1η ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
1η ΜΕΡΑΡΧΙΑ
Αριθ. Φ. 90/151α
ΣΤΓ 919 τη 6.9.49
Ε Κ Θ Ε Σ Ι Σ Π Ε Π Ρ Α Γ Μ Ε Ν Ω Ν
ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ «ΠΥΡΣΟΣ Γ.» ΤΗΣ ΠΤΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΥ
1. ΣΚΟΠΟΣ
Τεθείς ΣΚΟΠΟΣ της Μερ/χίας υπό του Α΄ΣΣ (Α.Α.Π.Φ. 3/36/Τ.Σ./21.8.49 Δ/γή Επιχειρήσεων Α΄ΣΣ) εις επιχείρησιν «ΠΥΡΣΟΣ Γ.» ήτο:
(α) Την Χ συν 1 ημέραν, κατόπιν ισχυράς προπαρασκευής, Πυρ/κού-Αεροπορίας-΄Ολμων, να επιτεθή προς διάσπασιν της εχθρικής τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ – ΠΑΠΟΥΛΗ – ΟΤΟΡΙΤΣΕ – ΠΟΛΕ και κατάληψιν ταύτης, τηρούσα μία Ταξιαρχίαν εφεδρικήν.
(β) Μετά την διάσπασιν και κατάληψιν της τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ, η εφεδρική Ταξ/χία να κινηθή εγκαίρως, όπισθεν της ΙΙΙ Μερ/χίας, εν τη κατευθύνσει ΒΕΡΤΕΝΙΚΟΥ-ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ και εκείθεν είτε προς ΓΚΟΥΜΠΕΛ είτε προς χωρίο: ΓΡΑΜΜΟΣ-ΦΑΡΜΑΚΗ, αναλόγως των αναγκών της ΙΙΙ Μεραρχίας.
(γ) Μετά εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ διάνοιξις των κατευθύνσεων :
(ι) ΤΣΑΓΚΟΣ ΚΑΡΑΟΥΛΙ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-ΣΓΚΟΥΡΟΣ.
(ιι) ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ – ΣΠΑΝΟ (Ν.1128)-ΣΟΥΦΛΙΚΑΣ ή ΦΑΡΜΑΚΗ, προς υποβοήθησιν του δεξιού της ΧV Μερ/χίας.
(ιιι) ΑΓΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ-ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ (1132) προς αποκοπήν της καρροποιήτου.
2. Διατεθείσαι Συμπληρωματικαί Δυνάμεις
Διετέθησαν αι κάτωθι συμπληρωματικαί δυνάμεις.
– 1 Διμοιρία της 500 Μονάδος (4 πυροβόλα).
– Διά την Χ συν 1 ημέραν και μέχρι της καταλήψεως του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ άπαν το Πυρ/κόν του ΣΣ πλην των 142, 143 και 144 ΜΟΠ, ήτοι :
Το 101 ΣΠΠ
Το 102 ΣΠΠ μείον Μοίρα.
Το 107 ΣΠΠ μείον Μοίρα.
Το 104 ΣΠΠ μείον Πυρ/χία.
Η 151 ΜΜΠ μείον Πυρ/χία.
Η 152 ΜΜΠ
Η 153 ΜΜΠ
Η 145 ΜΟΠ μείον Πυρ/χία (οργανική της Μερ/χίας).
– Μετά την κατάληψιν της τοποθεσίας ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ, θα εξηπηρετούντο αι ανάγκαι και των λοιπών Μερ/χιών με προτεραιότητα την ΙΙΙ Μεραρχίαν.
– Είς Ουλαμός Αρμάτων Μάχης (3 άρματα).
– Ο 719 Λόχος Μηχ/κού.
– Το σύνολον της Αεροπορίας διά την Χ συν 1 ημέραν.
3. Πληροφορίαι περί εχθρού.
Ως το συνημμένον υπ’ αριθ. 2 της 22.8.49 Δ.Π. της Ιης Μερ/χίας.
4. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΣ
Εκδοθείσης της υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 3/22/Τ.Σ./15.8.49 Δ/γής επιχ/σεων του Α΄ΣΣ ως και της υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 3/36/Τ.Σ./21.8.49 Συμπληρωματικής του ταύτης κατόπιν της οριστικής διαθέσεως αυτώ και της ΙΙΙ Μερ/χίας, η Μερ/χία, κατόπιν ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ συσκέψεως του Επιτελείου της μετά των Δ/τών Ταξιαρχιών και ΄Οπλων υποστηρίξεως, εξέδωκε την υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 90/11/17.8.49 Δ/γήν Επιχ/σεων, ως και την υπ’ αριθ. Α.Α.Π. Φ. 90/25/22.8.49 Συμπληρωματικήν τοιαύτην και την Α.Α.Π. Φ. 90/26/23.8.49 προς την εφεδρικήν Ταξ/χίαν, κατόπιν της Α.Α.Π. 25506/16/214/21.8.49 Δ/γής Επιχ/σεων της ΙΙΙ Μεραρχίας.
Διά των Δ/γών τούτων καθωρίσθησαν οι κάτωθι δύο ΦΑΣΕΙΣ.
(α) ΦΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ
Διάσπασις της τοποθεσίας του εχθρού ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ και κατάληψις ΣΤΑΘΜΟΥ ΧΩΡ/ΚΗΣ-ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ-ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
(β) ΦΑΣΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ
Ταχεία διάνοιξις των κατευθύνσεων :
– ΤΣΑΓΚΟΣ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-ΛΥΧΗΝ-ΣΓΚΟΥΡΟ
– ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ-ΣΠΑΝΟ και ΣΚΑΛΑ-ΦΑΡΜΑΚΗ
– Αποκοπή της καρροποιήτου εις ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ.
(γ) Μετά την διάσπασιν και κατάληψιν του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ η εφεδρική Ταξ/χία να είναι ετοίμη να ακολουθήση αμέσως οπίσω της 78 Ταξ/χίας της ΙΙΙ Μερ/χίας, εν τη κατευθύνσει ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ-Χωρ. ΓΡΑΜΜΟΣ-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΛΦΑ.
5. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
(α) 53 Ταξιαρχία (μείον 593 Τ.Π.) δεξιά.
– Διά νυκτερινής ενεργείας την Χ προς Χ συν 1 ημέραν, κατάληψις του ΓΚΑΣΙ και του Ανων. Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345) ενεργούσα εν στενοτάτω συνδέσμω με την ΙΧ Μερ/χίαν, ήτις θα ενήργη από της ιδίας ώρας κατά ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ διά Τάγματος.
– Την 0515 ώραν της Χ συν 1 ημέρας, κατόπιν 10΄ προπαρασκευής δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού του ΣΣ, να επιτεθή και καταλάβη το ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
– Μετά κατάληψιν ΟΤΟΡΙΤΣΕ να ενεργήση διά την κατάληψιν του ΠΑΠΟΥΛΗ-ΠΟΛΕ, βοηθουμένη ενδεχομένως και υπό Τάγματος της 52 Ταξ/χίας εκ ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ. Η ανωτέρω ενέργεια θα υπεστηρίζετο δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού, ενδεχομένως δέ και της Αεροπορίας.
– Μετά την ΠΡΩΤΗΝ ΦΑΣΙΝ, θα επανήρχετο και το τρίτον Τάγμα της υπό τας διαταγάς της και εξασφαλίζουσα διά Τάγματος το ΠΑΠΟΥΛΗ ύψ. 1531 (Ν.125338) θα ετίθετο ως εφεδρεία της Μερ/χίας, με τα έτερα δύο Τάγματα, εις περιοχήν ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
(β) 52 Ταξ/χία συν 593 Τάγμα (της 53 Ταξ/χίας) (Κυρία προσπάθεια).
– Διά νυκτερινής σιωπηράς ενεργείας, να καταλάβη τα ανώνυμα ΑΝΑΤ. ΤΣΑΡΝΟ και να προσεγγίση το κυρίως ΤΣΑΡΝΟ, όσον το δυνατόν περισσότερον.
– Δύναμις τουλάχιστον Διλοχίας κινουμένη από της 21.00 ώρας της Χ προς Χ συν 1 ημέρας διά της βαθείας γραμμής μεταξύ ΓΚΑΣΙ και υψ. 1219 και εισχωρούσα εντός του δάσους να καλυφθή εντός τούτου και να ενεργήση, διά την αποκοπήν εις (Ν.1432) (μεταξύ ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ) αιφνιδιαστικώς ευθύς ως αρχίση η προσβολή του ΤΣΑΡΝΟ την πρωίαν της Χ συν 1 ημέρας.
– Την 06.30 ώρα της Χ συν 1 ημέρας κατόπιν ισχυράς προπαρασκευής Πυρ/κού και Αεροπορίας, να επιτεθή και καταλάβη το ΤΣΑΡΝΟ και εν συνεχεία τον ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, επεκτείνουσα την εκκαθάρισιν μέχρι των ΔΥΤΙΚΩΣ αντερεισμάτων του ΤΣΑΡΝΟ και ύψ. 1499.
– Μετά την εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, να κατευθύνη το 593 Τ.Π. προς ΠΑΠΟΥΛΗ, ίνα ενισχύση την 53 Ταξ/χίαν και το οποίον θα επανήρχετο υπό 53 Ταξ/χίαν.
– Να ενεργήση διά την αποκοπήν της καρροποιήτου εις ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ.
– Να ενεργήση διά Τάγματος την διάνοιξιν της κατευθύνσεως ΤΣΑΓΚΟΣ (2)-ΚΟΖΑΚΑΣ-αυχήν ΣΓΚΟΥΡΟ.
Σημείωσις:
Εις την 52 Ταξ/χίαν εις ην αντετέθη και η κυρία αποστολή η της διασπάσεως της εχθρικής τοποθεσίας εις ΤΣΑΡΝΟ προς κατάληψιν τούτου, διετέθη προς υποστήριξιν και η Διμοιρία της 500 Μονάδος (4 πυρ/λα) και ο Ουλαμός Αρμάτων. (τα άρματα ουδόλως έδρασαν, εκ παρεξηγήσεως ως θα εκτεθή κατωτέρω).
(γ) 51 Ταξιαρχία
– Να κινηθή αμέσως οπίσω της 78 Ταξ/χίας μετά την κατάληψιν ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ (ΠΡΩΤΗΝ ΦΑΣΙΝ) επί της κατευθύνσεως ΤΣΑΡΝΟ – ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-χωρίον ΓΡΑΜΜΟΣ – ΦΑΡΜΑΚΗ – ΚΙΑΦΑ με εντολήν:
(ι) Να καλύπτη τα νώτα και πλευρά της προπορευομένης 78 Ταξ/χίας.
(ιι) Να συντρέχη εις την επίθεσιν της 78 Ταξ/χίας.
(ιιι) Να απαλάσση των στατικών αποστολών την 78 Ταξ/χίαν επί ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-ΦΑΡΜΑΚΗ.
(ιν) Να έχη προσανατολίση έν Τάγμα προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ διά δε των λοιπών Ταγμάτων, να καλύψη την 78 προς ΣΚΑΛΑ και να είναι ετοίμη να συντρέξη την προς ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ προσπάθειαν της 78 Ταξ/χίας.
(ν) Το Τ.Σ. της 51 Ταξ/χίας να παρατίθεται, κατά το δυνατόν, με το της 78 Ταξ/χίας, διά την πλήρη και ταχείαν εκμετάλλευσιν πάσης ευκαιρίας.
(δ) Πυροβολικόν
(ι) Διμοιρία της 500 Μονάδος διετέθη εις 52 Ταξ/χίαν διά την καταστροφήν πολυβολείων από αποστάσεως 800-1800 μέτρων.
(ιι) Ορειβατικόν Πυρ/κόν (δύο πυρ/χίαι) διετέθη ανά μία εις 52 και 53 Ταξιαρχίας, ίνα χρησιμοποιηθή δι’ ευθύφορον βολήν κατά πολυβολείων από της προηγουμένης ημέρας της επιθέσεως.
Μετά την Πρώτην ΦΑΣΙΣ διετίθετο εις ΙΙΙ Μεραρχίαν.
(ιιι) Υποστήριξις της επιθέσεως.
(ια) Προπαρασκευή καθορίσθη ως κάτωθι :
– Από 05.15΄ μέχρι 05.25΄ επί ΟΤΟΡΙΤΣΕ.
– Από 05.27΄ μέχρι 05.31΄ επί ΠΑΠΟΥΛΗ.
– Από 05.33΄ μέχρι 05.36΄ επί ΤΣΑΓΚΟΣ (2).
– Από 05.38΄ μέχρι 05.41΄ επί Ανων. Νοτ. ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
– Από 05.43΄ μέχρι 05.49 επί ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
– Από 05.50΄ μέχρι 06.15΄ επί ΤΣΑΡΝΟ.
(ιβ) Κάλυψις και προστασία.
Μετά την επέμβασιν της Αεροπορίας, (06.15-07.00) το Πυρ/κόν θα εξετέλη προστατευτικά και καλυπτικά πυρά ΔΥΤ. ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘΜΟΥ ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(ιν) Αντιπυροβολικόν
Προ της προπαρασκευής θα γίνωσι σφύραι δι’ ολοκλήρου του Πυρ/κού επί των γνωστών και πιθανών θέσεων εχθρικών πυρ/χιών και Ολμοβόλων, κατά δε την επίθεσιν και εδραίωσιν θα βάλονται διά του απαραιτήτου αριμού πυροβόλων κατά την κρίσιν του ΣΣ.
(ε) Μηχανικόν
(ι) Μέχρι της Χ ημέρας να διανοίξη την οδόν ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟ-ΤΑΜΠΟΥΡΙ-ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ δι’ άρματα μάχης και τζιπ, βοηθούμενο και υπό Τάγματος Πεζικού.
(ιι) Κατά την Χ συν 1 ημέρα να επωφεληθή πάσης ευκαρίας, ίνα διευθετηθή η οδός, διά την προώθησιν των Αρμάτων πέραν του ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ αφ’ ενός, αφ’ ετέρου δε να διευθετηθή η οδός ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ – ΤΑΜΠΟΥΡΙ διά Τζέιμς.
(ιιι) Μετά την κατάληψιν ΤΣΑΡΝΟ – ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ να διανοίξη την οδόν ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ – ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(στ) ΄Αρματα Μάχης
(ι) Να προωθηθώσιν την Χ πλην 1 ημέραν εις περιοχήν ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ και εκείθεν την πρωίαν (πρώτον φως) της Χ συν 1 ημέρας να προωθηθώσι εις ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
(ιι) Εκ του ΑΝ. ΤΑΜΠΟΥΡΙ να υποστηρίξωσι την επίθεσιν της 52 Ταξ/χίας προσβάλοντα το ΤΣΑΡΝΟ-ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ και εκείθεν προωθούμενα, εφ’ όσον το δυνατόν, εις ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ να προσβάλωσι το ΤΣΑΓΚΟΣ (2).
(ζ) Οδηγίαι
(ι) Ετονίσθη το ζήτημα της ταχείας και τολμηρού διεισδύσεως των Μονάδων εις το εσωτερικόν της εχθρικής τοποθεσίας διά των υπαρχόντων διακένων.
(ιι) Επίσης ετονίσθη το ζήτημα της εκμεταλλεύσεως των πυρών του Πυρ/κού και της Αεροπορίας.
(ιιι) Λεπτομερή αναγνώρισιν δρομολογίων κατά την νύκτα.
6. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ
Νύκτα της Χ προς Χ συν 1 ημέρας 24/25 Αυγούστου.
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Υπό της Ταξ/χίας ανετέθη, εις μεν το 601 Τ.Π. η νυκτερινή κατάληψις του ΓΚΑΣΙ, εις Δε το 603 Τ.Π. η κατάληψις του Ανωνύμου Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345).
(ιι) Εκ των ανωτέρω Ταγμάτων το μεν 603 εξεπλήρωσε πλήρως την αποστολήν του, το δε 601 δεν κατόρθωσε να επιτύχη την κατάληψιν του ΓΚΑΣΙ, καθ’ όσον ενέπεσεν εις ναρκοπέδιον και λόγω ουχί καλού χειρισμού της επιθετικής ενεργείας, υπό του Δ/τού του Τάγματος, υποπεσόντος εις επανειλημμένα σφάλματα.
(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Ο ελιγμός διά της βαθείας γραμμής ΓΚΑΣΙ ύψ. 1219 διά την αποκοπήν του ΤΣΑΡΝΟ-ΠΑΠΟΥΛΗ εις (Ν.1432) ανετέθη εις Διλοχίαν του 593 Τ.Π. υπό τον Υποδ/τήν.
Από διημέρου είχε κατορθωθή υπό του Δ/τού του Τάγματος, η ανάπτυξις καλωδίου, διά του πυκνωτάτου δάσους, πέραν του ημίσεως της διαδρομής, χρησιμεύσαν την Χ ημέραν (νύκτα) και διά την μη απώλειαν του δρομολογίου, αλλά και διά την διά τηλεφώνου ασφαλή επικοινωνίαν.
Την πρωίαν της Χ συν 1 ημέρας η Διλοχία αύτη εισεχώρησε εντός του δάσους και εκαλύφθη ολίγον κάτωθεν της κορυφογραμμής, πλην απώλεσε, περί το τέλος της διαδρομής, λόγω του πυκνωτάτου δάσους και του σκότους, την κατύθυνσιν και αντί να αχθή και καλυφθή κάτωθι του (Ν.1432), ήχθη κάτωθι του ανωνύμου ΤΣΑΡΝΟ (Ν.145315).
(ιι) Η κατά ΤΣΑΡΝΟ κυρία ενέργεια ανετέθη εις το 594 Τ.Π. το οποίον την νύκτα της Χ ημέρας κατόρθωσε να καταλάβη τα ΑΝ. του ΤΣΑΡΝΟ ανώνυμα πλην του ανωνύμου εις (Ν.155310) το οποίον κατήχετο ισχυρώς, χωρίς ο εχθρός να το αντιληφθή.
Διά το ανωτέρω ανώνυμον το Τάγμα αφήκε ένα Λόχον και διά της ετέρας δυνάμεως εκινήθη προς Β.Δ. του Ανωνύμου διά του δάσους, ίνα προσεγγίση το κυρίως ΤΣΑΡΝΟ, πλην τήν έω της Χ ημέρας ευρέθη μακράν τούτου περί τα 600-700 μέτρα και εντός πυκνωτάτου δάσους.
(ιιι) Εις το 596 Τ.Π. αφ’ ετέρου εδόθη η εντολή να προσεγγίση την νύκτα, διά Διλοχίας τον ΣΤ. ΧΩΡ/ΚΗΣ διά της δασώδους περιοχής των ΛΕΙΒΑΔΙΩΝ ΤΟΥΧΟΥΛΗΣ (Ν.156297) πράγμα όπερ το Τάγμα επέτυχε απολύτως, χωρίς ουδόλως να γίνη αντιληπτόν.
Χ συν 1 ΗΜΕΡΑ ήτοι 25 Αυγούστου 1949
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Η έω της 25 Αυγούστου εύρε το μεν 603 Τ.Π. έχον καταλάβει το Αντέρεισμα Β.Α. ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.160345) και είχε προωθηθή προσεγγύσει το ΟΤΟΡΙΤΣΕ εις (Ν.156344), το δε 601 ουδεμίαν πρόοδον είχε σημειώσει προς ΓΚΑΣΙ.
(ιι) Μετά δεκάλεπτον προπαρασκευήν από 05.15 έως 05.25 ώρα κατά ΟΤΟΡΙΤΣΕ, το 603 Τ.Π. επιτεθέν κατόρθωσε την 07.00 ώραν να γίνη Κύριον τούτου.
(ιιι) Το 601 Τ.Π. παρ’ όλον ότι το ΟΤΟΡΙΤΣΕ είχεν καταληφθή την 07.00 ώραν, δεν επέδειξε οίαν έδει, δραστηριότητα διά την κατάληψιν του ΓΚΑΣΙ, η κατάληψις του οποίου επετεύχθη μόλις την 10.20 ώραν.
(ιν) Μετά την κατάληψιν και του ΓΚΑΣΙ (είχον καταληφθή εν τω μεταξύ και τα ΨΩΡΙΑΡΙΚΑ υπό της ΙΧ Μερ/χίας), η Μερ/χία διά της υπ’ αριθ. Α.Π. Φ. 90/42/251015 Δ/γής της, διέτασσε ταχείαν εκμετάλλευσιν της καταστάσεως προς ΠΑΠΟΥΛΗ.
(ν) Η 53 Ταξ/χία ανέθεσε την ενέργειαν προς ΠΑΠΟΥΛΗ εις το 603 Τ.Π. πλην αφ’ ενός μεν λόγοι ανεφοδιαστικοί του Τάγματος εις πυρ/κά, αφ’ ετέρου δε λόγω διακοπής επί δύο ώρας της επαφής δι’ Α/Τ μετά του Τάγματος, η ενέργεια κατά ΠΑΠΟΥΛΗ εβράδυνε να εκδηλωθή, εκδηλωθείσα μετά την 16.00 ώραν. Το Τάγμα κινηθέν εκ του ΟΤΟΡΙΤΣΕ ενεπλάκει εις αγώνα με ενδιαμέσους μικροαντιστάσεις και δεν κατόρθωσε να προσεγγύση το ΠΑΠΟΥΛΗ και ούτω δεν εγένετο η εκμετάλλευσις του Πυρ/κού και της Αεροπορίας, ήτις διετέθη κατά ΠΑΠΟΥΛΗ.
(νι) Η κατάληψις του ΠΑΠΟΥΛΗ διετάχθη να γίνη την νύκτα της 25/26 πλην η προσπάθεια του Τάγματος απέτυχε καθ’ όσον οι Κ.Σ. κατείχον τούτο ισχυρώς, ως και το ύψ. 1531, ίνα καλύψωσι την σύμπτυξίν των.
(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Την 25 Αυγούστου χαρακτηρίζει το βίαιον και σκληρόν του αγώνος και λυσσώδης αντίστασις των Κ.Σ. προ του Ανων. ΤΣΑΡΝΟ, του κυρίως ΤΣΑΡΝΟ και του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ.
(ιι) Λόγω της ισχυράς κατοχής του Ανων. Ανατ. ΤΣΑΡΝΟ το κατά ΤΣΑΡΝΟ ενεργούν 594 Τάγμα, ηναγκάσθη να αγωνισθή σκληρώς διά την κατάληψιν του Ανωνύμου, πράγμα όπερ συνετέλεσεν, ώστε την ώραν της προπαρασκευής κατά του ΤΣΑΡΝΟ να ευρίσκεται τούτο μακράν, 600-700 μέτρα και εντός λίαν δασώδους εδάφους και δεν εξεμεταλλεύθη ούτω την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και της Αεροπορίας.
(ιιι) Η διά του δάσους ενεργούσα Διλοχία του 593 Τ.Π. εξορμήσασα την 07.00 ώραν, εκ του δάσους ένθα είχεν καλυφθή, κατόρθωσε να προωθήση μικρόν τμήμα όπερ ανήλθεν επί του ανωνύμου Β.Δ. ΤΣΑΡΝΟ εις (Ν.144314) την 08.00, καθ’ όσον εις ναρκοπέδιον εις ο ενέπεσε ετραυματίσθησαν πολλοί Αξ/κοί, εν οις και ο διοικητής της Διλοχίας, αλλά και εκ του Τμήματος το οποίον ανήλθεν, ετραυματίσθησαν άπαντες οι Αξ/κοί και πλείστοι οπλίται εκ φραγμών όλμων και πυρ/κού των Κ.Σ. και τελικώς παρέμειναν ελάχιστοι άνδρες (περίπου μία διμοιρία) χάρις εις ένα επιλοχία και ένα Λοχία, οίτινες και παρέμειναν μέχρι τέλους παρά τας αντεπιθέσεις συντελέσαντες τα μέγιστα εις την πτώσιν του ΤΣΑΡΝΟ.
Εν τω μεταξύ μία Διλοχίατου 594 Τ.Π. υπό τον υποδ/τήν, δραστηρίως ενεργούσα και παρά την λυσσώδη αντίστασιν των Κ.Σ. κατόρθωσε δι’ εφόδου και μετά νέαν προπαρασκευήν του Πυρ/κού, να ανέλθη επί του τριγωνομετρικού του ΤΣΑΡΝΟ την 12.30 ώραν, επιτυχούσα την τελείαν εκκαθάρισιν του υπολοίπου ΤΣΑΡΝΟ μετά αγώνα μιας εισέτι ώρας, εν τω μεταξύ ολόκληρον το 594 είχεν ανέλθει επί ΤΣΑΡΝΟ, καθώς και το 593 Τ.Π. είχε προωθήσει και έτερον Λόχον με τον ίδιον τον Δ/τήν του Τάγματος.
(ιν) Το 596 Τάγμα μετά την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και άνευ αεροπορικής υποστηρίξεως, πλην της υποστηρίξεως μιας Διμοιρίας της 500 Μονάδος (4 πυρ/λα την 08.30 ώραν κατόρθωσε διά θυελώδους εξορμήσεως να καταλάβη τον ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ (Ν.147303) και να ολοκληρώση την κατάληψιν του ανωνύμου (Ν.145305) την 13.55 ώραν.
(ν) Μετά την κατάληψιν και εδραίωσιν επί ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ η Ταξ/χία διέταξε το 593 Τ.Π. να συνδράμη την επίθεσιν της 53 Ταξ/χίας, προς ΠΑΠΟΥΛΗ διά ΠΛΑΚΑΣ και διά νυκτερινής ενεργείας κατέλαβε το ύψ. 1499 ΔΥΤ. ΤΣΑΡΝΟ.
(νι) Ο Ουλαμός Αρμάτων κινηθείς από της 16.00 ώρας της 240849 εις ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΝ και διαταχθείς την 04.00 ώραν της 250849 να κινηθή εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ (καθ’ όσον η διάνοιξις της οδού προς ΤΑΜΠΟΥΡΙ μόλις την 00.30 ώραν ετερματίσθη) δεν εκινήθη, εκ παρανοήσεως υπό του Δ/τού του Ουλαμού, Διαταγής του Α΄ΣΣ και ούτω δεν έλαβε μέρος εις την κατά ΤΣΑΡΝΟ υποστήριξιν της επιθέσεως ουδέ και εις ετέραν τοιαύτην.
Χ συν 2 ημέρα ήτοι 26 Αυγούστου 1949
(α) 53 Ταξιαρχία.
(ι) Την έω της 260849 ενήργησε κατά ΠΑΠΟΥΛΗ μία Μοίρα της 79 Ταξ/χίας, πλην δεν κατόρθωσε να καταλάβη τούτο.
Κατόπιν τούτου προπαρεσκευάσθη επίθεσις υπό του 603 Τ.Π. συν Διλοχίας Μοίρας ΛΟΚ υπό την Δ/σιν του Επιτελάρχου της 53 Ταξ/χίας, την 1230 ώραν, τη υποστηρίξει μιας Μοίρας Π. Πυρ/κού και Αεροπορίας, επετεύχθη η κατάληψίς του την 1340 ώραν, την δε 14.50 ώρα κατελήφθη και το ύψ. 1531.
(ιι) Μετά την κατάληψιν του ΠΑΠΟΥΛΗ διετάχθη η εκμετάλλευσις προς ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑΝ.
(β) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Από της έω της 260849 η Ταξ/χία ενήργησε διά την κατάληψιν του ΤΣΑΓΚΟΣ ΚΑΡΑΟΥΛΙ (2) και ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ. Και το μεν ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ ευχερώς κατελήφθη μέχρι της 09.30 ώρας, του ΤΣΑΓΚΟΣ (2) μόλις την 16.30 ώραν κατελήφθη ευρέως και σταθερώς, εδραιοθέντος επ’ αυτού του 596 Τ.Π. παρά τας πέντε αντεπιθέσεις των Κ.Σ. υποστηριζομένων διά πυρών όλμων, ολμοβόλων και βάσεως πυρός εκ ΚΟΖΑΚΑ θραυσθήσας με βαρυτάτας απωλείας των Κ.Σ.
(γ) 51 Ταξιαρχία.
(ι) Από της 09.00 ώρας μετεκινήθη εις ΤΣΑΡΝΟ, ετοίμη να ακολουθήση όπισθεν της 78 Ταξ/χίας.
(ιι) Την 13.40 ώραν μετά την πτώσιν του ΠΑΠΟΥΛΗ και καθ’ ην η 78 Ταξ/χία εκινήθη διά ΠΑΠΟΥΛΗ-ΑΓ. ΖΑΧΑΡΙΑ διά ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚ, η 51 Ταξ/χία εκίνησε το 615 διά ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ-ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ-ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ προς Ανατ. Αντερίδα της ΣΚΑΛΑΣ, ίνα καλύψη τον αριστερόν της 78 Ταξ/χίας, το δε 620 Τ. εις ΠΛΑΚΑ προσανατολισμένον επί της κατευθύνσεως της 78 Ταξ/χίας προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟΝ.
Εν τη κινήσει του το 615 Τάγμα, συνήντησε ισχυράν αντίστασιν επί της Δυτ. όχθης του ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ και μετά σκληρόν αγώνα καθ’ όλην την νύκτα της 26/27 κατόρθωσε να θέση πόδα επί των Ανατ. Αντερίδων της ΣΚΑΛΑΣ.
(δ) Διά της υπ’ αριθ. Α.Π. Φ.90/70/262000 Δ/γής Μερ/χίας καθωρίσθησαν ως εξής αι ενέργειαι διά την 270849.
(ι) 52 Ταξιαρχία: Να ολοκληρώση την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ.
Μετά κατάληψιν ΚΟΖΑΚΑ, αντικαθισταμένη υπό 53 Ταξ/χίας και συγκεντρουμένη εις ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, θα ενεργήση είτε όπισθεν της 51 Ταξ/χίας, είτε προς ΣΠΑΝΟ αναλόγως εξελίξεως της καταστάσεως.
(ιι) 51 Ταξιαρχία: Μετά κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ υπό της 52 Ταξ/χίας και ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της 78 Ταξ/χίας, καλυπτομένη προς ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΤΡΑ-ΣΚΑΛΑ, να ενεργήση διά του μείζονος της δυνάμεώς της διά ΚΡΥΑΣ ΒΡΗΣΗΣ (Ν.095308) προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ (Ν.096293)-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ.
(ιιι) 53 Ταξιαρχία: Να εξασφαλίση την καταληφθείσαν περιοχήν.
Χ συν 3 ημέρα ήτοι 27 Αυγούστου 1949.
(α) 52 Ταξιαρχία.
(ι) Μετά γενομένην διαπίστωσιν ισχυράς κατοχής του ΚΟΖΑΚΑ, διετάχθη διά της Α.Π. Φ. 90/77/27.10.28 Δ/γής Μερ/χίας επίθεσις δι’ ολοκλήρωσιν ΚΟΖΑΚΑ με υποστήριξιν δύο Συν/των Π.Π. και Αεροπορίας.
Η ενέργεια καθωρίσθη να γίνη την 11.15 ώραν.
(ιι) Μετά την προπαρασκευήν του Πυρ/κού και της Αεροπορίας και μετά θυελλώδην εξόρμησιν Διλοχίας του 596 Τ.Π. κατόρθωσε να καταλάβη τον ΚΟΖΑΚΑ ον και θα διετήρη παρά τας απωλείας ας είχε και τας ισχυρωτάτας αντεπιθέσεις, αν δεν ετίθεντο εκτός μάχης, τραυματισθέντες άπαντες οι Αξ/κοί, πλην ενός.
Τελικώς την 12.00 ώραν τα επί ΚΟΖΑΚΑ τμήματα επανήλθον εις την βάσιν εξορμήσεώς των εις ΤΣΑΓΚΟΣ (2).
Εις την μη κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ, συνετέλεσε και η ενίσχυσις τούτου υπό Λόχου νέων και του Λόχου εξ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΥ (ζώνη ευθύνης και αντισκοπός της ΧV Μερ/χίας).
Σημειωτέον ότι την νύκτα της 26/27 ανεφέρθη εις Μερ/χίαν, υπό της 52 Ταξ/χίας, ότι κατά ενδείξεις ας είχε ο ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΣ εξεκενώθη εκ των Κ.Σ. Τούτο εγνώσθη αμέσως εις ΧV Μερ/χίαν, ήτις μα εγνώρισεν ότι την πρωίαν της 270849 θα ενήργη διά την κατάληψίν του άνευ ουδεμιάς αντιστάσεως, εχθρού μη υπάρχοντος.
Ως εγνώσθη βραδύτερον εξ αιχμαλώτων, πράγματι την νύκτα της 26/27 και περί ώραν 2200 εγκατέλειψαν τον ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΝ και ενίσχυσαν τον ΚΟΖΑΚΑ.
(ιιι) Διά την συνέχισιν της προσπαθείας διά την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ εντός της 270849 η 52 Ταξ/χία δεν διέθετε ακμαίας δυνάμεις.
Η Μεραρχία δε δεν έκρινε σκόπιμον την χρησιμοποίησιν, διά την κατάληψιν τούτου, Τμημάτων της 51 Ταξ/χίας, ήτις ήτο ανέπαφος, καθ’ όσον η Ταξ/χία αύτη προορίζετο ίνα εκμεταλλευθή εις βάθος την επιτυχίαν της 78 Ταξ/χίας, (κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ) ως και εγένετο και επροτίμησε να διατάξη κάλυψιν προς ΚΟΖΑΚΑ διά της ισχυράς κατοχής του ΤΣΑΓΚΟΣ (2) υπό της 52 Ταξ/χίας.
(ιν) Κατόπιν Δ/γής του Α΄ΣΣ, διετέθη εις Μεραρχίαν έν Τάγμα της ΧV Μερ/χίας διά την κατάληψιν του ΚΟΖΑΚΑ την επομένην 28.08.49.
Το Τάγμα τούτο αφίχθη εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ την 19.30 ώραν της 27.08.49 και διετάχθη όπως από της έω της 280849 αντικαταστήση τα επί ΤΣΑΓΚΟΣ (2) και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ Τμήματα (596 Τ.Π.) της 52 Ταξ/χίας.
(ν) Η 52 Ταξ/χία διετάχθη και συνεκεντρώθη την εσπέραν της 27.08.49, μετά δύο Ταγμάτων της, εις περιοχήν ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, έτοιμος να επέμβη όπισθεν της 51 Ταξ/χίας.
(β) 51 Ταξιαρχία.
(ι) Η 51 Ταξ/χία με το 615 Τ.Π. εις ΑΝΑΤ. Αντερίδας της ΣΚΑΛΑΣ σκληρώς αγωνιζομένου ίνα θέση πόδα επί του Ανωνύμου ΑΝΑΤ. ΣΚΑΛΑΣ εις (Ν.110305), το 620 εις ΠΛΑΚΑ και το 592 Τ. εις ΤΣΑΡΝΟ, ήτο ετοίμη να ενεργήση μετά την κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της 78 Ταξ/χίας, πλην η 78 Ταξ/χία, μόλις μετά την 16.30 ώραν κατόρθωσε να καταλάβη ερείπια ΒΕΡΤΕΝΙΚΟΥ, το δε ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ κατελήφθη περί την 17.00 ώραν υπό της 79 Ταξ/χίας.
(ιι) Η Μερ/χία παρακολουθούσα την εξέλιξιν του αγώνος εις το δεξιόν (ΙΧ Μερ/χία) και προ του κέντρου (ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ της ΙΙΙ Μερ/χίας) προσανατόλισεν την 51 Ταξ/χίαν διά του Α.Π. Φ. 90/81/271515 σήματός της, προς ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ-ΦΑΡΜΑΚΗ-ΚΙΑΦΑ, ήτο δε ετοίμη (η Ταξ/χία) να ενεργήση ευθύς ως θα εδημιουργούντο αι ευνοϊκαί προς τούτο προϋποθέσεις.
(ιιι) Μετά την πτώσιν του ΚΟΥΜΠΕΛ (16.25 ώραν) και καθ’ ην ώραν εις ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ εγένετο αγών, η Μεραρχία εξέδωκε προς 51 Ταξ/χίαν το κάτωθι σήμα, την 27.17.30 ώραν.
«Α.Π. Φ. 90/83.
ΓΚΟΥΜΠΕΛ έπεσε από 1625 ώρας το ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ψυχορραγεί. Κ.Σ. ατάκτως συμπτύσσονται προς Νότον. Κινηθείται δραστηρίως δι’ όλων δυνάμεών σας προς αντικ. σκοπόν σας καλυπτομένη προς ΣΚΑΛΑ.
Σημείωσις: Αντικειμενικός σκοπός της Ταξ/χίας ήτο η κατάληψις, ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ-ΦΑΡΜΑΚΙ-ΚΙΑΦΑ.
(ιν) Κατόπιν των ανωτέρω η 51 Ταξ/χία διά δραστηρίας νυκτερινής ενεργείας, διά δυσβάτων δρομολογίων βαλλομένων δι’ όλμων και Πυρ/κού υπό των Κ.Σ. οίτινες κατείχον ισχυρώς την ΣΚΑΛΑΝ, κατόρθωσε ώστε την 01.00 ώραν της 28.08.49 (νύκτα) διά του 620 Τ.Π. να καταλάβη τα ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ, άμα δε τη έω το 615 Τ.Π. βοηθούμενο και υπό του 620 εκ ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ, κατελάμβανε την ΣΚΑΛΑ.
Χ συν 4 ημέρα ήτοι 28 Αυγούστου 1949.
(α) Το Τ.Σ. της Μεραρχίας από 06.00 ώρας εις ΤΣΑΡΝΟ.
(β) Ο ΚΟΖΑΚΑΣ, από αναγνώρισιν διεπιστώθη ότι εξεκενώθη.
(γ) Διά της Α.Π. Φ. 90/94/28.09.00 Δ/γής της η Μεραρχία διέτασσε:
(ι) Την 51 Ταξ/χίαν να ενεργήση δραστηρίως προς ΚΙΑΦΑ μετά την κατάληψιν της οποίας να ενεργήση και προς ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ-ΤΣΙΟΥΜΙΑ, εφ’ όσον δεν θα είχον καταληφθή υπό της ΧV Μεραρχίας.
(ιι) Η 52 Ταξ/χία διά Τάγματος να ενήργη δι’ εξερευνήσεως προς ΣΠΑΝΟ – ΣΟΥΦΛΙΚΑ και διά Διλοχίας να εξερευνήση την δασώδη περιοχήν ΛΙΑΝΟΤΟΠΙ – ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ, το υπόλοιπον δε της Ταξ/χίας ετοιμοκίνητος εφεδρεία.
(δ) Το 592 Τ.Π. της 51 Ταξ/χίας από της 0600 ώρας υπερέβη το εις ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ στο Τ.Π. και εκινείτο προς ΦΑΡΜΑΚΙ. Την 09.00 ώραν ενεπλάκη εις αγώνα με τους Κ.Σ. κατέχοντας το ΦΑΡΜΑΚΙ.
Ο αγών διήρκεσε επί τρίωρον περίπου άνευ υποστηρίξεως Πυρ/κού, ουδέ Αεροπορίας, επιτευχθείσης της καταλήψεώς του την 1200 ώραν.
Διά δραστηρίας ενεργείας, των Κ.Σ. προβαλλόντων αντίστασιν, κατελήφθη η ΚΙΑΦΑ την 14.30 ώραν.
Μετά την κατάληψιν της ΚΙΑΦΑΣ κατελήφθη η ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ, άνευ εχθρικής αντιδράσεως, την 1700 ώραν υπό Τμημάτων του 620 Τ.Π. μέχρι Δε της 1900 ώρας αντεκατεστάθησαν τα επί ΣΚΙΡΤΣΗ Τμήματα ΛΟΚ υπό του 592 Τ.Π.
(ε) Διά της καταλήψεως της ΚΙΑΦΑΣ-ΜΑΥΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ, η Μεραρχία ολοκλήρωσε τας ανατεθείσας αυτή ΑΠΟΣΤΟΛΑΣ.
7. ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΝ
(α) Χ συν 1 ημέραν (250849)
Το σύνολον του Πυρ/κού του ΣΣ υπεστήριξεν την Μεραρχίαν και κυρίως την ζώνην της 52 Ταξ/χίας εις ην ανετέθη και η κυρία προσπάθεια-διάσπασις της εχθρικής τοποθεσίας εις ΤΣΑΡΝΟ και κατάληψις τούτου.
Η υποστήριξις ήτο πλήρης και αποτελεσματική, ιδία μετά την επέμβασιν της Αεροπορίας, αντί Αεροπορίας καλύψεως εχρησιμοποιείτο ο όγκος του Πυρ/κού, διά την προστασίαν του Πεζικού και εδραίωσίν του δι’ ο και δεν εξεδηλώθησαν μεγάλης εκτάσεως Κ.Σ. αντεπιθέσεις.
(β) Χ συν 2 ημέρα (260849)
Την Μεραρχίαν υπεστήριξε μέρος του Πυρ/κού του ΣΣ καθ’ όσον το πλείστον τούτου είχε διατεθή υπέρ της ΙΙΙ και ΙΧ Μερ/χιών.
(γ) Χ συν 3 ημέρα (270849)
Την Μεραρχίαν υπεστήριξε έν Σύντ/γμα Π. Πυρ/κού.
(δ) Χ συν 4 ημέρα (280849)
Δεν υπεστήριξε ουδόλως το Πυρ/κόν.
(ε) Το Ορ. Πυρ/κόν την Χ συν 1 ημέραν έφερε εξαίρετα αποτελέσματα εκ βολών κατά πολυβολείων.
8. ΜΗΧΑΝΙΚΟΝ
(α) Προ της επιθέσεως.
Οι 718 και 719 Λόχοι Μηχ/κού ειργάσθησαν με μεγίστην δραστηριότητα, διά την διάνοιξιν της προς ΠΕΥΚΟ οδού και τοιαύτης εκ ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΥ εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ.
Η μέχρι ΠΕΥΚΟ διηνήχθη από της 21.08.49, η δε μέχρι ΤΑΜΠΟΥΡΙ και πέραν τούτου μέχρις του ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΤΑΜΠΟΥΡΙΟΥ, διηνήχθη κατόπιν σκληράς εργασίας, του δε Μηχανικού και του Πεζικού, μέχρι των πρωινών ωρών της 250849, με την πρόθεσιν της προωθήσεως των Αρμάτων εις Ανών. ΤΑΜΠΟΥΡΙΟΥ, ίνα υποστηρίξωσι την επίθεσιν κατά ΤΣΑΡΝΟ.
(β) Κατά την επίθεσιν και μετά ταύτην.
Διαρκούσης της κατά ΤΣΑΡΝΟ επιθέσεως ειργάσθη διά την επέκτασιν της οδού προς ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ της οποίας η διάνοιξις επετεύχθη μέχρι της 300849, συνεχισθείσης προς ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ.
9. ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ
Ελειτούργησαν λίαν καλώς και αι τηλεφωνικαί και αι δι’ ασυρμάτου.
Είχε μελετηθή και επετεύχθη ο ταχύς διά τηλεφώνου σύνδεσμος κατά την προχώρησιν μέχρι και Σ.Δ. Τάγματος.
10. ΑΡΜΑΤΑ
(α) Είχον λάβει την εντολήν να υποστηρίξωσι την κατά ΤΣΑΡΝΟ επίθεσιν και μετά την κατάληψιν τούτου προωθούμενα εις ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ, θα υπεσήριζον την κατά ΤΣΑΓΚΟΣ (2) επίθεσιν.
(β) Εκ γενομένης παρεξηγήσεως, υπό του ……. Δ/τού του Ουλαμού, διαταγής του Α΄ΣΣ, τα άρματα, ενώ είχον εντολήν να κινηθώσι από της 04.00 ώρας της 25.08.49 εκ ΛΕΙΒΑΔΟΤΟΠΟΥ εις ΤΑΜΠΟΥΡΙ, παρέμειναν ακινητούντα μέχρι της μεσημβρίας της 25.08.49 καθ’ ην το ΤΣΑΡΝΟ είχε πλέον καταληφθή, μη συμμετασχόντα παντελώς εις τον αγώνα.
11. 500 ΜΟΝΑΣ
Εχρησιμοποιήθη κυρίως κατά του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ (των πολ/λείων) λόγω καλής ορατότητος, με εξαίρετα αποτελέσματα συντελέσασα τα μέγιστα διά την κατάληψιν του ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ και εν συνεχεία του ΤΣΑΓΚΟΣ (2). Διά του πυροβόλου τούτο αιφνιδιάσθησαν οι Κ.Σ. και επέφερε τεραστίας φθοράς εις τούτους, εξουδετερώσαντα άπαντα τα ορατά πολυβολεία.
12. ΜΠΑΖΟΥΚΑΣ
Εχρησιμοποιήθησαν ιδία διά την εξουδετέρωσιν των επί του ΤΣΑΡΝΟ πολυβολείων εντός του δάσους, άτινα ως μη ορατά δεν είχον εξουδετερωθή.
Απέδωκαν πολύ καλόν έργον, συντελέσαντα εις την άλωσιν του ΤΣΑΡΝΟ.
Δεδομένου ότι το προσωπικόν είχε αποκτήσει αρκετήν πείραν λόγω της χρησιμοποιήσεως του και κατά τας μάχας της 020849 και από 050849 μέχρι 080849 (κατά 1425 και ΤΑΜΠΟΥΡΙ-ΤΣΑΡΝΟ) απέδοκε θαυμάσια αποτελέσματα.
13. ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
(α) Η εμφάνισις των αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως εις τον αγώνα, συνετέλεσε τα μέγιστα εις την πτώσιν του ηθικού των Κ.Σ.
Τα αποτελέσματα, τα υλικά, των ΧΕΛΝΤΑΙΒΕΡΣ, ήσαν τρομακτικά, δημιουργούντα κρατήρας 8-10 μέτρων διαμέτρου και 3-4 μέτρων βάθους, καταστρέφοντα παν πολυβολείον. Αι βόμβαι, αυτών, των 500 κοιλών είναι το καταστρεπτικώτατον, μέσον κατά πολυβολείων και τούτο πρέπει να είναι εις γνώσιν της Ανωτάτης του Στρατού Δ/σεως.
(β) Τα μαχητικά αεροπλάνα, ΣΠΙΤΣ, διά των ρουκετών, εμπρηστικών και πολυβολιμών προσέφερον μεγίστην υποστήριξιν, δεδομένου ότι τα τμήματα Πεζικού ήσαν εκπαιδευμένα και εξεμεταλλεύοντο πλήρως την παρεχομένην υπό τούτων υποστήριξιν.
14. ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΝ
(α) Η Υγειονομική Υπηρεσία αντεπεξήλθε πλήρως εις την αποστολήν της επιτυχούσα λίαν ικανοποιητικά αποτελέσματα, τόσον εις την διακομιδήν, όσον και εις την νοσηλείαν των τραυματιών.
(β) Δυσχέρειαι τινές παρουσιάσθησαν εις την διακομιδήν των τραυματιών επί του πεδίου της μάχης, μέχρι των ΣΕΤ οφειλόμεναι κυρίως εις την ανεπάρκειαν του αριθμού των τραυματιοφορέων και εις έλλειψιν επαρκούς εκπαιδεύσεως.
Η δυσχέρεια της διακομιδής εκ των ΣΕΤ μέχρι των ΣΥΑ παρεκάμφθη διά της χρησιμοποιήσεως μεγάλου αριθμού πολιτών τραυματιοφορέων.
Απόλυτος επιτυχία εις την περίθαλψιν των τραυματιών, καθ’ όσον επί 358 τραυματιών, εσημειώθησαν 3 θάνατοι μόνον.
15. ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ
΄Απαντες οι ανεφοδιασμοί ελειτούργησαν καλώς, μη παρουσιασθεισών δυσχερειών.
16. ΑΠΩΛΕΙΑΙ
(α) Ημετέρων από Χ ημέρας μέχρι Χ συν 4 ημέρας.
– Νεκροί Αξ/κοί : 2 Τραυματίαι Αξ/κοί : 31
– » Οπλίται : 48 » Οπλίται : 327
—- —–
Σύνολο νεκρών 50 358
Εκ των τραυματιών οι 12 Αξ/κοί είναι επανακτήσιμοι εντός 10-15 ημερών, εκ δε των οπλιτών 97.
Εκ των τραυματιών οπλιτών απεβίωσαν 3.
(β) Κ. Σ/ΤΩΝ από της Χ μέχρι της Χ συν 5 ημέρας.
Νεκροί ευρεθέντες 295
Συλληφθέντες και παραδοθ. 114
—–
Σύνολον 409
(γ) Λάφυρα :
΄Αφθονα λάφυρα περισυνελλέγησαν εις οπλισμόν και πυρ/κά, παραδοθέντα εις ΣΥΠ ήτοι :
Πολυβόλα Ορ/κά 2
…. Ορ/κού Πυρ/λου 1
Πυροβόλα Α/Τ και Α/Α 11
Ολμοβόλα 120 2
΄Ολμοι βαρείς 15
΄Ολμοι ατομικοί 19
Πολυβόλα διάφορα 34
Οπλοπολ/λα Μπρεν 37
Αυτόματα 12
Τυφέκια 495
Πιστόλια Σηματοδοσίας 2
Νάρκαι προσωπικού 640
Νάρκαι ΤΕΛΛΕΡ 315
Σάμματα Πυρ/κού 19
Σκοπευτικά μηχανήματα 3
Τηλεφωνικοί Πίνακες 2
Τηλέφωνα 1
Ασύρματοι μετά γεννητρίας 1
Πυρ/κά διάφορα, άνω των 250-300 τόννων, ιδία βλήματα όλμου, ολμοβόλου, Πυρ/κού και χειροβομβίδες.
17. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
(α) Διοικήσεις τινές Ταγμάτων, απεμακρύνοντο των Σ.Δ. και των μέσων Διαβ/σεών των, επί μακρόν χρόνον, με αποτέλεσμα την απώλειαν της επαφής και κατά συνέπειαν την βραδύτητα λήψεως διαταγών.
(β) Μετά την κατάληψιν των πρώτων αντικ. σκοπών, αι Δ/σεις των Ταγμάτων, ιδία εις 53 Ταξ/χίαν, εβράδυναν να αχθώσιν επί τούτων ίνα εκτιμήσωσι την κατάστασιν και ενημερώσωσι τας Διοικήσεις των.
(γ) Η εχθρική τοποθεσία δεν παρουσίαζεν συνέχειαν κατοχής δι’ ο εκ των διακένων και διά της τολμηράς διεισδύσεως, επετεύχθη η εκ του δεξιού υπερκέρασις του ΤΣΑΡΝΟ (διά του δάσους).
Διά πολλοστήν φοράν κατεδείχθη ότι ο ελιγμός δι’ απειλής των πλευρών, αλλά και των νώτων μιας οσονδήποτε ισχυρώς ωργανομένης τοποθεσίας, ως ήτο η του ΤΣΑΡΝΟ, είναι το κύριον μέσον της αλώσεώς της, διότι και υλικώς προσβάλλεται αύτη, αλλά και ηθικώς οι υπερασπισταί της, επιρεάζονται. Το ΤΣΑΡΝΟ έπεσε δι’ ελιγμού εκ του δεξιού πλευρού.
(δ) Το Πεζικόν απεδείχθη υπέροχον με ηθικόν ΑΡΙΣΤΟΝ, με ορμήν και αποφασιστικότητα. Δι’ ο και κατά την προσπάθειαν της διασπάσεως της οχυρωτάτης εις ΤΣΑΡΝΟ και ΣΤΑΘ. ΧΩΡ/ΚΗΣ τοποθεσίας υπό της 52 Ταξ/χίας, παρά την λυσσώδη αντίστασιν των Κ.Σ. και τας σοβαράς απωλείας ας τα επιτιθέμενα Τμήματα είχον, εσυνέχισαν την επίθεσίν των με αμείωτον σφοδρότητα, μέχρι της καταλήψεως των Αντικ. Σκοπών, αλλά και κατά την εκμετάλλευσιν εις βάθος της διασπάσεως της τοποθεσίας (μετά την κατάληψιν του ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ υπό της ΙΙΙ Μερ/χίας) η 51 Ταξ/χία, διά δραστηρίας νυκτερινής ενεργείας, επέτυχε την εντός ελαχίστων ωρών και άνευ υποστηρίξεως Πυρ/κού και Αεροπορίας, και παρά την εχθρικήν αντίστασιν (οπισθοφυλακαί των Κ.Σ.) να ανέλθη επί ΚΙΑΦΑΣ.
(ε) Δεν παρετηρήθησαν τα προηγούμενα σφάλματα, δηλ. της αδικαιολογήτου συγκεντρώσεως επί των νεοκαταλαμβανομένων Αντ. Σκοπών, καθώς επίσης ευθύς ως κατελαμβάνοντο οι Αντ. Σκοποί, η εδραίωσις έπαιζε πρωτεύοντα ρόλον, δι’ ο και άπασαι αι αντεπιθέσεις εθραύσθησαν.
(στ) Η χρησιμοποίησις του Πυρ/κού διά την κάλυψιν και προστασίαν της επιθέσεως μετά την επέμβασιν της αεροπορίας, απεδείχθη λίαν τελεσφόρος, καθώς επίσης ο βομβαρδισμός διά του Πυρ/κού των πιθανών θέσεων εχθρικών Πυρ/λων και όλμων προ της προπαρασκευής και μετά ταύτην.
(ζ) Φοβερώτατον όπλον κατά των πολ/λείων είναι αι βόμβαι των 500 κιλών των αεροπλάνων ΧΕΛΝΤΑΪΒΕΡΣ, διότι και καταστροφήν προξενεί με χοάνην διαμέτρου μέχρι 10 μέτρων και βάθους πλέον των 3 μ. και επομένως και μακράν του πολ/λείου, μέχρις 6 μέτρων πίπτουσα, το καταστρέφει, αλλά και ολεθριώτατα επιδρά επί του ηθικού των εντός των πολ/λείων αμυνομένων.
(η) Αι εμπρηστικαί βόμβαι των αεροπλάνων επιτυγχάνουσι ικονοποιητικήν εξουδετέρωσιν, αλλά πρέπει να ρίπτωνται τουλάχιστον εις απόστασιν 20 μ. από του στόχου, διότι μακρότερον πίπτουσαι δεν φέρουσιν αποτέλεσμα.
(θ) Τ’ Αντιαρματικά τα νέα (500 Μονάς) είναι εξαίρετα πυρ/λα διά καταστροφήν πολ/λείων, μέχρι της αποστάσεως 1500 και εν ανάγκη 1800 μ.
(ι) Τ’ Αντιαρματικά (ΜΠΑΖΟΥΚΑΣ) ομοίως καταστρέφουσι τα πολ/λεία μέχρι της αποστάσεως των 250 και εν ανάγκη των 300 υαρδών.
ΘΕΜ. ΚΕΤΣΕΑΣ
ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΜΕΡΑΡΧΟΣ
Δ. ΚΑΡΤΩΛΑΣ
Αντ/ρχης Πεζικού
Δ/ντής Α1
Τ.Σ.Υ.
ΑΠΟΔΕΚΤΑΙ
-ΣΗΔΜ (Εις διπλούν) -51-52-53 Ταξ/χίας
-Α΄ΣΣ/Α1 (Εις διπλούν) -Διοικητής Ι. Μερ/χίας
-Β΄ΣΣ/Α1 -Α1, Α2, Α8, Α9, Α10,
-ΙΙΙ, ΙΧ, ΧV, VΙΙΙ Μερ/χίας Β/Γ Κλάδ. Μερ/χίας
Discover more from Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας
Subscribe to get the latest posts to your email.
Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας 