα πρώτα τμήματα αυτής ανελθόντα τον πρώτον ορίζοντα ΟΤΟΡΙΤΣΕ αντελήφθησαν ότι υπόλοιπα υψώματα ΟΤΟΡΙΤΣΕ ΠΑΠΟΥΛΗ υψ.1531 – ΠΟΛΕ κατείχοντο ισχυρώς. 79 Τ. ανέφερε τούτο τη ΙΙΙ Μεραρχία. Μεραρχία δι’ υπ’ αριθ. 25506/16/258/ΑΙ/251400 σήματος διέταξεν 79 Τ. ανατροπήν αντιστάσεων δι’ ιδίων μέσων και δραστηρίαν κίνησιν προς αντικειμενικούς σκοπούς.
Εις εκτέλεσιν ανωτέρω Διαταγής 79 Τ. διέταξε:
639 Τάγμα (ΕΜΚ) να καταλάβη διά Διλοχίας το ΠΟΛΕ υποβοηθήση δε 53 Τ.Π. διά κατάληψιν 1531-ΠΑΠΟΥΛΗ, τα δε 637 και 638 Τάγματα (Γ΄ και Δ΄ΜΚ) και Διλοχία 531 Τ.Π., διά νυκτερινής κινήσεως διά κοίτης ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ να φθάσωσι προ του πρώτου φωτός εις ΦΟΥΣΙΑ και ΠΟΡΤΑ ΟΣΜΑΝ.
Το 639 Τ.(Ε΄ΜΚ) κατέλαβε ΠΟΛΕ την 260500.
Κατάληψις εν συνεχεία 1531-ΠΑΠΟΥΛΗ δεν κατέστη δυνατή.
637,638 Τ.(Γ΄, Δ΄ΜΚ) και Διλοχία 521 Τ.Π. κινηθέντα νύκτα διά κοίτης ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ, πυκνώς ναρκοθετημένης, έφθασαν προ ΦΟΥΣΙΩΝ όπου προσέκρουσαν προ ισχυροτάτης αντιστάσεως, βαλλόμενα συνάμα σφοδρώς από ΚΟΥΡΙΑ – υψ.ΠΑΠΟΥΛΗ – ΠΟΛΕ (μέχρι 0500ω) και ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ. Κατόπιν ανωτέρω κατέλαβον υψ.Ανώνυμον ΠΑΠΟΥΛΗ, όπου εστερέωσαν τα νώτα αυτών μέχρι καταλήψεως ΠΑΠΟΥΛΙ – 1531.
Η 78 Τ. από 250400 εκινήθη εκ χώρου συγκεντρώσεως (ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ προς ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
Την 1530ω.Σ.Δ. της Ταξιαρχίας εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ. Διλοχία 636 Τ.(Β΄ΜΚ) μεταξύ ΤΑΜΠΟΥΡΙ – ΤΣΑΡΝΟ. 635 Τ. (Α΄ΜΚ) εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ. Υπόλοιπον 636 Τ. (Β΄ΜΚ) αμέσως ανατολικώς ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
Από 1750ω. διλοχία 636 (Β΄ΜΚ) επί ΤΣΑΡΝΟ κατόπιν αιτήσεως 52 Τ.Π. διότι τα τμήματά της επί ΤΣΑΡΝΟ εδοκιμάζοντο και η κατάστασις επ’ αυτού, μάλλον επισφαλής, ως ακολούθως:
Τμήματα 52 Τ.Π. και διλοχία 636 Τ(Β΄ΜΚ) επί τριγωνομετρικού ΤΣΑΡΝΟ και αμέσως Βορείως αυτού Κ.Σ. κατείχον ισχυρώς υψ.1499 και ολόκληρον κορυφογραμμήν από αμέσως Β.ΤΣΑΡΝΟ μέχρις ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ.
Νυκτερινή κίνησις 78 Τ. από ΤΣΑΡΝΟ προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ απολύτως αδύνατος, προς καταλήψεως ΠΛΑΚΑΣ – ΠΑΠΟΥΛΗ, λόγω εξαιρετικώς αποκρήμνων Δυτικών κλιτύων ΤΣΑΡΝΟ – ΠΛΑΚΑΣ. Τούτο είχεν αναφερθή εις ΣΣ εκ των προτέρων.
Την 25200/8 διετυπώθη Διαταγή προς 78Τ. όπως διά νυκτερινής ενεργείας καταλάβη ΠΛΑΚΑΝ – ΠΑΠΟΥΛΗ εκείθεν δε κινηθή προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ. Διαταγή αύτη, προς πρόληψιν συγχίσεως ηκυρώθη, μη διαβιβασθείσα εις 78Τ., διότι Ι Μεραρχία διά Α.Π. Φ.90/51/25214 διέτασσε νυκτερινήν ενέργειαν της 53 Τ.Π. προς κατάληψιν ΠΑΠΟΥΛΙ ΠΛΑΚΑΣ εν συνεργασία μετά διλοχίας 636 Τ.(Ε΄ΜΚ) από Βορρά.
Υποδιοικητής Ι και Επιτελάρχης Ι Μεραρχίας εβεβαίωσαν ότι ΠΑΠΟΥΛΙ θα καταληφθή οπωσδήποτε εντός της νυκτός. Κατόπιν τούτου διά 25506/16/270 και 25506/16/271 σημάτων 78 Τ. διετάχθη να είναι ετοίμη, εκμεταλλευομένη κατάληψιν ΠΑΠΟΥΛΙ – ΠΛΑΚΑΣ, να κινηθή προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ.
Πλην όμως καθ’ όλην την νύκτα ουδεμία κατά ΠΑΠΟΥΛΙ ενέργειαν εξεδηλώθη παρά της 53 Τ.Π. και ουδέν σχετικόν εκοινοποιήθη παρά της Ι Μεραρχίας τη ΙΙΙ.
Κατόπιν τούτου διετάθχη 78 Τ. όπως κινουμένη από περιοχής ΤΣΑΡΝΟ, με το πρώτον φως της 26/8, ενεργήση προς κατάληψιν ΠΛΑΚΑ – ΠΑΠΟΥΛΙ, εν συνδυασμώ με ενέργειαν Διλοχίας 639 Τ. (Ε΄ΜΚ) από Βορρά.
Συμβάντα 26/8
78 Τ. διά του 636 Τ. (Β΄ΜΚ) ανατρέπουσα διαδοχικώς εχθρικάς αντιστάσεις επί κορυφογραμμής ΤΣΑΡΝΟ – ΠΑΠΟΥΛΗ προσέβαλλε την κυρίαν τοποθεσίαν περί την 1200ω. Συγχρόνως Διλοχία 639Τ (Ε΄ΜΚ) προσέβαλλε από Βορρά.
Επί πάντων ανωτέρω είχεν υποβληθή εις ΣΣ από 260600/8 το υπ’ αριθ.25506/16/273/ΑΙ σήμα.
Το ΣΣ όμως διά προσωπικού σήματος Α.Π. Φ3/108/260720 προς Δ/την ΙΙΙ Μεραρχίας εζήτει αναφοράν προς ΣΣ διά την μη εκτέλεσις διαταγής του.
Προς συντονισμόν ενεργειών κατά ΠΑΠΟΥΛΗ Ι Μεραρχία εξέδωσε την υπ’ αριθ. Α.Π. Φ90/61/261215 Διαταγήν.
ΙΙΙ Μεραρχία συνεφώνησε διά την εφαρμογήν αυτής εις περίπτωσιν καθ’ ην τα τμήματα των 78 και 79 Ταξιαρχιών δεν επετύγχανον εις την επικειμένην να εκδηλωθή την στιγμήν εκείνην προσπάθειάν των προς κατάληψιν ΠΑΠΟΥΛΗ. Όντως δεν παρέστη ανάγκη, ούτε εδόθη ο απαιτούμενος χρόνος προς εφαρμογήν την άνω διαταγής της Ι Μεραρχίας, διότι η κατάληψις ΠΑΠΟΥΛΙ ολοκληρώθη μετά μίαν ώραν υπό των τμημάτων των 78 και 79 Ταξιαρχιών. Εν συνεχεία τα τμήματα της 79 Τ. κατέλαβον υψ.1531.
Ούτω ολοκληρώθη κατοχή κορυφογραμμής από ΤΣΑΡΝΟ μέχρι ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ.
78 Τ. κινηθείσα διά ΑΓ.ΖΑΧΑΡΙΑ προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ συνήντησε ισχυροτάτας αντιστάσεις επί κλιτύων ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (ΒΕΡΤΕΝΙΚΟ υψ.1826).
Ούτω ολόκληρος η δύναμις της ΙΙΙ Μεραρχίας ευρίσκετο εις την βαθείαν γραμμήν της κοίτης του ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ μεταξύ κορυφογραμμής ΤΣΑΡΝΟ – ΠΑΠΟΥΛΙ και ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ – ΦΟΥΣΙΑ. Άπαν το διαθέσιμον Πυρ/κόν είχεν διατεθεί υπέρ ΙΧ και Ι Μεραρχιών προς ΠΟΡΤΑ ΟΣΜΑΝ και ΤΣΑΓΚΟΣ ΚΑΡΑΟΥΛΙ. Απόπειρα εξόδου προς Δυσμάς της ΙΙΙ Μερ/χίας, άνευ υποστηρίξεως Πυρ/κού θα συνεπήγετο βαρυτάτας απωλείας και η έκτασις αυτής πλέον η αμφίβολος.
78 Ταξιαρχία απεφάσισε κατάληψιν ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ διά νυκτερινής ενεργείας. Τρείς Λόχοι αυτής κινηθέντες εν πρώτη γραμμή από τριών κατευθύνσεων προς υψ. 1826 συνήντησαν ανυπέρβλητον φραγμόν πυρός σχόντες βαρείας απωλείας εντός ελαχίστου χρόνου.
Συμβάντα 27/8
Κατόπιν συνεννοήσεως μετά ΙΙΙ Μεραρχίας 78 Ταξιαρχία προπαρεσκεύασε επίθεσιν κατά ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ διά την 0600ω. με υποστήριξιν Πυρ/κού και Αεροπορίας. Αίτησις Αεροπορικής υποστηρίξεως ενεκρίθη, ηγγέλθη δε διά 0630-0700. Τελικώς όμως ενεφανίσθη μετά την 0800ω. Υποστήριξις Πυρ/κού προεβλέπετο, αρχικώς μέχρις 0900ω. Μετά την 0900ω. άπαν το Πυρ/κόν θα διετίθετο υπέρ ΙΧ Μεραρχίας.
Α΄ΣΣ/Α1 από Σ.Δ. του κατέστησε γνωστόν τηλεφωνικώς, περί την 0700ω. εις ΤΣ/ΙΙΙ Μερ. ότι διαταγή Δ/τού ΣΣ άπαν το Πυρ/κόν διετίθετο από της στιγμής εκείνης υπέρ ΙΧ Μεραρχίας. Δ/της ΙΙΙ Μεραρχίας ανέφερεν αμέσως εις ΣΣ ότι η μη διάθεσις έστω και μικρού μέρους του Πυρ/κού ου μόνον θα καταστήση μάταιαν την αναμενομένη επέμβασιν της αεροπορίας αλλ’ ότι και η προπαρασκευασθείσα επίθεσις κατά ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ δεν θα καταστή δυνατον να εκδηλωθή.
Έλαβε την απάντησιν ότι Δ/της ΣΣ εμμένει εις την απόφασίν του διαθέσεως ολοκλήρου Πυρ/κού εις ΙΧ Μεραρχ.
Συγχρόνως ανεκοινώθη ότι διά διαταγής ΣΣ 79 Ταξιαρχία ετίθετο υπό Δ/σιν ΙΧ Μερ/χίας.
Περί την 0830ω.Δ/της ΣΣ αφίχθη εις Τ.Σ./ΙΙΙ Μεραρχ.
Ηκύρωσε διαταγήν διαθέσεως 79 Ταξιαρχίας υπό Δ/σιν ΙΧ Μεραρχ.Επέμεινε όμως εις την μη διάθεσιν Πυρ/κού διά κατάληψιν ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ.
Δ/της ΙΙΙ Μεραρχ. κατόπιν συζητήσεως μετά Επιτελάρχου ΣΣ υπέβαλλε δι’ υπ’ αριθ. 25506/16/290/271145 σήματος αυτού εγγράφους προτάσεις διά την λύσιν της δημιουργηθείσης τακτικής καταστάσεως. Πεπεισμένος δε ότι μόνη και επιβεβλημμένη λύσις ήτο η κατάληψις ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, ήτις άλλως τε απετέλει, συμφώνως ταις προγενεστέραι Διαταγαίς Σ.Σ. και τον πρωτεύοντα αντικειμενικόν σκοπόν της ΙΙΙ Μεραρχίας, διέταξε τας 78 και 79 Ταξιαρχίας, να συνεχίσωσι διά των ιδίων των μέσων, την προσπάθειαν προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ.
Κληθείς παρά του Δ/του του ΣΣ, ο Δ/της της ΙΙΙ Μεραρχ. ανέπτυξε και προφορικώς τας διατυπωθείσας εγγράφως προτάσεις του.
Διά την κατάληψιν ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ τη υποστηρίξει Πυρ/κού και αεροπορίας έλαβε την κατηγορηματικήν απάντησιν ότι το ΣΣ δεν ενδιαφέρεται διά το ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ και ότι «ουδέ εν πυροβόλον, ουδέ εν αεροπλάνον» θα διατεθή διά την κατάληψίν του.
Αντιθέτως ο Δ/της της ΙΙΙ Μεραρχίας ανέφερεν ότι δεν δύναται να διατάξη την επιμόνως υποδεικνυομένην παρά του Δ/του του ΣΣ και του Επιτελάρχου αυτού προσπάθειαν διεισδύσεως διά της βαθείας γραμμής μεταξύ ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ – ΣΚΑΛΑΣ, άνευ προηγουμένη καταλήψεως ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ και ΣΚΑΛΑΣ, ει μη μόνον κατόπιν εγγράφου διαταγής του Σώματος, διότι ήτο πεπεισμένος ότι η προσπάθεια αύτη θα ήγεν εις νέον αδιέξοδον με βαρυτάτας απωλείας.
Τελικώς ο Δ/της του ΣΣ εδέχθη να καταβληθή προσπάθεια διεισδύσεως διά Ρ.ΜΠΑΡΟΥΚΑ ΦΟΥΣΙΑ, μετά την κατάληψιν ΠΟΡΤΑΣ ΟΣΜΑΝ – ΠΕΤΡΑΣ παρά της ΙΧ Μεραρχίας και προσβολή ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ από Δυσμών. Επί τούτου εξεδόθη η υπ’ αριθ. Φ.3/123 (ώρας) Διαταγή ΣΣ.
Ήδη όμως, και προ της εκδόσεως των σχετικών Διαταγών 79 Τ. είχε προωθήσει δύο λόχους διά Ρ.ΜΠΑΡΟΥΚΑ ΦΟΥΣΙΑ. Δεν ηδυνήθησαν όμως να προχωρήσωσι διότι εβάλλοντο σφοδρώς από των υπερκειμένων Δυτικών αντερεισμάτων ΠΟΡΤΑΣ ΟΣΜΑΝ (ΠΕΤΡΑΣ).
Περί την 1400ω. τα εντός της κοίτης του ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ τμήματα της ΙΙΙ Μεραρχίας εβάλλοντο διά πυρών βαρέων όλμων από του αυχένος μεταξύ υψ. 1826 – υψ.1880. Εζήτουν επιμόνως Πυρ/κόν. Αρχηγός Πυρ/κού ΙΙΙ Μεραρχ. ανέφερεν ότι τρεις σωλήνες Μ.Π. ήσαν διαθέσιμοι. Διετάχθη να εκτελεσθή αμέσως βολή επί των θέσεων των εχθρικών όλμων. Πλην όμως, πριν αρχίσει η βολή, ανέφερεν ότι, διαταγή ΣΣ. και οι τρείς ούτοι σωλήνες διετέθησαν προς άλλην κατεύθυνσιν.
Εν τω μεταξύ όμως τα τμήματα των 78 και 79 Τ διά των ιδίων των μέσων πυρός εσυνέχιζον την προσπάθειαν προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ.
Περί την 1600ω. ευρέθη διαθέσιμος μία Μοίρα Π.Π. Κατόπιν συνεννοήσεως Αρχηγών Πυρ/κού ΙΙΙ Μεραρχ. και ΣΣ διετέθη διά βραχείαν προπαρασκευήν επί ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, υψ.1826, παρά την διαταγή ΣΣ.
Τα τμήματα των 78 και 79 Τ. επωφεληθέντα της ευκαιρίας και κινηθέντα ταχέως, κατόπιν συντόμου σκληρού αγώνος, κατέλαβον υψ.1826 και εν συνεχεία αμέσως υψ. 1880.
Μετά ολοκλήρωσιν περιοχής ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, άπαντα τα τμήματα τη ΙΙΙ Μεραρχίας, πλην δύο Λόχων οίτινες παρέμεινον εις ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ εκινήθησαν ταχέως προς Νότον, κορυφογραμμήν 2520- ΣΚΙΡΤΣΗ – ΚΙΑΦΑ.
Συμβάντα 28/8
Από 0600ω.636 Τ.(Β΄ΜΚ) εγκατέστησεν βάσιν πυρός ίνα προσβάλλη υψ.2520. Λόγω όμως συγχρόνου αφίξεως τμημάτων ΙΧ Μεραρχίας διά τα οποία είχε προκαθορισθεί, διά Διαταγής του ΣΣ. αντικειμενικός σκοπός, υψ.2520,636 Τ. διετάχθη στραφή αμέσως προς ΣΚΙΡΤΣΗ.
Μέχρις 1230ω. ολοκληρώθη κατάληψις κορυφογραμμής απο Ανα 2520 μέχρι ΚΙΑΦΑΣ υπό των τμημάτων της ΙΙΙ Μεραρχίας.
Μέχρις 2300ω. τα τμήματα 78 Τ. εγκατεστάθησαν επί ΣΤΑΥΡΟΥ και ΛΙΟΚΟΥ.
Μέχρις 1800ω. τα προκεχωρημένα τμήματα 79 Τ. εγκατεστάθησαν επι διαβάσεως ΚΟΥΚΟΥΛΙ.
Συμβάντα 29/8
78 Τ. 635 Τ.(Α΄ΜΚ) επί ΛΙΟΚΟΥ
636 Τ. (Β΄ΜΚ) εις ΟΞΥΑΝ.
79 Τ. 637 Τ.(Γ΄ΜΚ) από ΚΟΥΚΟΥΛΙ εις ΜΠΑΡΑ
638 Τ. (Δ΄ΜΚ) και 639 Τ. (Ε΄ΜΚ) την 1300ω. από ΠΛΗΚΑΤΙ διά ΟΡΛΑ – ΛΑΙΜΟΣ εις ΠΤΕΤΣΙΟ.
Άπαντα τ’ ανωτέρω κατελήφθησαν κατόπιν αγώνος.
Συμβάντα 30/8
78 Τ.παραμονή εις ιδίας θέσεις και εξερευνήσεις.
79 Τ. διά τριών φαλάγγων εις ΓΚΟΛΙΟ, ΚΑΡΔΑΡΙ και ΣΤΕΝΟ.
Συμβάντα 31/8
78 Τ. εις ΒΟΥΡΜΠΙΑΝΗΝ και εξερευνήσεις περιοχής ΟΞΥΑΣ – ΒΟΥΡΜΠΙΑΝΗΣ ΠΥΡΣΟΓΙΑΝΝΗΣ.
79 Τ. εις ΑΣΗΜΟΧΩΡΙ και εξερευνήσεις εις περιοχήν ΠΛΗΚΑΤΙ – ΧΙΟΝΑΔΕΣ – ΜΠΑΡΑ – ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ.
Συμβάντα 1/9
Θέσεις και αποστολαί αι αυταί.
Συμβάντα 2/9
Κίνησις και συγκέντρωσις ΙΙΙ Μεραρχίας εις ΚΟΝΙΤΣΑΝ.
Συμβάντα 3/9
Κίνησις Μεραρχίας εκ ΚΟΝΙΤΣΗΣ εις ΠΡΕΒΕΖΑΝ και επιβίβασις επί Αρματαγωγόν 78 Τ. προς Βόλον, 79 Τ. προς ΘΕΣ/ΝΙΚΗΝ.
(β) Απώλεια (ί) Κ.Σ.
Ν.Κ.Ε.185 Σ.Κ.Σ.278
(ίί) Ημετέρων.
Ν.Α.4 Τ.Α.9
Ν.Ο.31 Τ.Ο.157.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
7. ΠΟΡΕΙΑΙ – ΜΕΤΑΦΟΡΑΙ. Εξετελέσθησαν καλώς.
8. ΦΟΡΤΟΣ ΑΝΔΡΩΝ: ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ, ΣΥΝΘΕΣΙΣ ΤΜΗΜΑ-ΤΩΝ, ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ, ΟΠΛΙΣΜΟΣ κ.λ.π. Καλώς.
9. ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Ως προηγουμένη έκθεσις επιχειρήσεως ΒΙΤΣΙ.
10. ΔΙΑΚΟΜΙΔΑΙ. Καλώς εξετελέσθησαν.
11. ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ. Καλώς ελειτούργησαν.
12. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ. Ως ανεφέρθησαν εις έκθεσιν επιχειρήσεως ΒΙΤΣΙ.
13. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑ ΦΙΛΙΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ. Υπήρξεν πλήρης και η υποστήριξις της αεροπορίας οσάκις διετέθη άριστη.
14. ΤΑΚΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ:
1. Διά της Διαταγής επιχειρήσεων της ΙΙΙ Μεραρχίας προεβλέπετο η τήρησις του 639 Τ.(Ε΄ΜΚ) εν εφεδρεία εις διάθεσιν Δ/του Μερ/ρχίας.
Τη επιμόνω αιτήσει Δ/του 79 Ταξιαρχίας από εσπέρας 24/8 και πρωίας 25/8 η Μοίρα αύτη διετέθη εις 79 Ταξιαρχίαν. Βεβαίως η Μοίρα αύτη απέδωσεν εκτάκτως ωφέλιμον έργον διά της καταλήψεως ΠΟΛΕ – υψ. 1531 και συμβολή της εις κατάληψιν ΠΑΠΟΥΛΙ. Εν τούτοις η ΙΙΙ Μερ/ρχια έχει την γνώμην ότι η διάθεσις της Μοίρας ταύτης, προ της διευκρινίσεως της καταστάσεως, αποτελεί δι’ αυτήν τακτικόν σφάλμα, και ότι διάθεσις αύτης μετά κατάληψιν ΚΑΛΥΒΙΑ ΚΑΤΣΑΡΑ παρά της ΙΧ Μεραρχίας εις την ζώνην μεταξύ ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ – ΣΥΝΟΡΩΝ θα ήτο συμφερωτέρα.
2. Η προκριθείσα ζώνη διεισδύσεως της ΙΙΙ Μεραρχίας μεταξύ ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΙ-κοίτης ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ δεν ήτο συμφερωτέρα, διότι ήγαγε τας δυνάμεις της Μεραρχίας εις την βαθείας γραμμήν κοίτης ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ έναντι των ισχυρώς κατεχομένων τοποθεσιών ΣΚΑΛΑ – ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ – ΦΟΥΣΙΑ επί των οποίων ευρίσκετο η ΙΧ Κ.Σ. Μεραρχία, με Σ.Δ. επί ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ από 20/8, ως εξάγεται από το εις χείρας ημών περιέλθον ημερολόγιον του Δ/του της Μεραρχίας ταύτης ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ.
Εν πάση περιπτώσει η Μεραρχία (ΔΔΚ) έχει την γνώμην ότι τούτο ουδεμία δυσμενή επίδρασιν είχε επί της όλης εξελίξεως της επιχειρήσεως διότι την ευχερεστέραν και συμφερωτέραν ζώνην κινήσεως μεταξύ ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ – ΣΥΝΟΡΩΝ, εξεμεταλλεύθη επιτυχέστατα η ΙΧ Μεραρχία.
3. Η σημειωθείσα βραδύτης κινήσεως της 78 Ταξιαρχίας διά ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑ προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ κατά έν 24ωρον, μη αποτελούσα τακτικόν σφάλμα ως ήδη ανωτέρω ελέχθη, ωφείλεται εις την αδυναμίαν εις ην ευρέθη η Ι Μεραρχία, μετά κατάληψιν τριγωνομετρικού ΤΣΑΡΝΟ, διά την ολοκλήρωση της καταλήψεως κορυφογραμμής ΤΣΑΡΝΟ – ΠΑΠΟΥΛΗ, ως διά της διαταγής επιχειρήσεων ΣΣ προεβλέπετο. Ούτω, κατ’ ανάγκη η κίνησις της 78 Ταξιαρχίας προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ήρχισε την 261400 αντί της 25, και μετά την ολοκλήρωσιν της καταλήψεως της κορυφογραμμής διά των ιδίων της δυνάμεων.
4. Μετά την αποτυχίαν καταλήψεως ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ διά νυκτερινής ενεργείας κατά την νύκτα 26-27, κατά την κρίσιν της ΙΙΙ Μεραρχίας – ενισχύθησαν έτι μάλλον εκ των υστέρων – επεβάλλετο η διάθεσις μέσων υποστηρίξεως, ιδία Πυρ/κού – έστω και μιας μόνον Μοίρας Π.Π. – από των πρώτων πρωϊνών ωρών της 27 διά την ταχείαν κατάληψιν ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ.
Ουδόλως παραγνωρίζει η ΙΙΙ Μεραρχία την ανάγκην της κατά προτεραιότητα υποστηρίξεως της ταχείας κινήσεως της ΙΧ Μεραρχίας κατά μήκος συνόρων και της προσβολής διά πυρ/κού και Αεροπορίας των διά ΠΟΡΤΑΣ ΟΣΜΑΝ φευγόντων Κ.Σ. προς Αλβανίαν. Ουχ’ ήττον όμως – κατά την κρίσιν πάντοτε της ΙΙΙ Μεραρχίας – η ταχεία κατάληψις ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, την πρωίαν της 27, ήτοι ίσης τουλάχιστον τακτικής σπουδαιότητος, όσον και η κατάληψις ΠΟΡΤΑΣ ΟΣΜΑΝ, διότι η κατοχή ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ θα ήγεν τας δυνάμεις της ΙΙΙ Μεραρχίας εις προσβολήν κυρίας κορυφογραμμής ΓΡΑΜΜΟΥ υψ. 2520 – ΣΚΙΡΤΣΗ από των απογευματινών ωρών της 27, αντί της πρωίας της 28, θα απεστέρει δε τας Κ.Σ. δυνάμεις, ιδία δε την ηγεσίαν αυτών, της νυκτός της 27-28 προς διαφυγήν εις Αλβανίαν.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
15. ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. Ουδέν
16. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ. Ουδέν.
17. ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΥΝΘΕΣΕΩΝ. Ουδέν.
ΛΑΦΥΡΑ
Επι των καταληφθέντων αντικειμενικών σκοπών ως και κατά τας εξερευνήσεις ανευρέθη αφθονία οπλισμού και Πυρ/κών ως και κτήνη μη καταμετρηθέντα. Σημαντικός αριθμός εκ τούτων παρεδόθη εις VΙΙΙ Μεραρχίαν.
Τ.Υ.
ΚΑΛΙΝΣΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
Υποστράτηγος Διοικητής

Εκθεση πεπραγμένων Επιχείρησης ΠΥΡΣΟΣ Γ’, 1η ΜΠ/151α/6 Σεπ 1949

1η ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
1η ΜΕΡΑΡΧΙΑ
Αριθ. Φ. 90/151α
ΣΤΓ 919 τη 6.9.49

Ε Κ Θ Ε Σ Ι Σ  Π Ε Π Ρ Α Γ Μ Ε Ν Ω Ν
ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ «ΠΥΡΣΟΣ Γ.» ΤΗΣ ΠΤΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΥ

1. ΣΚΟΠΟΣ
Τεθείς ΣΚΟΠΟΣ της Μερ/χίας υπό του Α΄ΣΣ (Α.Α.Π.Φ. 3/36/Τ.Σ./21.8.49 Δ/γή Επιχειρήσεων Α΄ΣΣ) εις επιχείρησιν «ΠΥΡΣΟΣ Γ.» ήτο:
(α) Την Χ συν 1 ημέραν, κατόπιν ισχυράς προπαρασκευής, Πυρ/κού-Αεροπορίας-΄Ολμων, να επιτεθή προς διάσπασιν της εχθρικής τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ – ΠΑΠΟΥΛΗ – ΟΤΟΡΙΤΣΕ – ΠΟΛΕ και κατάληψιν ταύτης, τηρούσα μία Ταξιαρχίαν εφεδρικήν.
(β) Μετά την διάσπασιν και κατάληψιν της τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ, η εφεδρική Ταξ/χία να κινηθή εγκαίρως, όπισθεν της ΙΙΙ Μερ/χίας, εν τη κατευθύνσει ΒΕΡΤΕΝΙΚΟΥ-ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ και εκείθεν είτε προς ΓΚΟΥΜΠΕΛ είτε προς χωρίο: ΓΡΑΜΜΟΣ-ΦΑΡΜΑΚΗ, αναλόγως των αναγκών της ΙΙΙ Μεραρχίας.
(γ) Μετά εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ διάνοιξις των κατευθύνσεων :
(ι) ΤΣΑΓΚΟΣ ΚΑΡΑΟΥΛΙ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-ΣΓΚΟΥΡΟΣ.
(ιι) ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ – ΣΠΑΝΟ (Ν.1128)-ΣΟΥΦΛΙΚΑΣ ή ΦΑΡΜΑΚΗ, προς υποβοήθησιν του δεξιού της ΧV Μερ/χίας.
(ιιι) ΑΓΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ-ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ (1132) προς αποκοπήν της καρροποιήτου.

2. Διατεθείσαι Συμπληρωματικαί Δυνάμεις
Διετέθησαν αι κάτωθι συμπληρωματικαί δυνάμεις.
– 1 Διμοιρία της 500 Μονάδος (4 πυροβόλα).
– Διά την Χ συν 1 ημέραν και μέχρι της καταλήψεως του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ άπαν το Πυρ/κόν του ΣΣ πλην των 142, 143 και 144 ΜΟΠ, ήτοι :
Το 101 ΣΠΠ
Το 102 ΣΠΠ μείον Μοίρα.
Το 107 ΣΠΠ μείον Μοίρα.
Το 104 ΣΠΠ μείον Πυρ/χία.
Η 151 ΜΜΠ μείον Πυρ/χία.
Η 152 ΜΜΠ
Η 153 ΜΜΠ
Η 145 ΜΟΠ μείον Πυρ/χία (οργανική της Μερ/χίας).
– Μετά την κατάληψιν της τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ, θα εξηπηρετούντο αι ανάγκαι και των λοιπών Μερ/χιών με προτεραιότητα την ΙΙΙ Μεραρχίαν.
– Είς Ουλαμός Αρμάτων Μάχης (3 άρματα).
– Ο 719 Λόχος Μηχ/κού.
– Το σύνολον της Αεροπορίας διά την Χ συν 1 ημέραν.
3. Πληροφορίαι περί εχθρού.
Ως το συνημμένον υπ’ αριθ. 2 της 22.8.49 Δ.Π. της Ιης Μερ/χίας.
4. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΣ
Εκδοθείσης της υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 3/22/Τ.Σ./15.8.49 Δ/γής επιχ/σεων του Α΄ΣΣ ως και της υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 3/36/Τ.Σ./21.8.49 Συμπληρωματικής του ταύτης κατόπιν της οριστικής διαθέσεως αυτώ και της ΙΙΙ Μερ/χίας, η Μερ/χία, κατόπιν ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ συσκέψεως του Επιτελείου της μετά των Δ/τών Ταξιαρχιών και ΄Οπλων υποστηρίξεως, εξέδωκε την υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 90/11/17.8.49 Δ/γήν Επιχ/σεων, ως και την υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 90/25/22.8.49 Συμπληρωματικήν τοιαύτην και την Α.Α.Π. Φ. 90/26/23.8.49 προς την εφεδρικήν Ταξ/χίαν, κατόπιν της Α.Α.Π. 25506/16/214/21.8.49 Δ/γής Επιχ/σεων της ΙΙΙ Μεραρχίας.
Διά των Δ/γών τούτων καθωρίσθησαν οι κάτωθι δύο ΦΑΣΕΙΣ.
(α) ΦΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ
Διάσπασις της τοποθεσίας του εχθρού ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ και κατάληψις ΣΤΑΘΜΟΥ ΧΩΡ/ΚΗΣ-ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ-ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
(β) ΦΑΣΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ
Ταχεία διάνοιξις των κατευθύνσεων :
– ΤΣΑΓΚΟΣ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-ΛΥΧΗΝ-ΣΓΚΟΥΡΟ
– ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ-ΣΠΑΝΟ και ΣΚΑΛΑ-ΦΑΡΜΑΚΗ
– Αποκοπή της καρροποιήτου εις ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ.
(γ) Μετά την διάσπασιν και κατάληψιν του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ η εφεδρική Ταξ/χία να είναι ετοίμη να ακολουθήση αμέσως οπίσω της 78 Ταξ/χίας της ΙΙΙ Μερ/χίας, εν τη κατευθύνσει ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ-Χωρ. ΓΡΑΜΜΟΣ-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΛΦΑ.
5. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
(α) 53 Ταξιαρχία (μείον 593 Τ.Π.) δεξιά.
– Διά νυκτερινής ενεργείας την Χ προς Χ συν 1 ημέραν, κατάληψις του ΓΚΑΣΙ και του Ανων. Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345) ενεργούσα εν στενοτάτω συνδέσμω με την ΙΧ Μερ/χίαν, ήτις θα ενήργη από της ιδίας ώρας κατά ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ διά Τάγματος.
– Την 0515 ώραν της Χ συν 1 ημέρας, κατόπιν 10΄ προπαρασκευής δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού του ΣΣ, να επιτεθή και καταλάβη το ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
– Μετά κατάληψιν ΟΤΟΡΙΤΣΕ να ενεργήση διά την κατάληψιν του ΠΑΠΟΥΛΗ-ΠΟΛΕ, βοηθουμένη ενδεχομένως και υπό Τάγματος της 52 Ταξ/χίας εκ ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ. Η ανωτέρω ενέργεια θα υπεστηρίζετο δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού, ενδεχομένως δέ και της Αεροπορίας.
– Μετά την ΠΡΩΤΗΝ ΦΑΣΙΝ, θα επανήρχετο και το τρίτον Τάγμα της υπό τας διαταγάς της και εξασφαλίζουσα διά Τάγματος το ΠΑΠΟΥΛΗ ύψ. 1531 (Ν.125338) θα ετίθετο ως εφεδρεία της Μερ/χίας, με τα έτερα δύο Τάγματα, εις περιοχήν ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
(β) 52 Ταξ/χία συν 593 Τάγμα (της 53 Ταξ/χίας) (Κυρία προσπάθεια).
– Διά νυκτερινής σιωπηράς ενεργείας, να καταλάβη τα ανώνυμα ΑΝΑΤ. ΤΣΑΡΝΟ και να προσεγγίση το κυρίως ΤΣΑΡΝΟ, όσον το δυνατόν περισσότερον.
– Δύναμις τουλάχιστον Διλοχίας κινουμένη από της 21.00 ώρας της Χ προς Χ συν 1 ημέρας διά της βαθείας γραμμής μεταξύ ΓΚΑΣΙ και υψ. 1219 και εισχωρούσα εντός του δάσους να καλυφθή εντός τούτου και να ενεργήση, διά την αποκοπήν εις (Ν.1432) (μεταξύ ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ) αιφνιδιαστικώς ευθύς ως αρχίση η προσβολή του ΤΣΑΡΝΟ την πρωίαν της Χ συν 1 ημέρας.
– Την 06.30 ώρα της Χ συν 1 ημέρας κατόπιν ισχυράς προπαρασκευής Πυρ/κού και Αεροπορίας, να επιτεθή και καταλάβη το ΤΣΑΡΝΟ και εν συνεχεία τον ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, επεκτείνουσα την εκκαθάρισιν μέχρι των ΔΥΤΙΚΩΣ αντερεισμάτων του ΤΣΑΡΝΟ και ύψ. 1499.
– Μετά την εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, να κατευθύνη το 593 Τ.Π. προς ΠΑΠΟΥΛΗ, ίνα ενισχύση την 53 Ταξ/χίαν και το οποίον θα επανήρχετο υπό 53 Ταξ/χίαν.
– Να ενεργήση διά την αποκοπήν της καρροποιήτου εις ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ.
– Να ενεργήση διά Τάγματος την διάνοιξιν της κατευθύνσεως ΤΣΑΓΚΟΣ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-αυχήν ΣΓΚΟΥΡΟ.
Σημείωσις:
Εις την 52 Ταξ/χίαν εις ην αντετέθη και η κυρία αποστολή η της διασπάσεως της εχθρικής τοποθεσίας εις ΤΣΑΡΝΟ προς κατάληψιν τούτου, διετέθη προς υποστήριξιν και η Διμοιρία της 500 Μονάδος (4 πυρ/λα) και ο Ουλαμός Αρμάτων. (τα άρματα ουδόλως έδρασαν, εκ παρεξηγήσεως ως θα εκτεθή κατωτέρω).
(γ) 51 Ταξιαρχία
– Να κινηθή αμέσως οπίσω της 78 Ταξ/χίας μετά την κατάληψιν ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ (ΠΡΩΤΗΝ ΦΑΣΙΝ) επί της κατευθύνσεως ΤΣΑΡΝΟ – ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-χωρίον ΓΡΑΜΜΟΣ – ΦΑΡΜΑΚΗ – ΚΙΑΦΑ με εντολήν:
(ι) Να καλύπτη τα νώτα και πλευρά της προπορευομένης 78 Ταξ/χίας.
(ιι) Να συντρέχη εις την επίθεσιν της 78 Ταξ/χίας.
(ιιι) Να απαλάσση των στατικών αποστολών την 78 Ταξ/χίαν επί ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-ΦΑΡΜΑΚΗ.
(ιν) Να έχη προσανατολίση έν Τάγμα προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ διά δε των λοιπών Ταγμάτων, να καλύψη την 78 προς ΣΚΑΛΑ και να είναι ετοίμη να συντρέξη την προς ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ προσπάθειαν της 78 Ταξ/χίας.
(ν) Το Τ.Σ. της 51 Ταξ/χίας να παρατίθεται, κατά το δυνατόν, με το της 78 Ταξ/χίας, διά την πλήρη και ταχείαν εκμετάλλευσιν πάσης ευκαιρίας.
(δ) Πυροβολικόν
(ι) Διμοιρία της 500 Μονάδος διετέθη εις 52 Ταξ/χίαν διά την καταστροφήν πολυβολείων από αποστάσεως 800-1800 μέτρων.
(ιι) Ορειβατικόν Πυρ/κόν (δύο πυρ/χίαι) διετέθη ανά μία εις 52 και 53 Ταξιαρχίας, ίνα χρησιμοποιηθή δι’ ευθύφορον βολήν κατά πολυβολείων από της προηγουμένης ημέρας της επιθέσεως.
Μετά την Πρώτην ΦΑΣΙΣ διετίθετο εις ΙΙΙ Μεραρχίαν.

(ιιι) Υποστήριξις της επιθέσεως.
(ια) Προπαρασκευή καθορίσθη ως κάτωθι :
– Από 05.15΄ μέχρι 05.25΄ επί ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
– Από 05.27΄ μέχρι 05.31΄ επί ΠΑΠΟΥΛΗ.
– Από 05.33΄ μέχρι 05.36΄ επί ΤΣΑΓΚΟΣ (2).
– Από 05.38΄ μέχρι 05.41΄ επί Ανων. Νοτ. ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
– Από 05.43΄ μέχρι 05.49 επί ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
– Από 05.50΄ μέχρι 06.15΄ επί ΤΣΑΡΝΟ.
(ιβ) Κάλυψις και προστασία.
Μετά την επέμβασιν της Αεροπορίας, (06.15-07.00) το Πυρ/κόν θα εξετέλη προστατευτικά και καλυπτικά πυρά ΔΥΤ. ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘΜΟΥ ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(ιν) Αντιπυροβολικόν
Προ της προπαρασκευής θα γίνωσι σφύραι δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού επί των γνωστών και πιθανών θέσεων εχθρικών πυρ/χιών και Ολμοβόλων, κατά δε την επίθεσιν και εδραίωσιν θα βάλονται διά του απαραιτήτου αριμού πυροβόλων κατά την κρίσιν του ΣΣ.
(ε) Μηχανικόν
(ι) Μέχρι της Χ ημέρας να διανοίξη την οδόν ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟ-ΤΑΜΠΟΥΡΙ-ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ δι’ άρματα μάχης και τζιπ, βοηθούμενο και υπό Τάγματος Πεζικού.
(ιι) Κατά την Χ συν 1 ημέρα να επωφεληθή πάσης ευκαρίας, ίνα διευθετηθή η οδός, διά την προώθησιν των Αρμάτων πέραν του ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ αφ’ ενός, αφ’ ετέρου δε να διευθετηθή η οδός ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ – ΤΑΜΠΟΥΡΙ διά Τζέιμς.
(ιιι) Μετά την κατάληψιν ΤΣΑΡΝΟ – ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ να διανοίξη την οδόν ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ – ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(στ) ΄Αρματα Μάχης
(ι) Να προωθηθώσιν την Χ πλην 1 ημέραν εις περιοχήν ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ και εκείθεν την πρωίαν (πρώτον φως) της Χ συν 1 ημέρας να προωθηθώσι εις ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
(ιι) Εκ του ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ να υποστηρίξωσι την επίθεσιν της 52 Ταξ/χίας προσβάλοντα το ΤΣΑΡΝΟ-ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ και εκείθεν προωθούμενα, εφ’ όσον το δυνατόν, εις ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ να προσβάλωσι το ΤΣΑΓΚΟΣ (2).

(ζ) Οδηγίαι
(ι) Ετονίσθη το ζήτημα της ταχείας και τολμηρού διεισδύσεως των Μονάδων εις το εσωτερικόν της εχθρικής τοποθεσίας διά των υπαρχόντων διακένων.
(ιι) Επίσης ετονίσθη το ζήτημα της εκμεταλλεύσεως των πυρών του Πυρ/κού και της Αεροπορίας.
(ιιι) Λεπτομερή αναγνώρισιν δρομολογίων κατά την νύκτα.
6. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ
Νύκτα της Χ προς Χ συν 1 ημέρας 24/25 Αυγούστου.
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Υπό της Ταξ/χίας ανετέθη, εις μεν το 601 Τ.Π. η νυκτερινή κατάληψις του ΓΚΑΣΙ, εις Δε το 603 Τ.Π. η κατάληψις του Ανωνύμου Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345).
(ιι) Εκ των ανωτέρω Ταγμάτων το μεν 603 εξεπλήρωσε πλήρως την αποστολήν του, το δε 601 δεν κατόρθωσε να επιτύχη την κατάληψιν του ΓΚΑΣΙ, καθ’ όσον ενέπεσεν εις ναρκοπέδιον και λόγω ουχί καλού χειρισμού της επιθετικής ενεργείας, υπό του Δ/τού του Τάγματος, υποπεσόντος εις επανειλημμένα σφάλματα.
(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Ο ελιγμός διά της βαθείας γραμμής ΓΚΑΣΙ ύψ. 1219 διά την αποκοπήν του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ εις (Ν.1432) ανετέθη εις Διλοχίαν του 593 Τ.Π. υπό τον Υποδ/τήν.
Από διημέρου είχε κατορθωθή υπό του Δ/τού του Τάγματος, η ανάπτυξις καλωδίου, διά του πυκνωτάτου δάσους, πέραν του ημίσεως της διαδρομής, χρησιμεύσαν την Χ ημέραν (νύκτα) και διά την μη απώλειαν του δρομολογίου, αλλά και διά την διά τηλεφώνου ασφαλή επικοινωνίαν.
Την πρωίαν της Χ συν 1 ημέρας η Διλοχία αύτη εισεχώρησε εντός του δάσους και εκαλύφθη ολίγον κάτωθεν της κορυφογραμμής, πλην απώλεσε, περί το τέλος της διαδρομής, λόγω του πυκνωτάτου δάσους και του σκότους, την κατύθυνσιν και αντί να αχθή και καλυφθή κάτωθι του (Ν.1432), ήχθη κάτωθι του ανωνύμου ΤΣΑΡΝΟ (Ν.145315).
(ιι) Η κατά ΤΣΑΡΝΟ κυρία ενέργεια ανετέθη εις το 594 Τ.Π. το οποίον την νύκτα της Χ ημέρας κατόρθωσε να καταλάβη τα ΑΝ. του ΤΣΑΡΝΟ ανώνυμα πλην του ανωνύμου εις (Ν.155310) το οποίον κατήχετο ισχυρώς, χωρίς ο εχθρός να το αντιληφθή.
Διά το ανωτέρω ανώνυμον το Τάγμα αφήκε ένα Λόχον και διά της ετέρας δυνάμεως εκινήθη προς Β.Δ. του Ανωνύμου διά του δάσους, ίνα προσεγγίση το κυρίως ΤΣΑΡΝΟ, πλην τήν έω της Χ ημέρας ευρέθη μακράν τούτου περί τα 600-700 μέτρα και εντός πυκνωτάτου δάσους.
(ιιι) Εις το 596 Τ.Π. αφ’ ετέρου εδόθη η εντολή να προσεγγίση την νύκτα, διά Διλοχίας τον ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ διά της δασώδους περιοχής των ΛΕΙΒΑΔΙΩΝ ΤΟΥΧΟΥΛΗΣ (Ν.156297) πράγμα όπερ το Τάγμα επέτυχε απολύτως, χωρίς ουδόλως να γίνη αντιληπτόν.
Χ συν 1 ΗΜΕΡΑ ήτοι 25 Αυγούστου 1949
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Η έω της 25 Αυγούστου εύρε το μεν 603 Τ.Π. έχον καταλάβει το Αντέρεισμα Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345) και είχε προωθηθή προσεγγύσει το ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.156344), το δε 601 ουδεμίαν πρόοδον είχε σημειώσει προς ΓΚΑΣΙ.
(ιι) Μετά δεκάλεπτον προπαρασκευήν από 05.15 έως 05.25 ώρα κατά ΟΤΟΡΙΤΣΕ, το 603 Τ.Π. επιτεθέν κατόρθωσε την 07.00 ώραν να γίνη Κύριον τούτου.
(ιιι) Το 601 Τ.Π. παρ’ όλον ότι το ΟΤΟΡΙΤΣΕ είχεν καταληφθή την 07.00 ώραν, δεν επέδειξε οίαν έδει, δραστηριότητα διά την κατάληψιν του ΓΚΑΣΙ, η κατάληψις του οποίου επετεύχθη μόλις την 10.20 ώραν.
(ιν) Μετά την κατάληψιν και του ΓΚΑΣΙ (είχον καταληφθή εν τω μεταξύ και τα ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ υπό της ΙΧ Μερ/χίας), η Μερ/χία διά της υπ’ αριθ. Α.Π. Φ. 90/42/251015 Δ/γής της, διέτασσε ταχείαν εκμετάλλευσιν της καταστάσεως προς ΠΑΠΟΥΛΗ.
(ν) Η 53 Ταξ/χία ανέθεσε την ενέργειαν προς ΠΑΠΟΥΛΗ εις το 603 Τ.Π. πλην αφ’ ενός μεν λόγοι ανεφοδιαστικοί του Τάγματος εις πυρ/κά, αφ’ ετέρου δε λόγω διακοπής επί δύο ώρας της επαφής δι’ Α/Τ μετά του Τάγματος, η ενέργεια κατά ΠΑΠΟΥΛΗ εβράδυνε να εκδηλωθή, εκδηλωθείσα μετά την 16.00 ώραν. Το Τάγμα κινηθέν εκ του ΟΤΟΡΙΤΣΕ ενεπλάκει εις αγώνα με ενδιαμέσους μικροαντιστάσεις και δεν κατόρθωσε να προσεγγύση το ΠΑΠΟΥΛΗ και ούτω δεν εγένετο η εκμετάλλευσις του Πυρ/κού και της Αεροπορίας, ήτις διετέθη κατά ΠΑΠΟΥΛΗ.
(νι) Η κατάληψις του ΠΑΠΟΥΛΗ διετάχθη να γίνη την νύκτα της 25/26 πλην η προσπάθεια του Τάγματος απέτυχε καθ’ όσον οι Κ.Σ. κατείχον τούτο ισχυρώς, ως και το ύψ. 1531, ίνα καλύψωσι την σύμπτυξίν των.

(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Την 25 Αυγούστου χαρακτηρίζει το βίαιον και σκληρόν του αγώνος και λυσσώδης αντίστασις των Κ.Σ. προ του Ανων. ΤΣΑΡΝΟ, του κυρίως ΤΣΑΡΝΟ και του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(ιι) Λόγω της ισχυράς κατοχής του Ανων. Ανατ. ΤΣΑΡΝΟ το κατά ΤΣΑΡΝΟ ενεργούν 594 Τάγμα, ηναγκάσθη να αγωνισθή σκληρώς διά την κατάληψιν του Ανωνύμου, πράγμα όπερ συνετέλεσεν, ώστε την ώραν της προπαρασκευής κατά του ΤΣΑΡΝΟ να ευρίσκεται τούτο μακράν, 600-700 μέτρα και εντός λίαν δασώδους εδάφους και δεν εξεμεταλλεύθη ούτω την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και της Αεροπορίας.
(ιιι) Η διά του δάσους ενεργούσα Διλοχία του 593 Τ.Π. εξορμήσασα την 07.00 ώραν, εκ του δάσους ένθα είχεν καλυφθή, κατόρθωσε να προωθήση μικρόν τμήμα όπερ ανήλθεν επί του ανωνύμου Β.Δ. ΤΣΑΡΝΟ εις (Ν.144314) την 08.00, καθ’ όσον εις ναρκοπέδιον εις ο ενέπεσε ετραυματίσθησαν πολλοί Αξ/κοί, εν οις και ο διοικητής της Διλοχίας, αλλά και εκ του Τμήματος το οποίον ανήλθεν, ετραυματίσθησαν άπαντες οι Αξ/κοί και πλείστοι οπλίται εκ φραγμών όλμων και πυρ/κού των Κ.Σ. και τελικώς παρέμειναν ελάχιστοι άνδρες (περίπου μία διμοιρία) χάρις εις ένα επιλοχία και ένα Λοχία, οίτινες και παρέμειναν μέχρι τέλους παρά τας αντεπιθέσεις συντελέσαντες τα μέγιστα εις την πτώσιν του ΤΣΑΡΝΟ.
Εν τω μεταξύ μία Διλοχίατου 594 Τ.Π. υπό τον υποδ/τήν, δραστηρίως ενεργούσα και παρά την λυσσώδη αντίστασιν των Κ.Σ. κατόρθωσε δι’ εφόδου και μετά νέαν προπαρασκευήν του Πυρ/κού, να ανέλθη επί του τριγωνομετρικού του ΤΣΑΡΝΟ την 12.30 ώραν, επιτυχούσα την τελείαν εκκαθάρισιν του υπολοίπου ΤΣΑΡΝΟ μετά αγώνα μιας εισέτι ώρας, εν τω μεταξύ ολόκληρον το 594 είχεν ανέλθει επί ΤΣΑΡΝΟ, καθώς και το 593 Τ.Π. είχε προωθήσει και έτερον Λόχον με τον ίδιον τον Δ/τήν του Τάγματος.
(ιν) Το 596 Τάγμα μετά την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και άνευ αεροπορικής υποστηρίξεως, πλην της υποστηρίξεως μιας Διμοιρίας της 500 Μονάδος (4 πυρ/λα την 08.30 ώραν κατόρθωσε διά θυελώδους εξορμήσεως να καταλάβη τον ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ (Ν.147303) και να ολοκληρώση την κατάληψιν του ανωνύμου (Ν.145305) την 13.55 ώραν.
(ν) Μετά την κατάληψιν και εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ η Ταξ/χία διέταξε το 593 Τ.Π. να συνδράμη την επίθεσιν της 53 Ταξ/χίας, προς ΠΑΠΟΥΛΗ διά ΠΛΑΚΑΣ και διά νυκτερινής ενεργείας κατέλαβε το ύψ. 1499 ΔΥΤ. ΤΣΑΡΝΟ.
(νι) Ο Ουλαμός Αρμάτων κινηθείς από της 16.00 ώρας της 240849 εις ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΝ και διαταχθείς την 04.00 ώραν της 250849 να κινηθή εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ (καθ’ όσον η διάνοιξις της οδού προς ΤΑΜΠΟΥΡΙ μόλις την 00.30 ώραν ετερματίσθη) δεν εκινήθη, εκ παρανοήσεως υπό του Δ/τού του Ουλαμού, Διαταγής του Α΄ΣΣ και ούτω δεν έλαβε μέρος εις την κατά ΤΣΑΡΝΟ υποστήριξιν της επιθέσεως ουδέ και εις ετέραν τοιαύτην.
Χ συν 2 ημέρα ήτοι 26 Αυγούστου 1949
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Την έω της 260849 ενήργησε κατά ΠΑΠΟΥΛΗ μία Μοίρα της 79 Ταξ/χίας, πλην δεν κατόρθωσε να καταλάβη τούτο.
Κατόπιν τούτου προπαρεσκευάσθη επίθεσις υπό του 603 Τ.Π. συν Διλοχίας Μοίρας ΛΟΚ υπό την Δ/σιν του Επιτελάρχου της 53 Ταξ/χίας, την 1230 ώραν, τη υποστηρίξει μιας Μοίρας Π. Πυρ/κού και Αεροπορίας, επετεύχθη η κατάληψίς του την 1340 ώραν, την δε 14.50 ώρα κατελήφθη και το ύψ. 1531.
(ιι) Μετά την κατάληψιν του ΠΑΠΟΥΛΗ διετάχθη η εκμετάλλευσις προς ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑΝ.
(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Από της έω της 260849 η Ταξ/χία ενήργησε διά την κατάληψιν του ΤΣΑΓΚΟΣ ΚΑΡΑΟΥΛΙ (2) και ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ. Και το μεν ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ ευχερώς κατελήφθη μέχρι της 09.30 ώρας, του ΤΣΑΓΚΟΣ (2) μόλις την 16.30 ώραν κατελήφθη ευρέως και σταθερώς, εδραιοθέντος επ’ αυτού του 596 Τ.Π. παρά τας πέντε αντεπιθέσεις των Κ.Σ. υποστηριζομένων διά πυρών όλμων, ολμοβόλων και βάσεως πυρός εκ ΚΟΖΑΚΑ θραυσθήσας με βαρυτάτας απωλείας των Κ.Σ.
(γ) 51 Ταξιαρχία.
(ι) Από της 09.00 ώρας μετεκινήθη εις ΤΣΑΡΝΟ, ετοίμη να ακολουθήση όπισθεν της 78 Ταξ/χίας.
(ιι) Την 13.40 ώραν μετά την πτώσιν του ΠΑΠΟΥΛΗ και καθ’ ην η 78 Ταξ/χία εκινήθη διά ΠΑΠΟΥΛΗ-ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑ διά ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ, η 51 Ταξ/χία εκίνησε το 615 διά ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ-ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ-ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ προς Ανατ. Αντερίδα της ΣΚΑΛΑΣ, ίνα καλύψη τον αριστερόν της 78 Ταξ/χίας, το δε 620 Τ. εις ΠΛΑΚΑ προσανατολισμένον επί της κατευθύνσεως της 78 Ταξ/χίας προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟΝ.
Εν τη κινήσει του το 615 Τάγμα, συνήντησε ισχυράν αντίστασιν επί της Δυτ. όχθης του ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ και μετά σκληρόν αγώνα καθ’ όλην την νύκτα της 26/27 κατόρθωσε να θέση πόδα επί των Ανατ. Αντερίδων της ΣΚΑΛΑΣ.
(δ) Διά της υπ’ αριθ. Α.Π. Φ.90/70/262000 Δ/γής Μερ/χίας καθωρίσθησαν ως εξής αι ενέργειαι διά την 270849.
(ι) 52 Ταξιαρχία: Να ολοκληρώση την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ.
Μετά κατάληψιν ΚΟΖΑΚΑ, αντικαθισταμένη υπό 53 Ταξ/χίας και συγκεντρουμένη εις ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, θα ενεργήση είτε όπισθεν της 51 Ταξ/χίας, είτε προς ΣΠΑΝΟ αναλόγως εξελίξεως της καταστάσεως.
(ιι) 51 Ταξιαρχία: Μετά κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ υπό της 52 Ταξ/χίας και ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της 78 Ταξ/χίας, καλυπτομένη προς ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΤΡΑ-ΣΚΑΛΑ, να ενεργήση διά του μείζονος της δυνάμεώς της διά ΚΡΥΑΣ ΒΡΗΣΗΣ (Ν.095308) προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (Ν.096293)-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ.
(ιιι) 53 Ταξιαρχία: Να εξασφαλίση την καταληφθείσαν περιοχήν.
Χ συν 3 ημέρα ήτοι 27 Αυγούστου 1949.
(α) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Μετά γενομένην διαπίστωσιν ισχυράς κατοχής του ΚΟΖΑΚΑ, διετάχθη διά της Α.Π. Φ. 90/77/27.10.28 Δ/γής Μερ/χίας επίθεσις δι’ ολοκλήρωσιν ΚΟΖΑΚΑ με υποστήριξιν δύο Συν/των Π.Π. και Αεροπορίας.
Η ενέργεια καθωρίσθη να γίνη την 11.15 ώραν.
(ιι) Μετά την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και της Αεροπορίας και μετά θυελλώδην εξόρμησιν Διλοχίας του 596 Τ.Π. κατόρθωσε να καταλάβη τον ΚΟΖΑΚΑ ον και θα διετήρη παρά τας απωλείας ας είχε και τας ισχυρωτάτας αντεπιθέσεις, αν δεν ετίθεντο εκτός μάχης, τραυματισθέντες άπαντες οι Αξ/κοί, πλην ενός.
Τελικώς την 12.00 ώραν τα επί ΚΟΖΑΚΑ τμήματα επανήλθον εις την βάσιν εξορμήσεώς των εις ΤΣΑΓΚΟΣ (2).
Εις την μη κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ, συνετέλεσε και η ενίσχυσις τούτου υπό Λόχου νέων και του Λόχου εξ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΥ (ζώνη ευθύνης και αντισκοπός της ΧV Μερ/χίας).
Σημειωτέον ότι την νύκτα της 26/27 ανεφέρθη εις Μερ/χίαν, υπό της 52 Ταξ/χίας, ότι κατά ενδείξεις ας είχε ο ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΣ εξεκενώθη εκ των Κ.Σ. Τούτο εγνώσθη αμέσως εις ΧV Μερ/χίαν, ήτις μα εγνώρισεν ότι την πρωίαν της 270849 θα ενήργη διά την κατάληψίν του άνευ ουδεμιάς αντιστάσεως, εχθρού μη υπάρχοντος.
Ως εγνώσθη βραδύτερον εξ αιχμαλώτων, πράγματι την νύκτα της 26/27 και περί ώραν 2200 εγκατέλειψαν τον ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΝ και ενίσχυσαν τον ΚΟΖΑΚΑ.
(ιιι) Διά την συνέχισιν της προσπαθείας διά την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ εντός της 270849 η 52 Ταξ/χία δεν διέθετε ακμαίας δυνάμεις.
Η Μεραρχία δε δεν έκρινε σκόπιμον την χρησιμοποίησιν, διά την κατάληψιν τούτου, Τμημάτων της 51 Ταξ/χίας, ήτις ήτο ανέπαφος, καθ’ όσον η Ταξ/χία αύτη προορίζετο ίνα εκμεταλλευθή εις βάθος την επιτυχίαν της 78 Ταξ/χίας, (κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ) ως και εγένετο και επροτίμησε να διατάξη κάλυψιν προς ΚΟΖΑΚΑ διά της ισχυράς κατοχής του ΤΣΑΓΚΟΣ (2) υπό της 52 Ταξ/χίας.
(ιν) Κατόπιν Δ/γής του Α΄ΣΣ, διετέθη εις Μεραρχίαν έν Τάγμα της ΧV Μερ/χίας διά την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ την επομένην 28.08.49.
Το Τάγμα τούτο αφίχθη εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ την 19.30 ώραν της 27.08.49 και διετάχθη όπως από της έω της 280849 αντικαταστήση τα επί ΤΣΑΓΚΟΣ (2) και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ Τμήματα (596 Τ.Π.) της 52 Ταξ/χίας.
(ν) Η 52 Ταξ/χία διετάχθη και συνεκεντρώθη την εσπέραν της 27.08.49, μετά δύο Ταγμάτων της, εις περιοχήν ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, έτοιμος να επέμβη όπισθεν της 51 Ταξ/χίας.
(β) 51 Ταξιαρχία.
(ι) Η 51 Ταξ/χία με το 615 Τ.Π. εις ΑΝΑΤ. Αντερίδας της ΣΚΑΛΑΣ σκληρώς αγωνιζομένου ίνα θέση πόδα επί του Ανωνύμου ΑΝΑΤ. ΣΚΑΛΑΣ εις (Ν.110305), το 620 εις ΠΛΑΚΑ και το 592 Τ. εις ΤΣΑΡΝΟ, ήτο ετοίμη να ενεργήση μετά την κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της 78 Ταξ/χίας, πλην η 78 Ταξ/χία, μόλις μετά την 16.30 ώραν κατόρθωσε να καταλάβη ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚΟΥ, το δε ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ κατελήφθη περί την 17.00 ώραν υπό της 79 Ταξ/χίας.
(ιι) Η Μερ/χία παρακολουθούσα την εξέλιξιν του αγώνος εις το δεξιόν (ΙΧ Μερ/χία) και προ του κέντρου (ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ της ΙΙΙ Μερ/χίας) προσανατόλισεν την 51 Ταξ/χίαν διά του Α.Π. Φ. 90/81/271515 σήματός της, προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ, ήτο δε ετοίμη (η Ταξ/χία) να ενεργήση ευθύς ως θα εδημιουργούντο αι ευνοϊκαί προς τούτο προϋποθέσεις.
(ιιι) Μετά την πτώσιν του ΚΟΥΜΠΕΛ (16.25 ώραν) και καθ’ ην ώραν εις ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ εγένετο αγών, η Μεραρχία εξέδωκε προς 51 Ταξ/χίαν το κάτωθι σήμα, την 27.17.30 ώραν.
«Α.Π. Φ. 90/83.
ΓΚΟΥΜΠΕΛ έπεσε από 1625 ώρας το ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ψυχορραγεί. Κ.Σ. ατάκτως συμπτύσσονται προς Νότον. Κινηθείται δραστηρίως δι’ όλων δυνάμεών σας προς αντικ. σκοπόν σας καλυπτομένη προς ΣΚΑΛΑ.
Σημείωσις: Αντικειμενικός σκοπός της Ταξ/χίας ήτο η κατάληψις, ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ-ΦΑΡΜΑΚΙ-ΚΙΑΦΑ.
(ιν) Κατόπιν των ανωτέρω η 51 Ταξ/χία διά δραστηρίας νυκτερινής ενεργείας, διά δυσβάτων δρομολογίων βαλλομένων δι’ όλμων και Πυρ/κού υπό των Κ.Σ. οίτινες κατείχον ισχυρώς την ΣΚΑΛΑΝ, κατόρθωσε ώστε την 01.00 ώραν της 28.08.49 (νύκτα) διά του 620 Τ.Π. να καταλάβη τα ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ, άμα δε τη έω το 615 Τ.Π. βοηθούμενο και υπό του 620 εκ ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, κατελάμβανε την ΣΚΑΛΑ.
Χ συν 4 ημέρα ήτοι 28 Αυγούστου 1949.
(α) Το Τ.Σ. της Μεραρχίας από 06.00 ώρας εις ΤΣΑΡΝΟ.
(β) Ο ΚΟΖΑΚΑΣ, από αναγνώρισιν διεπιστώθη ότι εξεκενώθη.
(γ) Διά της Α.Π. Φ. 90/94/28.09.00 Δ/γής της η Μεραρχία διέτασσε:
(ι) Την 51 Ταξ/χίαν να ενεργήση δραστηρίως προς ΚΙΑΦΑ μετά την κατάληψιν της οποίας να ενεργήση και προς ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ-ΤΣΙΟΥΜΙΑ, εφ’ όσον δεν θα είχον καταληφθή υπό της ΧV Μεραρχίας.
(ιι) Η 52 Ταξ/χία διά Τάγματος να ενήργη δι’ εξερευνήσεως προς ΣΠΑΝΟ – ΣΟΥΦΛΙΚΑ και διά Διλοχίας να εξερευνήση την δασώδη περιοχήν ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ – ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ, το υπόλοιπον δε της Ταξ/χίας ετοιμοκίνητος εφεδρεία.
(δ) Το 592 Τ.Π. της 51 Ταξ/χίας από της 0600 ώρας υπερέβη το εις ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ στο Τ.Π. και εκινείτο προς ΦΑΡΜΑΚΙ. Την 09.00 ώραν ενεπλάκη εις αγώνα με τους Κ.Σ. κατέχοντας το ΦΑΡΜΑΚΙ.
Ο αγών διήρκεσε επί τρίωρον περίπου άνευ υποστηρίξεως Πυρ/κού, ουδέ Αεροπορίας, επιτευχθείσης της καταλήψεώς του την 1200 ώραν.
Διά δραστηρίας ενεργείας, των Κ.Σ. προβαλλόντων αντίστασιν, κατελήφθη η ΚΙΑΦΑ την 14.30 ώραν.
Μετά την κατάληψιν της ΚΙΑΦΑΣ κατελήφθη η ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ, άνευ εχθρικής αντιδράσεως, την 1700 ώραν υπό Τμημάτων του 620 Τ.Π. μέχρι Δε της 1900 ώρας αντεκατεστάθησαν τα επί ΣΚΙΡΤΣΗ Τμήματα ΛΟΚ υπό του 592 Τ.Π.
(ε) Διά της καταλήψεως της ΚΙΑΦΑΣ-ΜΑΥΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ, η Μεραρχία ολοκλήρωσε τας ανατεθείσας αυτή ΑΠΟΣΤΟΛΑΣ.
7. ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΝ
(α) Χ συν 1 ημέραν (250849)
Το σύνολον του Πυρ/κού του ΣΣ υπεστήριξεν την Μεραρχίαν και κυρίως την ζώνην της 52 Ταξ/χίας εις ην ανετέθη και η κυρία προσπάθεια-διάσπασις της εχθρικής τοποθεσίας εις ΤΣΑΡΝΟ και κατάληψις τούτου.
Η υποστήριξις ήτο πλήρης και αποτελεσματική, ιδία μετά την επέμβασιν της Αεροπορίας, αντί Αεροπορίας καλύψεως εχρησιμοποιείτο ο όγκος του Πυρ/κού, διά την προστασίαν του Πεζικού και εδραίωσίν του δι’ ο και δεν εξεδηλώθησαν μεγάλης εκτάσεως Κ.Σ. αντεπιθέσεις.
(β) Χ συν 2 ημέρα (260849)
Την Μεραρχίαν υπεστήριξε μέρος του Πυρ/κού του ΣΣ καθ’ όσον το πλείστον τούτου είχε διατεθή υπέρ της ΙΙΙ και ΙΧ Μερ/χιών.
(γ) Χ συν 3 ημέρα (270849)
Την Μεραρχίαν υπεστήριξε έν Σύντ/γμα Π. Πυρ/κού.
(δ) Χ συν 4 ημέρα (280849)
Δεν υπεστήριξε ουδόλως το Πυρ/κόν.
(ε) Το Ορ. Πυρ/κόν την Χ συν 1 ημέραν έφερε εξαίρετα αποτελέσματα εκ βολών κατά πολυβολείων.
8. ΜΗΧΑΝΙΚΟΝ
(α) Προ της επιθέσεως.
Οι 718 και 719 Λόχοι Μηχ/κού ειργάσθησαν με μεγίστην δραστηριότητα, διά την διάνοιξιν της προς ΠΕΥΚΟ οδού και τοιαύτης εκ ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΥ εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
Η μέχρι ΠΕΥΚΟ διηνήχθη από της 21.08.49, η δε μέχρι ΤΑΜΠΟΥΡΙ και πέραν τούτου μέχρις του ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΤΑΜΠΟΥΡΙΟΥ, διηνήχθη κατόπιν σκληράς εργασίας, του δε Μηχανικού και του Πεζικού, μέχρι των πρωινών ωρών της 250849, με την πρόθεσιν της προωθήσεως των Αρμάτων εις Ανών. ΤΑΜΠΟΥΡΙΟΥ, ίνα υποστηρίξωσι την επίθεσιν κατά ΤΣΑΡΝΟ.
(β) Κατά την επίθεσιν και μετά ταύτην.
Διαρκούσης της κατά ΤΣΑΡΝΟ επιθέσεως ειργάσθη διά την επέκτασιν της οδού προς ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ της οποίας η διάνοιξις επετεύχθη μέχρι της 300849, συνεχισθείσης προς ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ.
9. ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ
Ελειτούργησαν λίαν καλώς και αι τηλεφωνικαί και αι δι’ ασυρμάτου.
Είχε μελετηθή και επετεύχθη ο ταχύς διά τηλεφώνου σύνδεσμος κατά την προχώρησιν μέχρι και Σ.Δ. Τάγματος.
10. ΑΡΜΑΤΑ
(α) Είχον λάβει την εντολήν να υποστηρίξωσι την κατά ΤΣΑΡΝΟ επίθεσιν και μετά την κατάληψιν τούτου προωθούμενα εις ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, θα υπεσήριζον την κατά ΤΣΑΓΚΟΣ (2) επίθεσιν.
(β) Εκ γενομένης παρεξηγήσεως, υπό του ……. Δ/τού του Ουλαμού, διαταγής του Α΄ΣΣ, τα άρματα, ενώ είχον εντολήν να κινηθώσι από της 04.00 ώρας της 25.08.49 εκ ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΥ εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ, παρέμειναν ακινητούντα μέχρι της μεσημβρίας της 25.08.49 καθ’ ην το ΤΣΑΡΝΟ είχε πλέον καταληφθή, μη συμμετασχόντα παντελώς εις τον αγώνα.
11. 500 ΜΟΝΑΣ
Εχρησιμοποιήθη κυρίως κατά του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ (των πολ/λείων) λόγω καλής ορατότητος, με εξαίρετα αποτελέσματα συντελέσασα τα μέγιστα διά την κατάληψιν του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ και εν συνεχεία του ΤΣΑΓΚΟΣ (2). Διά του πυροβόλου τούτο αιφνιδιάσθησαν οι Κ.Σ. και επέφερε τεραστίας φθοράς εις τούτους, εξουδετερώσαντα άπαντα τα ορατά πολυβολεία.
12. ΜΠΑΖΟΥΚΑΣ
Εχρησιμοποιήθησαν ιδία διά την εξουδετέρωσιν των επί του ΤΣΑΡΝΟ πολυβολείων εντός του δάσους, άτινα ως μη ορατά δεν είχον εξουδετερωθή.
Απέδωκαν πολύ καλόν έργον, συντελέσαντα εις την άλωσιν του ΤΣΑΡΝΟ.
Δεδομένου ότι το προσωπικόν είχε αποκτήσει αρκετήν πείραν λόγω της χρησιμοποιήσεως του και κατά τας μάχας της 020849 και από 050849 μέχρι 080849 (κατά 1425 και ΤΑΜΠΟΥΡΙ-ΤΣΑΡΝΟ) απέδοκε θαυμάσια αποτελέσματα.
13. ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
(α) Η εμφάνισις των αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως εις τον αγώνα, συνετέλεσε τα μέγιστα εις την πτώσιν του ηθικού των Κ.Σ.
Τα αποτελέσματα, τα υλικά, των ΧΕΛΝΤΑΙΒΕΡΣ, ήσαν τρομακτικά, δημιουργούντα κρατήρας 8-10 μέτρων διαμέτρου και 3-4 μέτρων βάθους, καταστρέφοντα παν πολυβολείον. Αι βόμβαι, αυτών, των 500 κοιλών είναι το καταστρεπτικώτατον, μέσον κατά πολυβολείων και τούτο πρέπει να είναι εις γνώσιν της Ανωτάτης του Στρατού Δ/σεως.
(β) Τα μαχητικά αεροπλάνα, ΣΠΙΤΣ, διά των ρουκετών, εμπρηστικών και πολυβολιμών προσέφερον μεγίστην υποστήριξιν, δεδομένου ότι τα τμήματα Πεζικού ήσαν εκπαιδευμένα και εξεμεταλλεύοντο πλήρως την παρεχομένην υπό τούτων υποστήριξιν.
14. ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΝ
(α) Η Υγειονομική Υπηρεσία αντεπεξήλθε πλήρως εις την αποστολήν της επιτυχούσα λίαν ικανοποιητικά αποτελέσματα, τόσον εις την διακομιδήν, όσον και εις την νοσηλείαν των τραυματιών.
(β) Δυσχέρειαι τινές παρουσιάσθησαν εις την διακομιδήν των τραυματιών επί του πεδίου της μάχης, μέχρι των ΣΕΤ οφειλόμεναι κυρίως εις την ανεπάρκειαν του αριθμού των τραυματιοφορέων και εις έλλειψιν επαρκούς εκπαιδεύσεως.
Η δυσχέρεια της διακομιδής εκ των ΣΕΤ μέχρι των ΣΥΑ παρεκάμφθη διά της χρησιμοποιήσεως μεγάλου αριθμού πολιτών τραυματιοφορέων.
Απόλυτος επιτυχία εις την περίθαλψιν των τραυματιών, καθ’ όσον επί 358 τραυματιών, εσημειώθησαν 3 θάνατοι μόνον.
15. ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ
΄Απαντες οι ανεφοδιασμοί ελειτούργησαν καλώς, μη παρουσιασθεισών δυσχερειών.
16. ΑΠΩΛΕΙΑΙ
(α) Ημετέρων από Χ ημέρας μέχρι Χ συν 4 ημέρας.
– Νεκροί Αξ/κοί : 2 Τραυματίαι Αξ/κοί : 31
– » Οπλίται : 48 » Οπλίται : 327
—- —–
Σύνολο νεκρών 50 358
Εκ των τραυματιών οι 12 Αξ/κοί είναι επανακτήσιμοι εντός 10-15 ημερών, εκ δε των οπλιτών 97.
Εκ των τραυματιών οπλιτών απεβίωσαν 3.
(β) Κ. Σ/ΤΩΝ από της Χ μέχρι της Χ συν 5 ημέρας.
Νεκροί ευρεθέντες 295
Συλληφθέντες και παραδοθ. 114
—–
Σύνολον 409
(γ) Λάφυρα :
΄Αφθονα λάφυρα περισυνελλέγησαν εις οπλισμόν και πυρ/κά, παραδοθέντα εις ΣΥΠ ήτοι :
Πολυβόλα Ορ/κά 2
…. Ορ/κού Πυρ/λου 1
Πυροβόλα Α/Τ και Α/Α 11
Ολμοβόλα 120 2
΄Ολμοι βαρείς 15
΄Ολμοι ατομικοί 19
Πολυβόλα διάφορα 34
Οπλοπολ/λα Μπρεν 37
Αυτόματα 12
Τυφέκια 495
Πιστόλια Σηματοδοσίας 2
Νάρκαι προσωπικού 640
Νάρκαι ΤΕΛΛΕΡ 315
Σάμματα Πυρ/κού 19
Σκοπευτικά μηχανήματα 3
Τηλεφωνικοί Πίνακες 2
Τηλέφωνα 1
Ασύρματοι μετά γεννητρίας 1
Πυρ/κά διάφορα, άνω των 250-300 τόννων, ιδία βλήματα όλμου, ολμοβόλου, Πυρ/κού και χειροβομβίδες.
17. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
(α) Διοικήσεις τινές Ταγμάτων, απεμακρύνοντο των Σ.Δ. και των μέσων Διαβ/σεών των, επί μακρόν χρόνον, με αποτέλεσμα την απώλειαν της επαφής και κατά συνέπειαν την βραδύτητα λήψεως διαταγών.
(β) Μετά την κατάληψιν των πρώτων αντικ. σκοπών, αι Δ/σεις των Ταγμάτων, ιδία εις 53 Ταξ/χίαν, εβράδυναν να αχθώσιν επί τούτων ίνα εκτιμήσωσι την κατάστασιν και ενημερώσωσι τας Διοικήσεις των.
(γ) Η εχθρική τοποθεσία δεν παρουσίαζεν συνέχειαν κατοχής δι’ ο εκ των διακένων και διά της τολμηράς διεισδύσεως, επετεύχθη η εκ του δεξιού υπερκέρασις του ΤΣΑΡΝΟ (διά του δάσους).
Διά πολλοστήν φοράν κατεδείχθη ότι ο ελιγμός δι’ απειλής των πλευρών, αλλά και των νώτων μιας οσονδήποτε ισχυρώς ωργανομένης τοποθεσίας, ως ήτο η του ΤΣΑΡΝΟ, είναι το κύριον μέσον της αλώσεώς της, διότι και υλικώς προσβάλλεται αύτη, αλλά και ηθικώς οι υπερασπισταί της, επιρεάζονται. Το ΤΣΑΡΝΟ έπεσε δι’ ελιγμού εκ του δεξιού πλευρού.
(δ) Το Πεζικόν απεδείχθη υπέροχον με ηθικόν ΑΡΙΣΤΟΝ, με ορμήν και αποφασιστικότητα. Δι’ ο και κατά την προσπάθειαν της διασπάσεως της οχυρωτάτης εις ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ τοποθεσίας υπό της 52 Ταξ/χίας, παρά την λυσσώδη αντίστασιν των Κ.Σ. και τας σοβαράς απωλείας ας τα επιτιθέμενα Τμήματα είχον, εσυνέχισαν την επίθεσίν των με αμείωτον σφοδρότητα, μέχρι της καταλήψεως των Αντικ. Σκοπών, αλλά και κατά την εκμετάλλευσιν εις βάθος της διασπάσεως της τοποθεσίας (μετά την κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της ΙΙΙ Μερ/χίας) η 51 Ταξ/χία, διά δραστηρίας νυκτερινής ενεργείας, επέτυχε την εντός ελαχίστων ωρών και άνευ υποστηρίξεως Πυρ/κού και Αεροπορίας, και παρά την εχθρικήν αντίστασιν (οπισθοφυλακαί των Κ.Σ.) να ανέλθη επί ΚΙΑΦΑΣ.
(ε) Δεν παρετηρήθησαν τα προηγούμενα σφάλματα, δηλ. της αδικαιολογήτου συγκεντρώσεως επί των νεοκαταλαμβανομένων Αντ. Σκοπών, καθώς επίσης ευθύς ως κατελαμβάνοντο οι Αντ. Σκοποί, η εδραίωσις έπαιζε πρωτεύοντα ρόλον, δι’ ο και άπασαι αι αντεπιθέσεις εθραύσθησαν.
(στ) Η χρησιμοποίησις του Πυρ/κού διά την κάλυψιν και προστασίαν της επιθέσεως μετά την επέμβασιν της αεροπορίας, απεδείχθη λίαν τελεσφόρος, καθώς επίσης ο βομβαρδισμός διά του Πυρ/κού των πιθανών θέσεων εχθρικών Πυρ/λων και όλμων προ της προπαρασκευής και μετά ταύτην.
(ζ) Φοβερώτατον όπλον κατά των πολ/λείων είναι αι βόμβαι των 500 κιλών των αεροπλάνων ΧΕΛΝΤΑΪΒΕΡΣ, διότι και καταστροφήν προξενεί με χοάνην διαμέτρου μέχρι 10 μέτρων και βάθους πλέον των 3 μ. και επομένως και μακράν του πολ/λείου, μέχρις 6 μέτρων πίπτουσα, το καταστρέφει, αλλά και ολεθριώτατα επιδρά επί του ηθικού των εντός των πολ/λείων αμυνομένων.
(η) Αι εμπρηστικαί βόμβαι των αεροπλάνων επιτυγχάνουσι ικονοποιητικήν εξουδετέρωσιν, αλλά πρέπει να ρίπτωνται τουλάχιστον εις απόστασιν 20 μ. από του στόχου, διότι μακρότερον πίπτουσαι δεν φέρουσιν αποτέλεσμα.
(θ) Τ’ Αντιαρματικά τα νέα (500 Μονάς) είναι εξαίρετα πυρ/λα διά καταστροφήν πολ/λείων, μέχρι της αποστάσεως 1500 και εν ανάγκη 1800 μ.
(ι) Τ’ Αντιαρματικά (ΜΠΑΖΟΥΚΑΣ) ομοίως καταστρέφουσι τα πολ/λεία μέχρι της αποστάσεως των 250 και εν ανάγκη των 300 υαρδών.

ΘΕΜ. ΚΕΤΣΕΑΣ
ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΜΕΡΑΡΧΟΣ

Δ. ΚΑΡΤΩΛΑΣ
Αντ/ρχης Πεζικού
Δ/ντής Α1
Τ.Σ.Υ.

ΑΠΟΔΕΚΤΑΙ
-ΣΗΔΜ (Εις διπλούν) -51-52-53 Ταξ/χίας
-Α΄ΣΣ/Α1 (Εις διπλούν) -Διοικητής Ι. Μερ/χίας
-Β΄ΣΣ/Α1 -Α1, Α2, Α8, Α9, Α10,
-ΙΙΙ, ΙΧ, ΧV, VΙΙΙ Μερ/χίας Β/Γ Κλάδ. Μερ/χίας

Σχέδιο Ενεργείας επιχείρησης ΠΥΡΣΟΣ, ΣΗΔΜ/Α1/10 Αυγ 1949

ΣΗΔΜ /Α1                                                                                            10. VIII. 1949
αριθ. Α. Α. Π. 85                                                                                 άκρως απόρρητος

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ “ΠΥΡΣΟΣ”
ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

«Σχετικαί Α. Α. Π. 245149/9. VI. 49 και 245172/28.6.49 διαταγαί Αρχιστρατήγου / ΓΕΣ / Α1«.

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ ΚΑΤΑ ΒΙΤΣΙ

1. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Εχθρός

(α)  Δυνάμεις, τοποθεσίαι, διάταξις, οργανώσεις και συγκοινωνίαι:

Ως εις συνημμένον παράρτημα Α.

(β)  Δυνατότητες εχθρού

Ο εχθρός φαίνεται αποφασισμένος να αμυνθή εις την τοποθεσίαν ΒΙΤΣΙ ήν έχει ισχυρώς και κατά βάθος οργανωμένην και να δώση αμυντικήν μάχην διά δυνάμεων 6 – 7 Ταξιαρχιών. Είναι πιθανόν να ενισχύση το ΒΙΤΣΙ διά 1- 2 εισέτι Ταξιαρχιών εκ ΓΡΑΜΜΟΥ. Έχει την δυνατότητα προ της ενάρξεως των επιχειρήσεων να ενεργήση τοπικήν επιθετικήν επιχείρησιν προς κατάληψιν σημείου τινός της ημετέρας τοποθεσίας. Δύναται να διοχετεύση, κυρίως προ των επιχειρήσεων, αξιολόγους δυνάμεις του εις τα μετόπισθεν της ημετέρας ζώνης, προς απασχόλησιν των δυνάμεών μας.

Διαταγή Επιχειρήσεων 5, 2α Μεραρχία/ΑΔΠ180/17/7 Αυγ. 1949

ΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ                                                        ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΑΠΦ. 180/17
α.α. Αντιτύπου 15
ΣΤΓ 912
7 Αυγούστου 1949

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΠ. ΑΡΙΘ. 5
(ΟΥΔΕΜΙΑ αλλαγή εκ των προφορικών Δ/γών)

ΧΑΡΤΗΣ: Ι:50.000 φύλ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1. Ως η υπ’ αριθ. 3 Διαταγή Επιχειρήσεων Μεραρχίας της 7ης Αυγούστου 1949.
ΠΡΟΘΕΣΙΣ
2. Κατάληψις της γραμμής υψ. 1230 (520577) – ΟΥΣΗ (520765) και αντιπερισπαστική ενέργεια προς ΜΠΟΥΦΙ και ΠΛΑΚΑ, προς αγκίστρωσιν όσον το δυνατόν περισσοτέρων Κ.Σ. δυνάμεων εν τω τομεί τούτω.
ΜΕΘΟΔΟΣ
3. ΓΕΝΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ
Η επίθεσις αύτη θα ενεργηθή υπό της 21ης Ταξιαρχίας την Χ+1 ημέραν.

Διαταγή Επιχειρήσεων 4, 2α Μεραρχία/ΑΠΦ180/14/7 Αυγ. 1949

ΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΑΠΦ. 180/14
α.α. Αντιτύπου 15
ΣΤΓ 912
7 Αυγούστου 1949
ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4
(ΟΥΔΕΜΙΑ αλλαγή εκ των προφορικών Δ/γών).

ΧΑΡΤΑΙ: 1:50.000 φύλ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
1:50.000 » ΦΛΩΡΙΝΗΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1. Ως η υπ’ αριθ. 3 Δ/γή Επιχειρήσεων Μεραρχίας της 7ης Αυγούστου 1949.
ΠΡΟΘΕΣΙΣ
2. Κατάληψις εντόν της νυκτός της Χ προς Χ+1 ημέρας των Νοτίων αντερεισμάτων του υψ. 1682 (500661) και ΓΚΟΛΙΝΑΣ επί τω σκοπώ, καλύψεως του δεξιού πλευρού της ΧΙ Μεραρχίας και εν συνεχεία κατάληψις του υψ. 1682 και ΑΝΩΝΥΜΟΥ μεταξύ 1682 και ΒΙΓΛΑΣ ΛΟΥΤΣΑΣ, προς διευκόλυνσιν επιθετικών προσπαθειών καταλήψεως ΒΙΓΛΑΣ – ΓΕΩΡΓΟΥ ΚΕΦΑΛΙ.
ΜΕΘΟΔΟΣ
3. ΓΕΝΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ
(α) Η ενέργεια αύτη θα εκτελεσθή υπό της 3ης Ταξιαρχίας κατά την διάρκειαν της νυκτός της Χ προς Χ+1 ημέρας.
(β) Κατά, την διάρκειαν της Χ ημέρας τα Α/Τ πυρ/λα (Ορειβ. 75 χιλ) θα καταστρέφουν τα επί υψ. 1682 και ΒΙΓΛΑΣ εχθρικά πολυβολεία, βάσει του Σχεδίου πυρός Πυρ/κού.
(γ) Μετά την κατάληψιν κατά την Χ ημέραν της ΠΟΛΕΝΑΤΑΣ και του υψ. 1685 υπό της 22ας Ταξιαρχίας, θα γίνη πλήρης προπαρασκευή ή διά πυρών Πυρ/κού και όπλων ευθυτενούς τροχιάς επί του υψ. 1682, ΒΙΓΛΑΣ και ΓΚΟΛΙΝΑΤΑΣ.

Διαταγή Επιχειρήσεων αρ.3, 2 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/7 Αυγ. 1949

ΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
α.α. Αντιτύπου 2
Σ.Τ.Γ. 912
Α.Α.Π. Φ. 180/ΙΙ
7 Αυγούστου 1949
ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕIΡΗΣΕΩΝ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3
(ΟΥΔΕΜΙΑ αλλαγή εκ των προφορικών Δι/γών)
ΧΑΡΤΑΙ: 1: 50.000 φύλ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
1: 50.000 ΦΛΩΡΙΝΗΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1. ΕΧΘΡΟΣ
(α) ΟΥΔΕΜΙΑ νεωτέρα πληροφορία από τας του υπ’ αρίθ. 211/8 ΙΙ Μεραρχίας της 7 Αυγούστου 1949 (επισυναπτόμενον).
(β) Ο εχθρός φαίνεται αποφασισμένος όπως αμυνθή της κατεχομένης υπ’ αυτού περιοχής την οποίαν έχει ισχυρώς και κατά βάθος οργανωμένην.
(γ) Ο εχθρός είναι ενδεχόμενον να διοχετεύση δυνάμεις είτε προς ΣΙΝΙΑΤΣΙΚΟ είτε προς ΡΑΔΟΣΙ είτε προς Κ/Τ, με σκοπόν αντιπερισπασμού των μετόπισθεν.
(δ) Προ της επιθέσεως κατά ΒΙΤΣΙ δύναται να ενεργήση τοπικήν επιχείρησιν προς κατάληψιν σημείων της ημετέρας τοποθεσίας.
(ε) Κατά την διάρκειαν των επιθετικών ενεργειών ενδέχεται να ενεργήση αντιπερισπαστικώς εν τη κατευθύνσει ΠΙΣΟΔΕΡΙ – ΦΛΩΡΙΝΑ.
(στ) Εις περίπτωσιν κλονισμού τούτου ενδέχεται να προσπαθήση να διαφύγη είτε προς ΡΑΔΟΣΙ – ΣΙΝΙΑΤΣΙΚΟ είτε κατά μήκος ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΥΪΚΩΝ συνόρων προς ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ.

Σχέδιο επιχειρήσεων ΓΡΑΜΜΟΥ, Α’ΣΣ/ΑΑΠ164/7 Αυγ 1949

ΣΗΔΜ 7.VIII.1949
αρ. ακρ. απορρ. 164 άκρως απόρρητος
Προς
Αρχιστράτηγον ΓΕΣ
Σχετική Α.Α.Π. 245225/25. VII. 49 υμετέρα

1. Υποβάλλεται το υπ’ αρ. Α.Α.Π. Φ.1/7/Τ.Σ./R. VΙΙΙ. 49 σχέδιον επιχειρήσεων του Α΄ΣΣ. διά τας επιχειρήσεις ΓΡΑΜΜΟΥ.
2. Η εκ αυτού γνώμη του ΣΗΔΜ συνοψίζεται εν γενικαίς γραμμαίς ως εξής:
3. ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΣ
Συμφωνούμεν ότι η κυρία προσπάθεια θα είναι κατά γενικήν έννοιαν από Βορρά προς Νότον με πρώτον αντικειμενικόν σκοπόν την κατάληψιν ΚΙΑΦΑ – ΣΚΙΡΤΣΗ – ΓΡΑΜΜΟΣ.
Την προσπάθεια ταύτην θα εξυπηρετήσουν αι κάτωθι κατευθύνσεις:
ι- ΜΟΝΟΠΥΛΟ (Ν.1437) – ΣΚΑΛΑ (Ν.1030) – ΦΑΡΜΑΚΗ (Ν.0927) – ΚΙΑΦΑ (Ν.0924).
Δυνάμεις: Μεραρχία μείον ταξιαρχία.
ιι- ΜΥΡΟΒΛΗΤΗΣ (Ν.1524) – ΤΣΙΟΥΜΑ (Ν.1123) – ΚΙΑΦΑ (Ν.0824).

Διαταγή επιχειρήσεων αρ.1, 11 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/6 Αυγ 1949

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΧΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ Α/Α αντιτύπου 1
ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ.1 Αριθ. Α.Α.Π. 45/5/8
(ΟΥΔΕΜΙΑ αλλαγή εκ των προφορικών Δ/γών)

Σ.Τ.Γ. 914 τη 6-8-49

ΧΑΡΤΑΙ:
1:50.000 } ΦΛΩΡΙΝΑ
} ΚΑΣΤΟΡΙΑ
} ΑΓ. ΓΕΡΜΑΝΟΣ
} ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΠΗΓΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1. Εχθρός
(α) Κατάστασις, δύναμις, διάταξις, τοποθεσίαι, Συγκοινωνίαι κ.λ.π. ως το Δελτίον Πληροφοριών της ΧΙ Μεραρχίας υπ’ αριθ. 139/3/25 της 6 Αυγούστου 1949.
(β) Οχυρώσεις ως Σχεδιάγραμμα «Π».
(γ) Δυνατότητες: Ο εχθρός φαίνεται αποφασισμένος όπως αμυνθή επί ΒΙΤΣΙ όπου διαθέτει νυν, κατά τας υπαρχούσας πληροφορίας, δύναμιν 6-7 Ταξιαρχιών και είναι ισχυρώς και κατά βάθος οργανωμένος.
2. Φίλιαι Δυνάμεις
(α) Το ΒΣΣ επιτίθεται με σκοπόν την κατάληψιν της εχθρικής αμυντικής τοποθεσίας ΒΙΤΣΙ και καταστροφήν των εν αυτή Κ.Σ. δυνάμεων.

Εβδομαδιαία Εκθεση Επιχειρήσεων αρ.25 18-25 Ιουλ. 1949, ΓΕΣ/Α1-Α2

ΓΕΣ/Α1-Α2 ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΥΠ’ ΑΡΙΘ.25
Ιούλιος 1949

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
από 18000Ι μέχρι 250000

Ι.- ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ
1. (α) Συνεκροτήθη το Στρατηγείον Κεντρικής Ελλάδος εις ΛΑΡΙΣΑΝ, όπερ αντικατέστησε το Α΄ΣΣ.
(β) 71 Ταξ. εκ ΡΟΥΜΕΛΗΣ εις υψ. ΝΕΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ υπό Σ.Δ. Θεσσαλίας.
(γ) 1η Ταξ. Καταδρομών, εκ ΖΑΓΟΡΙΩΝ εις ΙΩΑΝΝΙΝΑ.
(δ) 2α Ταξ. Καταδρομών (Γ΄ και Δ΄ ΜΟΚ) εις ΑΓΡΙΑΝ ΒΟΛΟΥ.
(ε) 3 Ταξιαρχία εκ ΚΟΖΑΝΗΣ εις περ. ΒΙΤΣΙΟΥ νοτίως οδού ΠΙΣΟΔΕΡΙΟΥ, αντικατέστησε την 22αν Ταξ., ήτις ετέθη εν εφεδρεία εις περ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ.

Σχέδιο επιχείρησης ΠΥΡ

ΘΕΜΑ: Επιχείρησις «ΠΥΡ«                                              ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΠΡΟΣ: ΣΗΔΜ – Α΄ΣΣ – Β΄ΣΣ – Γ΄ΣΣ                             ΓΕΣ / Α1
ΑΣΔΑΝ – ΣΚΕ – ΑΔΑ – ΓΕΝ/Γ                                           Αριθ. Πρωτ. 245202
Αριθ. Φακ. 4009/39/Π
ΚΟΙΝ: Α1 – Α2 – Α8 – Α9 – Α10 – Γ1 – ΓΓ/ΓΕΣ       ΒΣΤ 902/15. 7. 49
ΒΣΑ – ΣΟΗΠΕ/Κλ. Επιχ. Α. Α. Αντ. 9

1. Κοινοποιείται συνημμένως σχέδιον επιχειρήσεων υπό το συνθηματικόν «ΠΥΡ« ακυρουμένου του σχεδίου επιχειρήσεων «ΠΥΡΣΟΣ« κατόπιν νεωτέρων δεδομένων καθ’ α επί του παρόντος δεν υπάρχουν αι δυνατότητες διά την ανάληψιν τούτων, ως προεβλέφθησαν.
2. Εις το σχέδιον τούτο ως και εις ΠΥΡΣΟΣ προβλέπονται όλαι αι συναφείς ενέργειαι ευρισκόμεναι υπό εξέλιξιν.
3. Διά την εφαρμογήν του σχεδίου τούτου ισχύουν αι εκδοθείσαι διαταγαί και οδηγίαι ΠΥΡΣΟΣ συν τη εξελίξει δε και αποσαφηνίσει της καταστάσεως θα εκδίδωνται λεπτομερείς εκτελεστικαί διαταγαί.
Το ΣΗΔΜ θα εκδώση εγκαίρως τας διαταγάς του διά την συγκέντρωσιν της ΙΧ. Μ. εις περιοχήν ΝΕΑΠΟΛΙΣ – ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ.
Εξεδόθη δ/γή διά την παραμονήν της Ι Ταξ. Καταδρομών εις ΙΩΑΝΝΙΝΑ και η ΙΙ Ταξ. Καταδρ. εγκαίρως θα προσανατολισθή εις περιοχήν καθορισθησομένην υπό του ΣΗΔΜ.

Επιχείρηση ΠΥΡΣΟΣ, ΓΕΣ/14 Ιουλ 1949

ΘΕΜΑ: Eπιχείρησις ΠΥΡΣΟΣ                       ΔΙ’ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ
ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΠΡΟΣ: το ΣΗΔΜ /A1                                        ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΓΕΣ /Α1
ΚΟΙΝ: Α1 – Α2 – Α6 – Α8/ΓΕΣ – Α/ΓΕΣ     Αριθ. Πρωτ. 245198
ΑΔΑ – ΒΣΑ – ΣΟΗΠΕ / Κλ. Επιχ.                 Αριθ. Φακ. 4009/39
ΒΣΤ 902 /14. 7. 49
Α. Α. Αντ. 3

Επί του διά της υπ’ αριθ. ΑΠ 85/10. 7. 49 υποβληθέντος σχεδίου «ΠΥΡΣΟΣ«.
1. Συμφωνούμεν προς την πρόθεσιν και τας γενικάς γραμμάς του σχεδίου με τας κάτωθι διευκρινήσεις.
α) Κατανομή δυνάμεων
Δεδομένου ότι εις το Β΄ΣΣ θα ανατεθή η κυρία προσπάθεια ΒΙΤΣΙ δέον να διατεθουν εις τούτο όλα τα μέσα ώστε να είναι πλήρως εξησφαλισμένη η επιτυχία χωρίς παρέμβασιν ενισχύσεων, ει δυνατόν, κατά την διάρκειαν της μάχης ταύτης υπό των ανωτέρων του ΣΣ κλιμακίων.
Η προικοδότησις όθεν του Β΄ΣΣ πρέπει να γίνη υπό το πνεύμα τούτο και αι τηρηθησόμεναι εφεδρείαι εις διάθεσιν ΣΗΔΜ και Αρχιστρατήγου να περιορισθούν εις τας απολύτως αναγκαίας αφού εξασφαλισθή πλήρως η προικοδότησις αύτη.
Κατά συνέπειαν:
ι. Εις το Β΄ΣΣ δέον να διατεθούν διά την ενέργειαν κατά ΒΙΤΣΙ:
ΙΙ – ΙΧ – Χ και ΧΙ Μ. (μείον Ταξ.)(εξ ολοκλήρου)
Ι – ΙΙ Ταξ. Καταδρομών. ( ,, ,, )
101 – 102 – 104 και 107 Σ. Π. Π.
Αι ΜΟΠ των ΙΙ, ΙΧ, Χ, ΧΙ και ΧV Μεραρχιών
151 – 152 – 153 (μείον Πυρ/χία) Μ. Μ. Π.
ΧΙ Σ. Αναγ. (Η υπολειπόμενη Ίλη θα αποσταλή υπό Α΄ΣΣ)
ΙΧ Σ. Αναγ. (Μείον Ίλη αφιεμένη VIII M.)
τρείς Ίλαι Αρμάτων (μείον Ουλαμός αφιέμενος VIII M.)
713 και 719 Λόχοι Μηχανικού (πλέον των Μεραρχιακών)
ιι. Εφεδρείαι ΣΗΔΜ και εφεδρείαι Αρχιστρατήγου θα προβλεφθούν δι’ αμφότερα τα κλιμάκια αι αυταί ήτοι:
72 Ταξιαρχία
XV Mεραρχία
Ταξιαρχία ΧΙ Μ.
καθόσον το ΣΗΔΜ θα δράση και θα επεμβή εις την ζώνην ταύτην ως εντολοδόχος του Αρχιστρατήγου.
Επέμβασιν δε του ΣΗΔΜ διαβλέπομεν:
Προ της επιχειρήσεως:
Εις την πλήρη προπαρασκευήν ταύτης υλικώς και ηθικώς:
Κατά την διάρκειαν της επιχειρήσεως:
Εις την παρακολούθησιν του αγώνος εκ του σύνεγγυς και εις την εξασφάλισιν της διατηρήσεως της επιβαλλομένης ορμητικότητος και ταχύτητος.
Εις αντιμετώπισιν τυχόν αντιπερισπασμών του εχθρού εφ’ όσον η αντιμετώπισις αύτη είναι εκτός δυνατοτήτων των Α΄ και Β΄ΣΣ.
Εις την εκμετάλλευσιν της επιτυχίας ΒΙΤΣΙ προς ολοκλήρωσιν της υπολοίπου αποστολής του ΣΗΔΜ.
Βεβαίως δεν αποκλείεται η ενδεχομένη ενίσχυσις της προσπαθείας ΒΙΤΣΙ ιδιαιτέρως μετά την κατάληψιν του πρώτου αντικειμενικού σκοπού, αλλά, λόγω του επιδιωκομένου σκοπού, σκόπιμον είναι το Β΄ΣΣ να έχη προπαρασκευασθή πλήρως, ώστε να μη ευρεθή εις την ανάγκην ταύτην.
β) Αποστολαί
Ως προς τας αποστολάς είμεθα σύμφωνοι. Θεωρούμεν σκόπιμον να τονίσωμεν ότι πρέπει να επιστηθή ιδιαιτέρως η προσοχή εις το Β΄ΣΣ όπως αι δευτερεύουσαι αποστολαί μη αποβούν εις βάρος της κυρίας τοιαύτης, ήτις δέον να τροφοδοτηθή κατά πρώτον λόγον με όλα τα μέσα διά να αχθή επιτυχώς καθ’ όλον το βάθος.
Όσον αφορά την διεύρυνσιν του ρήγματος και την ώθησιν δυνάμεων προς ΠΡΕΒΟΛ και ΒΑΡΜΠΑΝ η πρόβλεψις δέον να είναι γενική και να επιφυλαχθή η ώθησις του όγκου των δυνάμεων εκμεταλλεύσεως σύμφωνα με τας παρουσιασθησομένας τότε συνθήκας .
γ) Πυρ/κόν
Ιδιαιτέρα μέριμνα να καταβληθή εις την πλήρη απόδοσιν του Πυρ/κού από απόψεως αναπτύξεως και υποστηρίξεως διά καταλλήλου καταρτισμού σχεδίου πυρών, συντονισμένου με τα πυρά αεροπορίας.
Παρουσιάζει βεβαίως δυσχερείας εις την εκλεγείσαν κυρίαν προσπάθειαν η καλή υποστήριξις πυροβολικού, αλλ’ αν ληφθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα το ωφέλιμον έργον του θα πρέπη να φθάση την πλήρη απόδοσιν.
δ) Αεροπορία
Είναι περιττόν να τονισθή και τούτο, άλλως τε, έχει υπ’ όψιν και το ΣΗΔΜ ότι από απόψεως προτεραιότητος κατά την κυρίαν ενέργειαν προέχουσαν θέσιν δέον να έχη η αποστολή της αμέσου υποστηρίξεως του φιλίου Πεζικού.
Πάντως κατ’ αρχήν δέον να στηριζώμεθα εις την ήδη διατιθεμένην δύναμιν της Αεροπορίας.
ε) Στρατηγική παραπλάνησις
Είμεθα σύμφωνοι επί ταύτης.
Η παράγραφος αυτή θα αποσιωπηθή εις το κοινοποιηθησόμενον σχέδιον.
Το ζήτημα τούτο θα αποτελέση αντικείμενον κεχωρισμένων οδηγιών και διαταγών.
2. Βάσει των ανωτέρω διευκρινήσεων να διαταχθή ο καταρτισμός των λεπτομερών σχεδίων υπό των Α΄ και Β΄ΣΣ, άτινα να υποβληθούν ημίν μέχρι 20 τρέχοντος.

Αρχιστράτηγος Α. ΠΑΠΑΓΟΣ

Θ. Π. / Κ. Κ.
Τ.Σ.Υ.

Σχέδιο Επιχειρήσεων ΠΥΡΣΟΣ, ΓΕΣ/Α1/ΑΠ245172/28 Ιουν 1949

ΘΕΜΑ: Επιχείρησις ΠΥΡΣΟΣ                 ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ

ΠΡΟΣ: ΣΗΔΜ – Α΄ΣΣ – Β΄ΣΣ-                  ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

Γ΄ΣΣ – ΑΣΔΑΝ – ΣΚΕ – ΑΔΑ-                   ΓΕΣ /Α1

ΓΕΝ /Γ                                                                     Αριθ. Πρωτ. 245172

ΚΟΙΝ: Α1 – Α2 – Α8 – Α9 – Α10 – Γ1 –       Αριθ. Φακ. 4009/39

ΓΓ/ΓΕΣ                                                                      ΒΣΤ 902/28. 6. 49

ΒΣΑ – ΣΟΗΠΕ / Κλ. Επιχ.                             Α. Α. Αντ. 9

1. Κοινοποιείται συνημμένως σχέδιον επιχειρήσεων υπό το συνθηματικόν «ΠΥΡΣΟΣ» – αίτινες θα αποτελέσουν την δευτέραν φάσιν των εν εξελίξει ήδη επιχειρήσεων ΠΥΡΑΥΛΟΣ – προς γενικόν προσανατολισμόν των Διοικητών των Μ. Μονάδων, των αρμοδίων Κλάδων και Διευθύνσεων ΓΕΣ, της Β. Αεροπορίας και Β. Ναυτικού.
2. Εις το σχέδιον τούτον, εκτός της κυρίας επιχειρήσεως ΠΥΡΣΟΣ περιλαμβάνονται και όλαι αι συναφείς ενέργειαι και επιχειρήσεις του στρατού αίτινες εμμέσως θα εξυπηρετήσουν την κυρίαν ταύτην επιχείρησιν και αίτινες είναι αναγκαίαι είτε προ της αναλήψεως, είτε κατά την διάρκειαν της επιχειρήσεως ταύτης.

Εκθεση Επιχείρησης Καρπενησίου 19-1-1949, ΔΣΕ/138 ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ/26 Ιαν 1949

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
138 ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ ΣΤΙΣ 19/1/49
Ι. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
1) Για τον εχθρό: όπως το συννημένο δελτίο Πληροφοριών.
2) Για τα δικά μας τμήματα:
α) Η ΙΙ Μεραρχία με 82 οπλ/λα θα αναλάβει την κάλυψη της επιχείρησης από Λαμία και Αγρίνι πέρνοντας διάταξη στις Μάχες Τυμφριστού και ανατολικώτερα καθώς και στις υποχρεωτικές διαβάσεις προς Αγρίνι (Γέφυρα Σιδήρων, Γεφ. Μανώλη, Γεφ. Βίνιανης κ.λ.π.)
β) Η 192 Ταξιαρχία θα ενεργήσει κατά της πόλης του Καρπενησίου από Β. κατεύθυνση με δεξιό όριο από τον Ξεριά.
γ) Η Σχολή αξ/κών θα ενηργήσει από Ν. κατεύθυνση για την κατάληψη του Αη-Δημήτρη.

Στατιστική απωλειών,ΓΕΣ/Α1/14-1-1949

ΠΗΓΗ: Αρχεία Εμφυλίου Πολέμου, ΔΙΣ/ΓΕΣ, Τόμος 12, έγγραφο 28, ΓΕΣ

ΕΞΑΙΡ.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
ΓΕΣ/Α1-Α2
Αριθ.217763/4009/1
ΒΣΤ.02/14.1.49
Θέμα: Στατιστική απωλειών
Προς: Τους Διοικητάς Α΄, Β΄ και Γ΄ΣΣ
ΑΣΔΣΑ – ΑΣΔΠ
Κοιν: Α1-Α2 ΓΕΣ

1.Το ΓΕΣ επί τη λήξει του έτους 1948 ανεσκόπησε τα κατ’αυτό λαβόντα χώραν γεγονότα ίνα συντάξη ένα συνοπτικόν απολογισμόν και εξαγάγη ωρισμένα συμπεράσματα και διδάγματα διά την περαιτέρω τακτικήν μας και τας μεθόδους ενεργείας μας διά την επίτευξιν της τελικής νίκης.
2.Το πρώτον στοιχείον εις το οποίον ανέτρεξεν είναι η στατιστική των απωλειών των συμμοριτών. Είναι γνωστόν ότι ο πόλεμος εις τον οποίον απεδύθημεν έχει κύριον σκοπόν να αποδιοργανώσωμεν την ωργανωμένη ανταρσία, να την φθείρωμεν στερούντες ταύτην των μαχητικών της στελεχών και να την αναγκάσωμεν να παραιτηθή των περαιτέρω προσπαθειών της. Εν εκ των ουσιαστικών μέσων επικρατήσεώς μας επί της ανταρσίας είναι η συντριβή και ουχί η εκδίωξις των συμμοριακών συγκεντρώσεων εξ’ωρισμένων εδαφικών ζωνών ελεγχομένων υπό τούτων διότι λόγω του σκοπού τον οποίον ούτοι έχουν ευχερώς επανεμφανίζονται εις άλλην ζώνην.
3.Μία ακριβής εικών, όθεν της επιτευχθείσης και επιτευχθησομένης φθοράς πρέπει να έχη σημαντικήν έννοιαν επί του συντελεσθέντος έργου των Εθνικών δυνάμεων.
Αντιθέτως μία ανακριβής εικών μας άγει εις πεπλανημένα συμπεράσματα με όλας τας θλιβεράς συνεπείας. Το ΓΕΣ δεν είναι πλήρως πεπεισμένον ότι αι εις τα ΔΣΚ των Μονάδων αναφερόμεναι απώλειαι ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΣ.
Μία άθροισις τούτων καθ’όλον το έτος, ο συνημμένος πίναξ, μας άγει εις αρκετά εξωγκομένους αριθμούς:
16.382 νεκρούς επί τόπου εξακριβωμένους
8.065 συλληφθέντας
8.763 παραδοθέντας
Δεν περιλαμβάνονται οι αυτοαμυνίται, οι τραυματίαι και μη εξακριβωμένοι. Η δύναμις των συμμοριτών την 1ην Ιανουαρίου 1948 εξετιμάτο εις 21.250 και την 1 Ιανουαρίου 1949 υπολογίζεται εις 23.380.
4.Θέτοντες υπ’όψιν υμών τους αριθμούς τούτους των απωλειών του εχθρού παρακαλούμεν όπως προσωπικώς ελέγξητε τούτους και αναφέρητε ημίν, την γνώμην σας.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΤΕΤΡΑΜΜΕΝΟΝ να αυταπατώμεθα.
5.Παρακαλώ επί πλέον να κατανοηθή από τα Επιτελεία όλων των Μονάδων ποία ζημία προέρχεται από την μη ενδελεχή και αντικειμενικήν εργασίαν των, αφού ως είναι γνωστόν εις ένια εκ τούτων παρατηρείται ασυμφωνία παρεχομένων στοιχείων ακόμη και μεταξύ των Γραφείων του ιδίου Κλάδου (Α1 και Α2).
Αντιστράτηγος ΓΙΑΤΖΗΣ Δ.
Αρχηγός ΓΕΣ – Δκτής Στρατού
Διά την ακρίβεια
Δ/σις Α1/ΓΕΣ
Τ.Σ.Υ

Εκθεση Επιχείρησης κατά Ζαχάρως, ΔΣΕ/ΑΜ/ΑΠ154/23 Οκτ 1948

ΔΣΕ

Αρχηγείο Μαινάλου

                              Σ.Δ. 23-10-48
Προς

Την ΙΙΙ Μεραρχία

Οπου
Αριθ. πρωτ. ΑΠ. 154

«Εκθεση Επιχείρησης κατά της Ζαχάρως» 12.10.48

Τμήματά μας που πήραν μέρος στην Επιχείρηση της Ζαχάρως είναι:
1) Το Ι Τάγμα (ένας λόχος, (4) τέσσερις ομάδες και ένα στοιχείο πολ/του) συν το λόχο ασφαλείας της Μεραρχίας
2) το ΙΙ Τάγμα ΔΝ
Ι. Διάταξη-Αποστολή.
Το Ι τάγμα (λοχ. Πανούση) να ενεργήσει επίθεση από την πλευρά του Νεκροταφείου κατά του Αγ. Σπυρίδωνα.
Οι 4 ομάδες του 1ου λόχου να επιτεθούν κατά του Αγ. Σπυρίδωνα, αφού ελέγξουν την τοποθεσία Γιακουμή.
Ο 2ος λόχος (διμοιρία συν πολ/λο) αφού ελέγξει το ύψωμα του Προφήτη Ηλία να εγκατασταθεί εκεί αμυντικά και με πυρά να παρενοχλεί την αντίσταση του Αγ. Σπυρίδωνα. Στη διάθεση του τάγ/τος ακόμη ήταν ένα πολ/λο και ένας ομαδικός όλμος.
Το ΙΙ Τάγμα Δ.Ν.: 6ος λόχος να επιτεθεί κατά της Στρογγυλόραχης- Η προσπάθεια του ενισχυότανε με ένα πολ/λο, που τοποθετήθηκε στο ύψωμα Γιακουμή και έναν όλμο που είχε διατεθεί στο Τάγμα. Ο 7ος λόχος είχε αναλάβει την πλαγιοφύλαξη από την πλευρά της Κυπαρισσίας. Ο 5ος λόχος και οι (4) ομάδες του 1ου λόχου εφεδρεία της Μεραρχίας.

Καθορισμός ζωνών επιχειρήσεων, ΓΕΣ/18 Οκτ 1948

Θέμα: Ζώναι επιχειρήσεων

ΠΡΟΣ: Α΄, Β΄, Γ΄ΣΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΣΔΣΕ, ΑΣΔΠ/Α1 Υ.Σ./ΓΕΣ/Α1
Αρ. Πρωτ. 180648/Φ. 4024/ΙΙ
Κοιν. Α1, Α4/ΓΕΣ ΒΣΤ 902 τη 18.10.48.
Υ.Σ./ΓΔΥΣ/Ζ3

Ι. Λαβόντες υπ’ όψει Πρακτικόν επιτροπής συγκροτηθείσης διά της υπ’ αριθ. 178640/12.7.48 Δ/γής ΓΕΣ τας ΖΩΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ κατά τον αντισυμμοριακόν αγώνα από 1ης Απριλίου 1946 καθοριζόμενον ως κάτωθι διά την εφαρμογήν αποκλειστικώς και μόνον των διατάξεων της υπ’ αριθ. Φ.195502/3/10/Ζ3/ΙΙ/24.4.48 Διαταγής Υπουργείου Στρατιωτικών
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ.
1. Από της 1ης Απριλίου μέχρι 30 Ιουνίου 1946
(α) Η περιοχή ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ (Γ.6040)-(Γ.6060)-(Γ.8060)-(Γ.8040)
(β) Η Περιοχή ΜΕΝΑΛΟΥ (Γ.9020)-(Δ.1020)-(Δ.1010)-(Δ.000)-(Γ.9000).
(γ) Η Περιοχή ΠΑΡΝΩΝΟΣ (Ζ.3080)-(Ζ.4080)-(Ζ.4550)-(Ζ.3050).
(δ) Η Περιοχή ΤΑΫΓΕΤΟΥ (Η.9075)-(Ζ.1070)-(Ζ.2030)-(Ζ.0030)-(Η.9550)
2. Από 1ης Ιουλίου 1946 μέχρι 30 Ιουνίου 1947
Απασα η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ πλην του τάγματος Νοτιοδυτικώς της οδού ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ – ΚΟΠΑΝΑΚΙ – ΜΕΛΙΓΑΛΑ -ΜΕΣΣΗΝΗΣ και του τμήματος Νοτιοανατολικώς της οδού ΚΟΡΙΝΘΟΣ -ΧΙΛΙΟΜΟΔΙΟΝ – ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙ – ΑΡΓΟΣ.
Σημείωσις: Αι γραμμαί των ορίων περιλαμβάνονται εις την ζώνην επιχειρήσεων.

Δελτίο Πληροφοριών, Επιχειρήσεις ΖΑΓΟΡΙΩΝ, 9 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/Α2/26 Σεπ 1948

ΙΧ ΜΕΡΑΡΧΙΑ Α2 Γραφείον
Δελτίον πληροφοριών 26.9.1948

Ι. ΓΕΝΙΚΑ
Περιοχήν ΓΥΦΤΟΚΑΜΠΟΥ (Σ.0977), ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΝΤΖΟΥ (Σ.1676), ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΣΑ (Σ.2071) ευρίσκεται η ογδόη συμμοριακή Μεραρχία με Σ.Δ. πιθανώς ΒΩΒΟΥΣΑ (Σ.2278).
ΙΙ. ΔΥΝΑΜΙΣ
Συμμοριακή δύναμις ανέρχεται εις 1000 Σ.
ΙΙΙ. ΟΠΛΙΣΜΟΣ
Κατά συμμοριακόν Τάγμα 20 οπλ/λα, 25 στεν, 1-2 βαρείς όλμοι, ατομικά όπλα, ολμίσκοι 3, χειροβομβίδες, γροθιές. Πυρ/κά ελάχιστα.

Διαταγή Επιχειρήσεων ΖΑΓΟΡΙΩΝ, 9 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/26 Σεπ 1948

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΙΧ Μερ./Α.Α.Π. 83 /Α/Α1
ΣΤΓ 913 τη 26 Σ/βρίου 1948
Αριθ. Αντιτ. 3
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΖΑΓΟΡΙΩΝ
1. Πληροφορίαι:
α. Οι διαφυγόντες εκ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ Σ. φέρονται εγκατασταθέντες εις ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΝΤΖΟΝ (S.1676) TΣOYKA ΡOΣA (S.1773).΄Εχουν ηθικόν μειωμένον λόγω ήττης των και διαθέτουν περιωρισμένον αριθμόν πυρ/κών.
β. Σύνθεσις και δύναμις Σ. ως το ειδικόν Δ.Π.
γ. Είναι πιθανόν, πιεζόμενοι, να διαφύγουν προς Β.Α. διά ΒΩΒΟΥΣΗΣ (S.2278) – ΑΒΔΕΛΑΣ (S.2885) ή διά ΛΑΪΣΤΗΣ (S.1483) προς ΣΑΜΑΡΙΝΑΝ (S.2197). Ολιγώτερον πιθανή φέρεται η επιζήτησις διαφυγής των προς Νότον εις ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ. Επίσης δεν πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενον αμύνης των επί των κατεχομένων θέσεών των.
2. Πρόθεσις ΣΣ:
Εξαναγκασμός των Σ. να δεχθούν την μάχην Δυτικώς και Νοτίως του ποταμού ΑΩΟΥ αποκλειομένης της διαφυγής των πέραν του ποταμού ή προς Νότον εις ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ.
3. Ιδέα Ελιγμού ΣΣ
α. Ισχυρά κρούσις από Δυσμών εν τη γενική κατευθύνσει ΑΣΠΡΑΓΓΕΛΟΙ-ΚΑΖΑΡΜΑ (S.0179)-ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΝΤΖΟΣ εν συνδιασμώ με υπερκερωτικήν ενέργειαν από της κατευθύνσεως: ΔΙΣΤΡΑΤΟΝ (S.2088)-ΒΩΒΟΥΣΑ-ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΝΤΖΟΣ με σύγχρονον απόφραξιν των διά της κοιλάδος ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΝΤΖΟΥ Π. προς Β. αγουσών οδεύσεων, επί τω σκοπώ προσβολής των Νώτων του εχθρού και αποκοπής των οδών υποχωρήσεώς του πέραν του ΑΩΟΥ ποταμού.
β. Ισχυρά απασχόλησις από Νότου εν τη κατευθύνσει: ΜΕΤΣΟΒΟΝ-ΠΕΝΤΕ ΑΛΩΝΙΑ (S.2266)-ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ, επί τω σκοπώ παραπλανήσεως και αγκιστρώσεως δυνάμεων. Εις ευνοϊκήν περίπτωσιν κατάληψις ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ.
ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ
α. 74 Ταξιαρχίας (VIII Μεραρχία).
Επιτιθεμένη εν τη γενική κατευθύνσει:
ΑΣΠΡΑΓΓΕΛΟΙ – ΚΑΖΑΡΜΑ – ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΣ να συν-τρίψη τον ανθιστάμενον εχθρόν και να καταλάβη τον ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΝ.
Υποχρέωσις να καλύψη την κοιλάδα ΒΑΡΔΑ Π. δι’ ενεργείας Τάγματος εν τη κατευθύνσει: ΧΑΝΙ ΧΑΜΠΕΡΑΓΑ (S.125555)-ΔΟΛΙΑΝΗ (S.125665)-ΑΛΑΤΟΧΩΡΙ (S.155715)-ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ και να επιζητήση τον διαχωρισμόν των εχθρικών δυνάμεων ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΥ και ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ διά καταλήψεως συγκροτήματος ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ-ΤΣΟΥΚΑ ΤΣΙΝΑ.
β. Δυνάμεων ΙΧ Μεραρχίας.
Ενεργούσαι εν τη κατευθύνσει: ΔΙΣΤΡΑΤΟΝ-ΒΩΒΟΥΣΑ να καταλάβουν την ΒΩΒΟΥΣΑ και εν συνεχεία να προσβάλουν τα νώτα του εχθρού επιτιθέμεναι τολμηρώς και δραστηρίως, διά ΚΑΡΑΟΥΛΙ (S.1878) και ΓΡΑΒΑΣ (S.2074) κατά ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΥ.
Να φράξουν τας οδεύσεις κοιλάδος ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΥ εις το ύψος ΛΑΪΣΤΗΣ και ΗΛΙΟΧΩΡΙΟΥ (S.105845).
γ. ΤΣΕΙ (VIII Μεραρχία)
Επιθετική ενέργεια εν τη κατευθύνσει:
ΜΕΤΣΟΒΟΝ-ΠΕΝΤΕ ΑΛΩΝΙΑ-ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ επί τω σκοπώ παραπλανήσεως του εχθρού ως προς τον ελιγμόν ΣΣ και αγκιστρώσεως δυνάμεων.
Εις ευνοϊκάς πριπτώσεις, κατάληψις ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ και εν συνεχεία εκμετάλλευσις προς ΤΣΟΥΚΑ ΤΣΙΝΑ-ΚΑΛΟΓΕΡΟΝ, εφ’ όσον δεν έχουσι καταληφθή υπό της 74 Ταξιαρχίας.
Κατόπιν των ανωτέρω συγκροτείται απόσπασμα υπό τας διαταγάς του Δ/του 42 Ταξιαρχίας εκ των κάτωθι Μονάδων.
α. 525 Τ.Π.
β. 526 Τ.Π.
γ. 529 Τ.Π. μείον Διλοχία.
δ. Πυρ/χία Ορειβατική.
ε. Δύο Διμοιρίαι Πολ/λων.
Το απόσπασμα τούτο να συγκεντρωθή εις περιοχήν ΠΑΔΕΣ-ΔΙΣΤΡΑΤΟΝ εντός της 28 τρέχοντος τιθέμενον από της αυτής υπό Διαταγάς VIII Μεραρχίας.
ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
Ενέργειαι τμημάτων θα υποστηριχθώσιν υπό της Αεροπορίας τη αιτήσει των Μονάδων.
ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ
Η Διοίκησις Διαβιβάσεων της Μεραρχίας να μεριμνήση διά την έγκαιρον είσοδον του αποσπάσματος εις το δίκτυον VIII Μεραρχίας.
ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ
Ημέρα εκτελέσεως επιχειρήσεως προβλέπεται η 29 τρέχοντος. Πάντως αύτη θα καθορισθή διά ειδικής διαταγής της εχούσης την διεύθυνσιν της επιχειρήσεως VIII Μεραρχίας.
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΜΑΝΙΔΑΚΗΣ
ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ
42 Ταξιαρχία

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ
Α΄ΣΣ /Α1-VIII Μερ/χία/Α1
Δ/σις Πυρ/κου-Α9/ΙΧ-Αρχ. Β.Γ. Κλάδ. Μερ.
Α1/ΙΧ

ΣΧΕΤ: Δελτίο Πληροφοριών

Επιχείρηση ΚΟΥΛΑ, Εκθεση Γ’ ΣΣ/Α1/ΑΠ26573/26-9-1948

Υπερεπείγουσα – Απόρρητος

Γ΄ΣΣ Α1

Αριθ. Α.Π. 26573

ΠΡΟΣ: ΓΕΣ Α1

ΚΟΙΝ: Αμερ. Αποστολή παρά τω ΓΕΣ
Βρετ. Αποστολή παρά τω ΓΕΣ A1

Θέμα: Εκθεσις Επιχειρήσεως «ΚΟΥΛΑ»

ΣΤ 903 τη 26-9-48
Εκθεσις επιχειρήσεως «ΚΟΥΛΑ»
Περιοχής Β. ΠΑΠΑΔΕΣ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
(α) Κατόπιν διαταγής του ΓΕΣ το ΣΣ διέταξε την VII Μεραρχίαν όπως προπαρασκευάση, εντός του 1ου πενθημέρου του μηνός Σεπτεμβρίου, επιθετικήν ενέργειαν κατά των Βορ. ΠΑΠΑΔΩΝ συμμοριακών Συγκροτημάτων.
β) Η δύναμις των συμμοριτών εις την περιοχήν ταύτην ανήρχετο εις 1900 περίπου εξ ων 500 περίπου ανήκον εις μη μαχίμους σχηματισμούς.

Επιστολή ΑΓΕΣ προς Στρατηγό Βαν Φλητ, ΓΕΣ/Α1/ΑΡ.227166/25-9-1948

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ

Προς: Τον Στρατηγόν Βάν Φλήτ
ΓΕΣ/Α1
Αριθ. 227166/Φ.4009/Ι
Κοιν: Α1/ΓΕΣ ΒΣΤ 902/25.9.48

Αγαπητέ Στρατηγέ Βάν Φλήτ
Την από 24.9.48 επιστολήν σας έλαβον και σας ευχαριστώ θερμώς διά τας ευμενείς σας κρίσεις επί της Εκθέσεως του ΓΕΣ της αφορώσης την Γενικήν Επισκόπησιν της στρατιωτικής καταστάσεως.
Εις ότι αφορά την παράγραφον 8γ της εκθέσεως ταύτης, είμεθα σύμφωνοι, ότι πρόκειται περί κακής αποδόσεως της εννοίας.
Το πνεύμα της παραγράφου ταύτης είναι απολύτως σύμφωνον προς τας υμετέρας απόψεις τας εκτιθεμένας εις την περί ης πρόκειται επιστολήν σας και υπό αυτό το πνεύμα το ζήτημα τούτο εξετέθη υπό του υποφαινομένου προφορικώς εις την Κυβέρνησιν μου.

Διαταγή Επιχειρήσεων ΔΟΡΚΑΣ, 8η ΜΠ/Α1/ΑΠ41738/24-9-1948

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ – ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
Θέμα: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΟΡΚΑΣ

VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ Α1/ΑΠ 41738
ΣΤΓ 918 τη 24-9-1948
Εδακτυλογραφήθη υπό του Μον. Επιλοχίου ΑΡΣΕΝΗ Σ.
ΠΡΟΣ: Δ/τάς 74ης Ταξιαρχίας
ΤΣΕΙ Χάρτης 1.50.000
ΚΟΙΝ: Α΄ΣΣ/Α1
Διοικητήν 75ης Ταξιαρχίας
Διοικητήν ΙΧης Μεραρχίας
Διοικητήν Πυρ/κού Μεραρχίας
Αρχηγόν Β.Γ. Κλάδου Μεραρχίας
Δ/τάς Διαβιβάσεων και 714 Λ. Μηχανικού
Θα λάβουν γνώσιν από Α1 Γραφείον Μεραρχίας
Σ Χ Ε Δ Ι Ο Ν
ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙ’ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΝ ΖΑΓΟΡΙΩΝ
1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ – ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΧΘΡΟΥ
α) Οι διαφυγόντες εκ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ συμμορίται, κατέφυγον εις ΖΑΓΟΡΙΑ και ήδη φέρονται εγκατασταθέντες επί ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΤΖΟΥ-ΤΣΟΥΚΑ ΡΟΣΑ.
Το ηθικόν τούτων είναι σημαντικώς μειωμένον συνεπεία της ήττης των εις ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΝ. Επί πλέον διαθέτουν πυρομαχικά εις αριθμόν περιορισμένον.
Σύνθεσις και Δύναμις του συγκροτήματος τούτου ως ειδικόν Δελτίον Πληροφοριών.
β) Κατά ταύτα το πιθανώτερον είναι ότι οι συμμορίται, πιεζόμενοι, θα επιζητήσουν να διαφύγουν μάλλον προς Β.Α. διά ΒΩΒΟΥΣΗΣ-ΑΒΔΕΛΑΣ ή διά ΛΑΪΣΤΗΣ προς ΣΑΜΑΡΙΝΑΝ. Ολιγώτερον δε πιθανή θεωρείται η επιζήτησις διαφυγής των προς Νότον εις ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ.

Οδηγίες επιχειρήσεων, Α’ΣΣ/Α120 Σεπ 1948

ΘΕΜΑ: ΟΔΗΓΙΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ                                            Ε Π Ε Ι Γ Ο Υ Σ Α
ΠΡΟΣ: Δ/τάς VΙΙΙ -ΙΧ Μερ/χιών                                                     Α Π Ο Ρ Ρ Η Τ Ο Σ
ΚΟΙΝ: ΓΕΣ/Α1 – Α΄ ΣΣ/Α1 – Β΄ ΣΣ/Α1                                       Α΄ ΣΣ/Α1
84-86 Περιοχάς                                                                                       Εδακτυλογραφήθη υπό Ανθ/γού
ΤΣΕΙ-Γραφείον Συνδέσεων                                                             Γ.Χ. Λιόντου
Αριθ. Φ3/680
ΣΤΓ 918 τη 20-9-48
Αριθ. αντ. 1

ΟΔΗΓΙΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1. Μετά κατάρρευσιν του ισχυρωτάτου συγκροτήματος ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ, θεωρουμένου ως απορθήτου, οι συμμορίται υπέστησαν εν ΗΠΕΙΡΩ σοβαράν υλικήν και ηθικήν συντριβήν.
Εκ των 1800 περίπου συμμοριτών περιοχής ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ διωκόμενοι συνεχώς διέφυγον.
α) Αρχηγείον ΗΠΕΙΡΟΥ με Τάγματα ΦΩΚΑ, ΣΚΕΥΗ, ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Ταξιαρχία ΠΕΤΡΙΤΗ με Τάγμα ΒΡΑΣΙΔΑ ανεξακριβώτου εισέτι συνολικής δυνάμεως Δυτικά ΖΑΓΟΡΙΑ ήτοι ΒΙΤΣΑ (Ρ.9674) – ΚΗΠΟΙ – ΤΣΕΠΕΛΟΒΟΝ – ΦΡΑΓΚΑΔΕΣ (Σ.0768) – ΔΙΠΟΤΑΜΟΝ.
β) Τάγμα ΛΕΠΕΝΙΩΤΗ 150 περίπου προς περιοχήν ΟΡΕΙΝΟΝ (Ρ.6288) – ΠΩΓΩΝΙΑΝΙ (Ρ.6891).

Εκθεση επιχειρήσεων Αν. Μπέλες 5-10 Αυγ 1948, 31Μ. Ταξιαρχία/ΑΠ8579/27 Αυγ 1948

ΘΕΜΑ: ΕΚΘΕΣΙΣ Επιχειρήσεων επί 31 Μ. Ταξιαρχίαν/ΑΠ 8579/Α1
Ανατολικού ΜΠΕΛΛΕΣ από 5 μέχρι 10-8-48

914 Α ΣΤΓ τη 27-9-48

ΠΡΟΣ: Γ΄ΣΣ /Α1, (εις τριπλούν) ΑΕΑ
ΧΙην Μεραρχίαν/Α1 (εις τριπλούν)
ΚΟΙΝ: Α1, Α2 ΔΕΚΜ ΤΣΕΣ
511, 512, 513, 62, 95 Τάγματα

ΧΑΡΤΑΙ ΠΟΡΡΟΪΩΝ 1:100.000
ΣΕΡΡΩΝ.
1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ. Ως ΑΠ 24394/4-8-48 Δ/γή Γ΄ΣΣ και εκ διαφόρων πηγών εις Ταξιαρχίαν.
α). Εχθρού. Τάγμα ΒΡΑΧΟΥ δυνάμεως περίπου 200 επιτεθέν κατά σιδ. Γεφύρας Στρυμώνος τη νύχτα της 3 προς 4-8-48 και διαφυγών εις ΜΠΕΛΛΕΣ πιθανώς κατευθυνθή προς Δυσμάς.

Συμπεράσματα επιχειρήσεων ΓΡΑΜΜΟΥ,1η ΜΠ/Α1/8 Αυγ 1948

ΘΕΜΑ : Συμπεράσματα αγώνος ΓΡΑΜΜΟΥ                         ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΠΡΟΣ : 3-51-77 Ταξ-520 Λ.Π.-Τ.Π.                                     ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΗ
ΚΟΙΝ. : Τ.Σ. Β΄ΣΣ/Α1 Τ.Σ. 1ης ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ/Α1
———————— Αρ. Φ.55/389 Α/Α1

919 Σ.Τ.Γ./8-8-1948

Τα εξαγόμενα συμπεράσματα εκ των μέχρι τούδε επιχειρήσεων επί του ΓΡΑΜΜΟΥ δύνανται να συνοψισθούν, ως ακολούθως :

Ι.- ΣΥΜΜΟΡΙΤΑΙ

α) Έχουσιν εκ των προτέρων επισημάνη άπαντα τα επίκαιρα σημεία, επί των οποίων θα διέλθη ή θα παραμείνη ο Στρατός.
β) Τα σημεία τούτα βάλλονται αιφνιδιαστικώς και καταιγιστικώς διά της συγκεντρώσεως των πυρών όλων των όπλων της περιοχής, ευθύς ως τα ημέτερα τμήματα καταλάβωσι ταύτα κατόπιν αγώνος ή ευρεθώσιν επ’ αυτών διερχόμενα.
γ) Η προμελετημένη αύτη συγκέντρωσις των πυρών υπό μορφήν σφύρας συνοδεύεται και υπό επίσης προμελετημένης και προκαθορισμένης εν τόπω και χρόνω αντεπιθέσεως των συμμοριτών.
δ) Την αντεπίθεσιν ενεργούσιν οι συμμορίται διά μικρών ομάδων συγκροτουμένων υπο τολμηρών στοιχείων, οίτινες γνωρίζουσι καλώς το έδαφος και αποκρύπτονται πλησίον της καταληφθείσης τοποθεσίας, όπου αύτη περιβάλλεται υπό δάσους, ως συμβαίνει εις την ζώνην ενεργείας μας.
ε) Αι ομάδες αύται προσβάλλουσι τα τμήματα εκ διαφόρων διευθύνσεων και ιδία εκ των νώτων εις α εισδύουσι και ενσπείρουσι τον πανικόν εις άπαν το τμήμα λόγω των αυτομάτων όπλων και χειρ/δων αθροιστικώς εκτελουμένων πυρών.
στ) Κατά την νύκτα ενεργούσιν οι Σ. κατά τον αυτόν τρόπον ως και κατά την ημέραν και κυρίως κατά μη εδραιωθέντων τμημάτων.
ζ) Αι μέχρι τούδε χρησιμοποιηθείσαι δυνάμεις των Σ. εις τας αντεπιθέσεις σπανίως υπερέβαινον την του Λόχου.

Εκθεση δράσεως Ελληνικής Αεροπορίας Μαϊου 1948, ΑΔΑ/ΑΑ473/31 Ιουλ 1948

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
Αποστ.: Aνωτέρα Διοίκησις Αεροπορίας
Αποδ. : Ως η Διανομή
Ημερ. : 31 Ιουλίου 1948
Στ. Φακ.: ΑΔΑ/ΑΠ/44/ΕΠΙΤ/Α.Α 473
«ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΣ»
Έχομεν την τιμήν να υποβάλωμεν συνημμένως έκθεσιν επί της δράσεως της Αεροπορίας κατά την χρονικήν περίοδον από 1ης μέχρι 31ης Μαΐου 1948.

Εκθεση επιχείρησης ΓΚΡΟΥΣΑ, Β’ΣΣ/Α1/ΑΑΠ681/30 Ιουλ 1948

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
ΘΕΜΑ : Επιχείρησις ΓΚΡΟΥΣΑ ΤΣ/ΒΣΣ/Α1/30.7.48
ΠΡΟΣ : ΓΕΣ/Α1
ΚΟΙΝ : Ι ΜΕΡ. Α1 ΑΑΠ 681
1. Υποβάλλεται αναφορά Δ/τή Ι ΜΕΡ. σχετικώς με επιχείρησιν ΓΚΡΟΥΣΑΣ κατόπιν 6508/21.7.48 διαταγής σας.
2. Το Σ.Στρατού συμφωνόν με τα αναφερόμενα υπό της Μεραρχίας ευρίσκει ότι τα επιτευχθέντα αποτελέσματα ήσαν αρκετά ικανοποιητικά δεδομένων των δυσχερών συνθηκών υφ’ ας εξετελέσθη λόγω αντιδράσεως του εχθρού και ιδία των ναρκοπεδίων αφ ενός και της ενσκηψάσης κακοκαιρίας αφ ετέρου.
Διοικητής
ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝ
Αντισ/γος
Διά την ακρίβειαν
το Α
Α1,ΒΣΣ/ΤΣ
Τ.Σ.Υ.

Σχέδιο ενεργείας ΠΥΡΣΟΣ, Γ’ΣΣ/13 Ιουλ 1948

Θέμα.    Σχέδιον ενεργείας ΠΥΡΣΟΣ	Υπερεπείγουσα
ΠΡΟΣ    ΓΕΣ/Α1	Ακρως απόρρητος
ΚΟΙΝ.    Α1	Εδακτ/θη υπό Ταγ/χου ΓΕΡΜΙΔΗ ΑΓΓΕΛΟΥ
	Γ΄ΣΣ/Α1 Αριθ. 23740 ΒΣΤ 903 τη 13-7-48

 ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
“ΠΥΡΣΟΣ”

1. ΕΧΘΡΟΣ
   α. Οργάνωσις διάταξις. Ως το δελτίον πληροφοριών.
   β. Δυνατότητες. Έχει την δυνατότητα μέχρι της εκδηλώσεως της κατ΄αυτού ενεργείας.

ι. Να ενισχυθή διά δυνάμεων διαφευγουσών είτε εκ της περιοχής του ΓΡΑΜΜΟΥ, είτε εξ ετέρας περιοχής, είτε και εκ του εξωτερικού.
ιι. Να οργανώση πληρέστερον την κατεχομένην παρ΄αυτού τοποθεσίαν.
ιιι. Να διαφύγη είτε εις ετέρας ζώνας του Εθνικού ημών εδάφους, είτε προς τα όμορα Κράτη.

Η μεγάλη μάχη στη βόρεια Πίνδο (14 Ιούνη 1948 – 21 Αυγούστου 1948)

του Νίκου Κυρίτση
Η μάχη των 70 ημερών που έδωσε ο Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας (ΔΣΕ) το 1948 στο Γράμμο ήταν η πιο σημαντική και η πιο σκληρή στην περίοδο του εμφύλιου πολέμου: ενός πολέμου που επέβαλαν στην Ελλάδα οι αγγλοαμερικανοί ιμπεριαλιστές και η ντόπια αντίδραση. Για τους στρατιωτικούς σκοπούς της εκστρατείας, τη διεξαγωγή της μάχης, τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν γραφτεί δεκάδες βιβλία και εκατοντάδες μελέτες και άρθρα.
Η πολεμική τακτική και οι μεγάλες μάχες αυτής της εποποιίας του ΔΣΕ έγιναν αντικείμενο μελέτης, ερευνών και διδασκαλίας στις στρατιωτικές ακαδημίες της Ελλάδας και των ΗΠΑ.
Στην αρχή, πρέπει να πούμε λίγα λόγια για την κατάσταση και το συσχετισμό των αντίπαλων δυνάμεων πριν αρχίσει η εκστρατεία του κυβερνητικού στρατού στο Γράμμο.
Ο ΔΣΕ την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1947 ανέτρεψε τα σχέδια του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΣΕ). Ο κυβερνητικός στρατός απέτυχε στην εκστρατεία του να εξοντώσει τα τμήματα του ΔΣΕ. Αντίθετα ο ΔΣΕ διατηρούσε την πρωτοβουλία και έδινε αδιάκοπα χτυπήματα στις κυβερνητικές δυνάμεις.
Ο αντίπαλος, παρά τη μεγάλη υπεροχή του σε πολεμικό υλικό και σε αριθμό των στρατιωτικών δυνάμεων, κρατούσε γενικά αμυντική στάση.

Εκθεση επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ 24 Μαϊ-4 Ιουν 1948, 10 ΜΠΖ/Α1/ΑΠ7001/6 Ιουν 1948

Θέμα: Έκθεσις επιχειρήσεως «ΧΑΡΑΥΓΗΣ» 24-5-48 έως 4-6-48                                                                                                                                                                                                   ΥΠΕΡΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
Πρός: Β΄ ΣΣ/Α1 (2)
Κοιν: ΓΕΣ/Α1 – Γ’Σ.Σ./Α1                                                                                            ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Τ.Σ.Α’.Σ. Στρατού/Α1

Χ. ΜΕΡΑΡΧΙΑ/Α1
Γραφ. κ. Μεράρχου                                                                                                                ΑΡ. Α.Π. 7001
Επιτελάρχην
Α1 (2)-Α2 ΣΤΓ 916 τη 6-6-48
Αμερικαν. Σύνδεσμον
Α.Κ.Β.Γ. – Α.Κ.
1. α) Συνέπεια Α.Π. 361/21-5-48 Δ/γής Β΄ΣΣ εις την Μεραρχίαν, έχουσαν υπό τας διαταγάς της πλην των 35 και 37 Ταξιαρχιών, τας 42 και 77 Ταξιαρχίας (2 Τάγματα) και την 131 Α’ Μοίραν Ο. Πυρ/κού, ανετέθη η εκκαθάρισις της περιοχής της περιλαμβανομένης μεταξύ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ – ΦΡΑΓΚΙΣΤΑ – ΑΧΕΛΩΟΥ – ΠΟΡΤΑΪΚΟΥ – Δυτικώς Λίμνης ΞΥΝΙΑΔΟΣ εν τη οποία εφέροντο Συμμορίται συνολικής δυνάμεως 2000 με διάταξιν ως ο συνημμένος πίναξ.
β) Μέθοδος. Κίνησις Μεραρχίας από Νότον προς Βορράν εν τη γενική κατευθύνσει (Χ.6863) – (Χ.6686) – (Χ.5810) – (Σ.5718).
γ) Διά της ανωτέρω Δ/γης προεβλέφθη δι’ ετέρων τμημάτων του ΣΣ η απόφραξις των διαβάσεων ΡΑΧΟΥΛΑΣ (Χ.8697) – ΑΜΑΡΑΝΤΩΝ (Χ.9386) – ΣΜΟΚΟΒΟΝ – ΓΕΦΥΡΑ ΤΕΜΠΛΑΣ (Χ.4585) – ΓΕΦΥΡΑ ΝΕΟΥ ΑΡΓΥΡΙΟΥ (Χ.4489) – ΓΕΦΥΡΑ ΚΟΡΑΚΑ (Χ.4705) – (Σ.7700) – (Σ.7101) – (Σ.6502)

Δράση ΔΣΕ και Ελληνικού Στρατού 1948, ΓΕΣ/ΔΕΠΙΧ/1 Ιουν 1948

ΓΕΝΙΚΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ                                    ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ

ΠΙΝΑΞ
ΔΡΑΣΕΩΣ ΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ και ΗΜΕΤΕΡΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1948

ΠΡΟΣΒΟΛΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΕΙΣ	ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΑΙ ΕΡΓΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝ.	ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΕΙΣ ΕΠΙ ΝΑΡΚΩΝ	ΕΞΟΥΔΕΤΕΡ ΝΑΡΚΑΙ	ΕΠΙΘΕΤΙΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙΣ ΗΜΕΡ.	ΕΠΙΘΕΤΙΚΑΙ ΠΡΟΣΒΟΛΑΙ ΗΜ	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
(α)	(β)	(γ)	(δ)	(ε)	(στ)
312	27	33	41	435	77	(α) Προσβολαί και παρενοχλήσεις διά πυρών υπό συμμ/τών κατά ημετέρων τμημάτων
259	66	41	73	244	24
318	27	51	164	152	184	(β) Ανατινάξεις οδικών και σιδηροδρομικών γεφυρών
252	40	67	276	247	106	ανατινάξεις σιδηροτροχιών, καταστροφαί καταστρώματος οδών.
398	47	65	1043	509	99
377	67	54	802	449	56	(γ) Ανατινάξεις αυτοκινήτων Στρατιωτικών ή μη και
385	68	79	628	543	158	σιδηροδρομικών συρμών εκ προσκρούσεως επί ναρκών
378	62	51	96	229	62	(δ) Ανιχνευθείσαι νάρκαι επί οδών και ανευρεθώσας
361	46	45	68	188	–	εντός αποθηκών κατά εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις υπό ημετέρων τμημάτων.
415	65	51	293	386	4
450	20	49	309	751	38	(ε) Επιθετικαί αναγνωρίσεις, περίπολοι, ενέδραι υπό ημετέρων τμημάτων
460	31	39	79	668	35
4365	566	625	3872	4801	843	(στ) Προσβολαί συμμ/τών υπό ημετέρων τμημάτων είτε κατά την νύκτα είτε κατά την ημέραν βάση πληροφοριών ή κατά την διάρκεια μεγάλων εκκαθαριστικών επιχειρήσεων.

Εκθεση επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ (14 Απρ – 26 Μαΐ 1948), Α’ΣΣ/19-5-1950

Α΄ΣΣ
ΓΡΑΦΕΙΟΝ Α1
———————

Ε Κ Θ Ε Σ Ι Σ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Η “ΧΑΡΑΥΓΗ”
Από 14 Απριλίου με 26 Μαΐου 1948

ΕΞ.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Α΄ΣΣ/Α1
Α.Π.4019/Φ.95
Β.Σ.Τ.900 τη 19.5.50
ΠΡΟΣ: ΓΕΣ/Α1
ΚΟΙΝ: Α΄ΣΣ/Α1/Φ.95

ΘΕΜΑ: Υποβολή Εκθέσεων Επιχειρ.

Σχετική: ΓΕΣ/217130/013/1/Α1/IV/6.5.50

Υποβάλλονται συνημμένως αι κάτωθι εκθέσεις Επιχειρήσεων Σ.Σ.

• Έκθεσις Επιχειρήσεως “ΧΑΡΑΥΓΗ”
• “ “ “ΚΟΡΝΙΣ”
• “ “ “ΡΟΥΜΕΛΗΣ”
• “ “ “Κ.ΟΛΥΜΠΟΥ”
• “ “ “ΥΨ.ΝΕΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ”

Θ.ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ
ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
Τ.Υ.

Επιχείρηση ΧΑΡΑΥΓΗ «Σ»-Σχέδιο Εκκαθαρίσεως και Εδραιώσεως Αγράφων, Β’ΣΣ/21 Μαϊ 1948

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Β.Σ.Σ./Α1
ΑΡΙΘΜ. Α.Α.Π. 361/Α1/Ι
904 τη 21 Μαΐου 1948
Α/Α αντιτύπου 6

ΣΧΕΔΙΟΝ
ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΔΡΑΙΩΣΕΩΣ ΑΓΡΑΦΩΝ
«ΧΑΡΑΥΓΗ «Σ»»

• ΚΑΡΔΙΤΣΑ
• ΑΓΡΑΦΑ
  ΧΑΡΤΑΙ – ΦΑΡΣΑΛΑ 1: 100.000
• ΛΑΜΙΑ
• ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ
• ΑΓΡΙΝΙΟΝ
  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

1. Συμμορίται
   Όρα συνημμένον Δελτίον Πληροφοριών
2. Δυνάμεις διά την Επιχείρησιν
   Χ Μεραρχία
   42 Ταξιαρχία ΙΧ Μεραρχίας
   77 Ταξιαρχία Ι Μεραρχίας
   ΠΡΟΘΕΣΙΣ
3. Εξόντωσις των συμμοριτών εντός της περιοχής της περιλαμβανομένης μεταξύ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ – ΦΡΑΓΚΙΣΤΑΣ – ΑΧΕΛΩΟΥ – ΠΟΡΤΑΡΙΕΣ και Δυτ. της Λίμνης ΞΥΝΙΑΔΟΣ.

Διαταγή Επιχειρήσεως Ορθρυος ΧΑΡΑΥΓΗ «Σ», ΒΝ/ΑΣ/20 Μαι 1948

ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΝΑΥΤΙΚΟΝ
ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΣΤΟΛΟΥ ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΑΡΧΗΓΟΥ Τόπος εκδόσεως ΝΑΥΣΤΑΘΜΟΣ
Αριθ. Πρωτ. Α/20/5/1 επί Θ. ΑΒΕΡΩΦ
Α.Α. 2
Ημερομηνία 20 Μαΐου 1948

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ ΟΡΘΡΥΟΣ
ΧΑΡΑΥΓΗ-Σ

(Σύντ. τίτλος Δ.Ε.Σ./2)
I. ΧΑΡΤΑΙ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΑΙ
α) Χ.Β.Ν. 2836β-1556-1521-1871
β) Χ.Ε.Σ. 2-21-58
γ) Στρατιωτικοί Χάρται 1/100.000 (Η7-Η8-Η9-Θ7-Θ8-Θ9)
δ) Απόρρητος πλοηγός Επιτελικής Χρήσεως (ΠΕΧ)
ΙΙ. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ
α) Κανονισμός εκτελέσεως και παρατηρήσεως βολής βομβαρδισμού πλοίων.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Σχέδιον βολής πυροβολικού.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Σχέδιον διαβιβάσεων.

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ
α) ΣΧΕΔΙΟΝ Γ.Ε.Ν. (Συντ. τίτλος Ν.Σ.Ο.Ρ.)
β) Δ.Ε.Σ./1
Ι. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1.- ΕΧΘΡΟΣ
α) ΞΗΡΑ. Δύναμις συμμοριακή εκ 350 συμμοριτών και ενδεχομένως επί πλέον δύναμις 150 ιππέων, άνευ δυνατότητος επί του παρόντος ενισχύσεως αυτών, δρα εις την περιοχήν ΟΡΘΡΥΟΣ. Επίσης ετέρα μικρά δύναμις των εις περιοχήν ΞΥΝΙΑΔΟΣ. Πιθανώς κατά τας εκκαθαριστικάς ταύτας επιχειρήσεις να γίνη απόπειρα διαφυγής των κατά πρώτον λόγον προς ΠΗΛΙΟΝ- ΚΙΣΣΑΒΟΝ και δευτερεύοντως προς περιοχήν Δυτικής ΟΡΘΡΥΟΣ ή προς ΕΥΒΟΙΑΝ.
β) ΘΑΛΑΣΣΑ. Κινούνται κατά πληροφορίας ούχι εξηκριβωμένας Υποβρύχια αγνώστου εθνικότητος εις ΑΙΓΑΙΟΝ.

Ναυτικό Σχέδιο επιχείρησης ΧΑΡΑΥΓΗ Σ, ΓΕΝ/17 Μαϊ 1948

ΓΕΝΙΚΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΝΑΥΤΙΚΟΥ
Διεύθυνσις Γ
Αθήναι τη 17η Μαΐου 1948
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
Αριθ.Φακέλ.00/10836/48
Αριθ.Αντιτύπου 2

ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ ΟΘΡΥΟΣ
ΧΑΡΑΥΓΗ -Σ-
(Συντετμημένος τίτλος Ν.Σ.Ο.Ρ)

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ: ΣΧΕΔΙΟΝ ΓΕΣ/Α1 αρ.2671/Α/Φ4009/32

Α.- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1.- ΕΧΘΡΟΣ
α) Συμμορίται. Εις την περιοχήν ΟΘΡΥΟΣ ευρίσκονται σήμερον 350 συμμορίται και ενδεχομένως επί πλέον Ιππικόν δυνάμεως 150 ιππέων. Κατόπιν ενισχύσεως των φρουρών ΔΟΜΟΚΟΥ – ΦΑΡΣΑΛΩΝ – ΑΛΜΥΡΟΥ – η δράσις τούτων περιωρίσθη εις παρενόχλησιν ημετέρων τμημάτων. Δυνατότητες ενισχύσεως επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχωσι.
Εις περίπτωσιν πιέσεώς των θα επιδιώξωσι να διαφύγωσι κατά πρώτον λόγον προς ΠΗΛΙΟΝ-ΚΙΣΣΑΒΟΝ. Δεν αποκλείεται τα Συμμοριακά ταύτα συγκροτήματα να προσπαθήσωσι να διαφύγωσιν εις περιοχήν δυτικώς ΟΘΡΥΟΣ ή προς ΕΥΒΟΙΑΝ.
β) Κατά πληροφορίας ουχί εξηκριβωμένας υποβρύχια αγνώστου εθνικότητος έχουσι εμφανισθή εις ΑΙΓΑΙΟΝ.
γ) Οι Συμμορίται είναι ενδεχόμενον να αποκτήσουν αεροπορικήν δύναμιν.
2.- ΦΙΛΙΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Η Ι Μεραρχία και έτεραι Στρατιωτικαί Δυνάμεις υπό το Α΄ΣΣ και η Αεροπορία θα συμμετάσχωσι του αγώνος

Εκθεση Επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ, 1 ΜΕΡΑΡΧΙΑ/Α1/25 Μαι 1948

ΘΕΜΑ: Έκθεσις επιχειρήσεως                             ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
«ΧΑΡΑΥΓΗ»                                                        Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ
ΠΡΟΣ: Α’ΣΣ/Α1                                                                 Αρ. Φ.31/5/Α1
ΚΟΙΝ: 3-77-51 Ταξ/Α1-Τ.Σ.Ε.Λ.                           919 Σ.Τ.Γ. /25-5-1948
Τ.Σ.Ε.Α.-Α1 Ιης Μεραρχίας             Εδακτυλογραφήθη παρά του Ανθ/γου  ΣΥΝΑΔΙΝΟΥ Σ.
ΧΑΡΤΑΙ: 1:100.000 ΛΑΜΙΑΣ – ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ – ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΥ -ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
1. ΕΧΘΡΟΣ
Τρία Τάγματα Αρχηγείου ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΟΣ (ΕΡΜΗΣ-ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ-ΓΡΙΒΑΣ 500 Σ. περίπου) – Τάγμα Α.Φ.Φ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 160 Σ. περίπου
2. ΦΙΛΙΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
α) 3η Ταξιαρχία
β) 77η » μείον Τάγμα διάθεσιν Α΄ ΣΣ.
γ) 51η » » » διάθεσιν Α΄ ΣΣ.
δ) 2 Διμοιρίαι 520 Λ. Πολ/λων.
ε) 102 Σ.Π.Π. μείον τρεις ουλαμοί.
στ) Ουλαμός ΙΧ Συν/τος Αναγνωρίσεως.
ζ) Διοίκησις και τμήμα 718 Λοχ. Μηχανικού.
η) Άπαντα τα εν τη ζώνη της Μεραρχίας Τ.Ε. (1, 2, 3, 4, 52, 53, 56).

Σχέδιο ΧΑΡΑΥΓΗ(Εκκαθάριση Οθρυος), ΓΕΣ/15 Μαϊ 1948

ΕΞ.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Αριθ.2671/Α/Φ.4009/32
15 Μαΐου 1948
ΓΕΣ/Α1

ΣΧΕΔΙΟΝ
ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ ΟΘΡΥΟΣ
ΧΑΡΑΥΓΗΣ

ΧΑΡΤΑΙ: – ΦΑΡΣΑΛΑ
– ΒΟΛΟΣ 1: 100.000
– ΛΑΜΙΑ
– ΑΤΑΛΑΝΤΗ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1.- Συμμορίται
(α) Δύναμις (όρα Δελτίον Πληροφοριών Φ.10172/α.α.28/ 10.5.48).
Εις την περιοχήν ΟΘΡΥΟΣ ευρίσκονται σήμερον το Τάγμα ΦΩΤΕΙΝΟΥ (150), Λόχος ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (60), Λόχος ΜΑΝΤΑΛΟΥ (100), ενδεχομένως επί πλέον Ιππικόν ΣΤΕΦΟΥ δυνάμεως 150 ιππέων.
(β) Πιθαναί ενέργειαι – Δυνατότητες – Προθέσεις.
-Κατόπιν των ληφθέντων μέτρων εις την περιοχήν ΟΘΡΥΟΣ (ενίσχυσις των φρουρών ΔΟΜΟΚΟΥ, ΦΑΡΣΑΛΩΝ, ΑΛΜΥΡΟΥ) η δράσις τούτων περιωρίσθη εις παρενόχλησιν των ημετέρων τμημάτων.
-Δυνατότητες ενισχύσεως επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχωσι κατόπιν των αποτελεσμάτων της επιχειρήσεως “ΧΑΡΑΥΓΗ” και της εγκαταλείψεως της περιοχής ΑΓΡΑΦΩΝ.
-Εις περίπτωσιν πιέσεως τούτων θα επιδιώξωσι να διαφύγωσι κατά πρώτον λόγον προς ΠΗΛΙΟΝ-ΚΙΣΣΑΒΟΝ και προς ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟΝ όπερ μάλλον απίθανον. Δεν αποκλείεται τα συμμοριακά ταύτα συγκροτήματα να προσπαθήσωσι να διαφύγωσι εις περιοχήν δυτικώς ΟΘΡΥΟΣ ή προς ΕΥΒΟΙΑΝ.

Σχέδιο ΧΑΡΑΥΓΗ Σ (εκκαθάριση Αγράφων), ΓΕΣ/15 Μαϊ 1948

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Αριθ. 2691/Α/Φ.4009/32
15 Μαΐου 1948
Α.Α.Αντ.1
ΓΕΣ/Α1

ΣΧΕΔΙΟΝ
ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΔΡΑΙΩΣΕΩΣ ΑΓΡΑΦΩΝ
ΧΑΡΑΥΓΗ – Σ-

ΧΑΡΤΑΙ: 1: 100.000
– ΚΑΡΔΙΤΣΑ
– ΑΓΡΑΦΑ
– ΦΑΡΣΑΛΑ
– ΛΑΜΙΑ
– ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ
– ΑΓΡΙΝΙΟΝ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
1.- Συμμορίται
(α) Δύναμις
– Επί του παρόντος εις την περιοχήν ΑΓΡΑΦΩΝ, ήτοι μεταξύ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ – ΦΡΑΓΚΙΣΤΑΣ (Χ.6066) – ΑΧΕΛΩΟΥ -ΠΟΡΤΑΪΚΟΥ, παραμένουσι τα κάτωθι συμμοριακά συγκροτήματα δυνάμεως 600 περίπου συμμοριτών:
-ι- Τάγμα ΠΑΠΟΥΑ
-ιι- Τάγμα ΠΕΡΙΚΛΗ
-ιιι- Τάγμα ΔΑΦΝΟΜΗΛΗ
Ταξιαρχία ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ
-Τα συγκροτήματα ΑΡΜΑΜΠΕΗ και ΠΑΝΤΕΚΟΥ, διελθόντα βορείως ΠΟΡΤΑΪΚΟΥ, φαίνεται κινούνται προς ΓΡΑΜΜΟΝ. Δεν φαίνεται πιθανή η επιστροφή τούτων προς ΑΓΡΑΦΑ ή η παραμονή εις περιοχήν ΚΟΖΑΚΑ.
-Τα εις την περιοχήν ΟΘΡΥΟΣ δεν φαίνεται επίσης ότι προτίθενται επί του παρόντος τουλάχιστον, όπως εισδύσωσιν εις ΑΓΡΑΦΑ κατόπιν της μετατοπίσεως του Αρχηγείου ΑΓΡΑΦΩΝ.

Επιχείρηση ΧΑΡΑΥΓΗ Σ, ΓΕΣ/12 Μαϊ 1948

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ

Υ.Σ.-ΓΕΣ/Α1
ΑΡΙΘ.Φ.4009/32
ΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ.2549/Α
ΒΣΤ 902/12-5-48
ΠΡΟΣ: Τ.Σ./Α΄ΣΣ-Β΄ΣΣ
ΚΟΙΝ: Α1-Α2-Β1/ΓΕΣ
ΒΣΑ-ΣΟΗΠΕ/Κλ

ΘΕΜΑ: Επιχείρησις ΧΑΡΑΥΓΗ-Σ-

1. Συμφώνως προς τον κοινοποιηθέντα πίνακα συγκεντρώσεων διά το Σχέδιον ΚΟΡΩΝΙΣ προβλέπονται επιχειρήσεις εν συνεχεία ΧΑΡΑΥΓΗ διά την εκκαθάρισιν ΟΘΡΥΟΣ-ΑΓΡΑΦΩΝ.
2. Αι επιχειρήσεις αύται υπό το συνθηματικόν ΧΑΡΑΥΓΗ-Σ- θα αναληφθούν:
   (α) αι μεν της περιοχής ΑΓΡΑΦΩΝ υπό του Β΄ΣΣ με δυνάμεις:

– Την Χ Μεραρχίαν (35 και 37 Ταξ.)
– Ταξιαρχ.της ΙΧ Μεραρχίας
– Ταξιαρχ.της Ι Μεραρχίας
(β) αι της περιοχής ΟΘΡΥΟΣ υπό του Α΄ΣΣ με την Ι Μεραρχίαν.

Εδραίωση επιχείρησης ΧΑΡΑΥΓΗ, ΓΕΣ/8 Μαϊ 1948

Β.Σ.Τ. 902/8-5-48
Υ.Σ./ΓΕΣ/Α1
ΑΡΙΘ.Φ.4009/30
ΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ.8339
ΠΡΟΣ: Τ.Σ.Α΄ΣΣ
ΚΟΙΝ: Α1/ΓΕΣ
Β.Σ.Α.-ΣΟΗΠΕ

ΘΕΜΑ: Εδραίωσις “ΧΑΡΑΥΓΗ”

Επί των υπ’ αριθ. 3/1/Α/89/6-5-48 και Φ.3/1/Α/87/6-5-48 αναφορών Α΄ΣΣ.

1.- Αι Μονάδες δεν είναι δυνατόν να παραμείνουν εις την ζώνην επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ πέραν της 20ης Μαΐου.
Προβλέπεται όμως εν συνεχεία της ΧΑΡΑΥΓΗΣ εκκαθάρισις ΑΓΡΑΦΩΝ – ΟΘΡΥΟΣ ως κοινοποιηθησόμενον σχέδιον.
2.- Μέχρι της 20ης Μαΐου πρέπει να έχουν εξαρθρωθή πλήρως οι οργανικοί δεσμοί των συμμοριακών συγκροτημάτων ΡΟΥΜΕΛΗΣ δι’ απηνούς διώξεως των απομενουσών ομάδων ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟΥ – ΕΛΙΚΩΝΟΣ, ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ – ΓΚΙΩΝΑΣ εξουθενωμένων ήδη. Εν συνεχεία θα επιζητηθή η εξόντωσις των συγκροτημάτων ΟΘΡΥΣ – ΑΓΡΑΦΑ ως ανωτέρω (ή εις την πλέον δυσμενεστέραν περίπτωσιν εκδιώξεις των).
Πρέπει όθεν να αποτελέση ΠΙΣΤΙΝ διά το Α΄ΣΣ ότι αι μονάδες Εθνοφρουράς μετά δυο Μοιρών Καταδρομών (Α΄ και Β΄ Μοίραι) είναι ικαναί να σταθεροποιήσουν το έργον ΧΑΡΑΥΓΗ. Ευκταίον υπό πάντων θα ήτο η διάθεσις περισσοτέρων δυνάμεων αίτινες όμως δεν διατίθενται.

Επιχείρηση ΧΑΡΑΥΓΗ-Χρησιμοποιήση δυνάμεων καταδρομών , Α’ΣΣ/13 Απρ 1948

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
εδακτυλογραφήθη υπό
Ανθλγού Δ.Ι.Χ.ΟΙΔΑ
Α΄ΣΣ/Α1
αριθ.Φ.3/1Α/4
ΒΣΤ 902 τη 13-4-48
ΠΡΟΣ: ΓΕΣ/Α΄ Υπαρχηγόν
ΚΟΙΝ: Α΄ΣΣ

ΘΕΜΑ: Πρότασις χρησιμοποιήσεως των δυνάμεων καταδρομών κατά την επιχείρησιν “ΧΑΡΑΥΓΗ”

1. Κατά τελευταίας ασφαλείς πληροφορίας τα συμμοριακά συγκροτήματα ΑΓΡΑΦΩΝ και ΟΘΡΥΟΣ συνεκεντρώθησαν εις την περιοχήν ΒΟΡΕΙΩΣ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ – ΤΥΜΦΡΗΣΤΟΥ (περιοχαί ΡΕΝΤΙΝΑΣ -ΦΟΥΡΝΑ – ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ – ΜΟΛΟΧΑΣ) η δύναμίς των ανέρχεται εις 1800 περίπου.
2. Εξεδηλώθη τας τελευταίας ημέρας προσπάθεια των αρχηγείων Δ.Στερεάς και Φ/Φ όπως διαφύγωσιν προς Β. και ΒΔ διά των διαβάσεων δυτικώς και ανατολικώς ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ ήτις προσπάθεια απέτυχεν.
3. Σημειούνται οπωσδήποτε επίμονοι κινήσεις διαφόρων τμημάτων των ως άνω αρχηγείων προς την κατεύθυνσιν των ως άνω διαβιβάσεων. Συμμορία Διαμαντή πειράται ήδη να διαφύγη διαβάσεων ΤΥΜΦΡΗΣΤΟΥ.

Διαταγή επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ, ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ/12 ΑΠΡ 1948

ΥΠΕΡΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Η
Ψ.ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ
ΑΡΙΘ.Α.Π.4882/Α1
Σ.Τ.Γ. 916 τη 12-4-48
ΠΡΟΣ: Δ/τάς 35, 37, 71 Ταξιαρχιών
ΚΟΙΝ: Α΄ΣΣ/Α1
Ι-ΙΧ Μεραρχίας
Συγκρ.Ασφαλ.Σπερχειού
Δ/σεις Πυρ/κού-Μηχ/κού
Δ/σις Διαβιβάσεων (Α9)
Επιτελάρχην-Αμερ.Σύνδεσμον
Α1(4)-Α2 Γραφ.Μεραρχίας
Α.Κ.Β.Γ.

ΘΕΜΑ: Διαταγή επιχειρήσεως “ΧΑΡΑΥΓΗ”

ΧΑΡΤΑΙ: 1: 100.000
ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ-ΛΑΜΙΑ-ΠΑΤΡΑΙ-ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΝ
1.- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ:
α.- Ε χ θ ρ ό ς: Ως Α.Π.4912/Α2/10-4-48 Διαταγή Μεραρχίας.
β.- Η μ έ τ ε ρ ο ι:
ι.- Το Α΄ΣΣ, διαθέτον την Ι, ΙΧ και Χ Μεραρχίας και το Συγκρότημα Σπερχειού, ως και συνδρομήν Ναυτικού-Αεροπορίας, θα αναλάβη επιθετικήν ενέργειαν προς εξόντωσιν των συμμοριακών συγκροτημάτων ΡΟΥΜΕΛΗΣ και πλήρη εκκαθάρισιν της ζώνης της περιλαμβανομένης μεταξύ:
ΧΕΛΙΔΩΝ ΟΡΟΣ – ΠΑΝΑΙΤΟΛΙΚΟΝ – ΛΙΜΝΗ ΤΡΙΧΩΝΙΣ -ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ – ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ – ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ ΟΡΟΣ – ΚΑΛΛΙΔΡΟ-ΜΟΝ ΟΡΟΣ – ΣΠΕΡΧΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ.
ιι.- Δυνάμεις Χ Μεραρχίας:
– 35, 37, 71 Ταξιαρχία (μείον τάγμα)
– 105 Σ.Π.Π. μείον Μοίρα
– ολμαρχία 133 Μοίρας 4,2
– 131 Μ.Ο.Π. 3,7
– 716 Λόχος Μηχ/κού
– 224 Ο.Χ.Ε.

Διαταγή Επιχειρήσεων ΧΑΡΑΥΓΗ αρ.1 , ΑΔΑ/8 Απρ 1948

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ

ΕΞΑΙΡ.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
Αποστ: Ανωτέρα Διοίκησις Αεροπορίας
Αποδ: Ως η Διανομή
Ημερ: 8-4-48
Στ.Φακ.: ΑΔΑ/ΑΠ/56/ΕΠΙΤ/Α.Π.228

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 1
ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟΝ “ΧΑΡΑΥΓΗ”

ΑΥΞ.ΑΡΙΘ.ΑΝΤ.9
ΧΑΡΤΑΙ:
Περιοχή ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ οριζομένης Νοτίως γραμμής ΛΑΜΙΑΣ-ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ:
Φίλιαι δυνάμεις
Το Α΄ΣΣ ανέλαβεν την εκτέλεσιν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εις την περιοχήν ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Αι συμμετέχουσαι δυνάμεις είναι η Ι, ΙΧ, Χ Μεραρχία, Μονάδες Αναγνωρίσεως και Πυρ/κού.
Μονάδες του Στόλου ανέλαβον την επιτήρησιν των Β. ακτών του Κορινθιακού κόλπου.
Η λεπτομερής σύνθεσις και διάταξις των δυνάμεων και ο τρόπος ενεργείας εκάστης τούτων γνωσθήσεται υπό των αρμοδίων γραφείων των μονάδων τούτων μεθ’ ων δέον να έλθωσιν εις επαφήν εγκαίρως ο ΔΑΥ Α΄-ΔΑΥ Β΄ και οι Δ/ται Αεροπορικών Αποσπασμάτων.

Πολεμική κριτική Συμμοριτών (επιχειρήσεις ΚΡΟΥΣΣΙΩΝ), 20 Μαρ 1948

ΘΕΜΑ: Πολεμική κριτική Συμμοριτών                                       Επείγουσα Απόρρητος
ΠΡΟΣ: Χ, ΧΙ Μεραρ.,
87 Περιοχή
Γ΄ ΣΣ Α2/ΙV
51 Ταξιαρχία

ΑΡΙΘ. Α.Π. 9613
ΚΟΙΝ: Α2/ΙV, Α1, ΓΕΣ/Α2 ΒΣΤ 903 τη 20-3-48
VII Mεραρχία, Α΄ Β΄ ΣΣ
Κοινοποιείται συνημμένως Δ/γή Αρχηγείου ΚΡΟΥΣΣΙΩΝ των συμμοριτών σχετικώς με τα συμπεράσματα τούτων εκ των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των Μονάδων μας.

Ιον. Β Ε Ρ Ρ Ο Σ
Αντ/ρχης
Δντής του Α2 Γραφείου
Μ.Β.
Ακριβές Αντίγραφον

Τ.Σ.Υ

 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΚΡΟΥΣΣΑΣ
Αριθ. Ε.Π. 88
Δ Ι Α Τ Α Γ Η

 Μελετώντας τις τελευταίες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που άρχισαν στις 14-11-47 και τελείωσαν στις 1-12-47 βγάζουμε τα παρακάτω συμπεράσματα αρνητικά και θετικά τα οποία να μελετηθούν από τις Διοικήσεις των τμημάτων και να αναλυθούν στα τμήματα για καλύτερη προσαρμογή στη σημερινή κατάσταση και αλλαγή της καλουπιασμένης τακτικής που ακολουθούμε και που πάλιωσε για τις σημερινές επιχειρήσεις που πρέπει να δώσουμε με το εχθρό.
Τα συμπεράσματα αυτά είναι τα παρακάτω:
1) Παρά την πείσμονα και παλλικαρίσια αντίσταση των τμημάτων μας σ’ όλες αυτές τις επιχειρήσεις που δόσαμε με τον εχθρό κατά μέτωπο μέρες ολόκληρες, δεν είχαμε τα αποτελέσματα εκείνα που έπρεπε να είχαμε και αυτό γιατί τα τμήματά μας, σ’ όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων κράτησαν αμυντική ταχτική σαν να είχαν αποστολή να κρατάνε μόνον τα διάφορα υψώματα και θέσεις των τα οποία είναι άχρηστα για μας όταν μας χαρακτηρίζει η διαρκής αμυντική ταχτική εκτός σε ορισμένους τομείς όπως στα υψώματα Ελληνικού και το Τραπεζοειδές όπου έγιναν αντεπιθέσεις στον εχθρό για την απώθησή του.

Οδηγίες επιχείρησης ΧΑΡΑΥΓΗ, ΑΓΕΣ/19 Μαρ 1948

ΘΕΜΑ:- Οδηγίαι διά τας επιχειρήσεις                                    ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΠΡΟΣ:-Α΄Β΄Γ΄ΣΣ                                                                     ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
VΙΙ Μεραρχίαν
ΚΟΙΝ:-A.Σ.Δ.Π. – Δνσιν Καταδρομών ΓΕΣ
Α1/ΓΕΣ – ΟΣΑ – ΣΟΝΠΕ
ΒΣΤ 902/19-3-48
Υ.Σ ΓΕΣ/Α1
ΑΡΙΘ. Φ. 4009/1
ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 5597
1. Εις την σύσκεψιν της 19-3-48 ανεκοίνωσα τας προθέσεις του ΓΕΣ και έλαβον την υπόσχεσιν ότι πάντες οι Διοικηταί των Μ.Μ θα συμβάλουν εις την πραγματοποίησιν των προθέσεων τούτων μετά της ενδεδειγμένης πίστεως επιμονής και σταθερότητος.
2. Με βάσιν ότι η D ημέρα της Επιχειρήσεως ΧΑΡΑΥΓΗ δεν θα είναι βραδύτερον της 15-4-48 να καταρτισθούν τα σχέδια των επιχειρήσεων, τα οποία θα αναλάβουν αι λοιπαί Μ.Μ ώστε να εκδηλωθούν αύται ως εξής:

Σχέδιο Επιχειρήσεων ΧΡΥΣΑΥΓΗ, ΓΕΣ/Α1/ΑΡ8983/15 Μαρ 1948

ΓΕΣ/Α1 ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
Αριθ. Φ. 8983/82
15 Μαρτίου 1948
Αριθ. Αντιτ. 10
ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
«Χ Ρ Υ Σ Α Υ Γ Η»
ΧΑΡΤΑΙ: KAΛΑΜΠΑΚΑ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΝ
ΤΡΙΚΑΛΛΑ ΛΑΜΙΑ
ΛΑΡΙΣΣΑ ΜΕΣΟΛΛΟΓΙΟΝ
ΑΓΡΑΦΑ ΠΑΤΡΑΙ 1:100.000
ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΝ
ΦΑΡΣΑΛΟΝ ΠΥΡΓΟΣ
ΑΓΡΙΝΙΟΝ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
ΤΡΙΠΟΛΙΣ
1. Συμμορίται
α) Δύναμις – Συγκρότησις – Δράσις εν γένει ως το κοινοποιηθέν Δελτίον Πληροφοριών (10178/Α2 – 10-3-48)
β) Πιθαναί ενέργειαι – δυνατότητες – Προθέσεις
Ενισχυόμενοι και δι’ εντατικής στρατολογίας θα επιδιώξουν:
-Εν μεν τη Θεσσαλία θα γίνουν κύριοι των περιοχών ΡΕΝΤΙΝΑΣ – ΑΓΡΑΦΩΝ όθεν ορμώμενοι να απειλήσουν ζωτικά κέντρα της Θεσσαλίας και αποκόψουν τας συγκοινωνίας και σύνδεσμον μεταξύ των ΣΣ.
-Εν δε τη ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΩ ενισχυόμενοι διά της στρατολογίας να αποκόψουν πλήρως τας συγκοινωνίας και εν συνεχεία να προσβάλωσι τα αστικά Κέντρα αυτής, γενόμενοι διαδοχικώς κύριοι ολοκλήρου της ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ.
Πιεζόμενοι διά σοβαρών δυνάμεων εν τη Θεσσαλία θα επιδιώξουν να διαφύγουν κατά μέγα μέρος προς βορράν και δι’ ολιγωτέρων δυνάμεων προς Νότον.
-Εν δε τη Πελοποννήσω αποσυρόμενοι εις τας ορεινάς περιοχάς να αντιτάξωσι αρχικώς αντίστασιν διαλυόμεναι είτε κατά μικράς ομάδας εις τα πέριξ χωρία και κέντρα αποκρυπτόμενοι.