Έκθεσις Τζαμαλούκα Αίαντος, ταγματάρχου ε.α. , Αρχηγού Ε.Α.Ο. της Π.Α.Ο.

Τα παρεχόμενα κατωτέρω στοιχεία είναι ακριβή και εκτίθενται ως τα έζησα προσωπικώς, ως άρχηγός Ε.Α.Ο. της Π.Α.Ο. εις τα ’Ανατολικά Κρούσια-Κλέπε-Σύβρι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ- Περίοδος 1941 έως ’Ιουλίου 1943.

Κατά την έν όψει χρονικήν περίοδον έξετέλουν καθήκοντα διοικητοΰ Άστυνομικού Τμήματος Κιλκίς. Περί τα μέσα του 1941 έμυήθην εις την Υ.Β.Ε. μετονομασθεΐσαν έν συνεχεία εις Π.Α.Ο. Συνεδέθην με άξιωματικούς και ύπαξιωματικούς του Στρατού και της Χωροφυλακής και έμύησα εις την Όργάνωσιν πολλούς πολίτας έπιλέκτους, οι όποιοι με την σειράν των έμύησαν άλλους, τόσον έντός της πόλεως Κιλκίς, όσον και έκτος αύτής. Έν άρχή με άπησχόλησεν ή καταπολέμησις των αντεθνικών προπαγανδών και Ιδία της βουλγαρικής, ή όποια έντόνως έξεδηλώθη εις την περιοχήν μου.

Πεσόντες και νεκροί Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής 1940-1950

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Μαυρικάκης Κωνσταντίνος Νικολάου τουφεκίστηκε από τους Γερμανούς 1944-07-12 Τραπόλα Ιταλίας
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Μπρίλλης Ηλίας Παναγιώτου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1945-01-08 Μουσταφάδες Θηβών
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Νικηφοράκης Γεώργιος Ιωάννου φονεύτηκε από τους κομμουνιστές 1945-01-27 Θεσσαλονίκη
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Οικονομόπουλος Σωτήριος Φωτίου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-06 Κυψέλη Αττικής
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σιδερατος Ευθύμιος Ισιδώρου δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1944-07-21 Αθήνα Παγκράτι
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Αντωνόπουλος Χρηστός Θεοδώρου φονεύτηκε από νάρκη των κομμουνιστοσυμμοριτών 1948-12-30 Νέαν Κάρβαλην Καβάλας
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Μανιουδάκης Στυλιανός Ιωάννου φονεύτηκε μαχόμενος κατά των Γερμανών αλεξιπτωτιστών 1941-05-22 Ρέθυμνο Κρήτης
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ξυπολυτας Γεώργιος Σακελλαρίου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-30 Περιστέρι Αττικής
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Πετρούλιας Δημήτριος Νικηφόρου φονεύτηκε συνεπεία δυστυχήματος 1945-04-02 Αθήνα
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Τζουγιόπουλος Σωτήριος Βασιλείου φονεύτηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-26 Πειραιάς περίβολος Διευθύνσεως Αστυνομίας Πειραιώς
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Αλεξόπουλος Δημήτριος Ιωάννου δολοφονήθηκε από τους αναρχικούς 1943-09-26 Ν Ιωνία Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Αρεμπέλας Γεώργιος Παναγιώτου φονεύτηκε από τους κομμουνιστές 1943-02-19 ΣουφλίΕβρου
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Αρχοντάκης Μιχαήλ Κωνσταντίνου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-18 Τουρκοβούνια Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Γεωργόπουλος Κωνσταντίνος Γεωργίου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-07-13 Αγία Παρασκευήν Λέσβου
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Γουλαράκος Ιωάννης Πέτρου δολοφονήθηκε ένέδρα κομμουνιστών 1943-09-12 Καλαμάτα Μεσσηνίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ζερβόπουλος Ιωάννης Δημητρίου φονεύτηκε μαχόμενος κατα των κομμουνιστών 1943-10-15 Καλαμάτα Μεσσηνίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ζούκας Γεώργιος Αναστασίου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-08-29 Ρεγγίνιον Φωκίδος
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κάης Νικόλαος Διονυσίου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-09-17 Μελιγαλά Μεσσηνίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κασσόλας Δημήτριος Κωνσταντίνου κατακρεουργήθηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-07 Αθήνα
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κατής Σωτήριος Γεωργίου δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1943-10-13 Ασπρόχωμα Μεσσηνίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κολιοβέτας Παναγιώτης Σωτηρίου εκτελέστηκε μαχόμενος κατά των κομμουνιστών τραυματίσθηκε και συνελήφη αιχμάλωτος 1946-11-07 Ίλς Ντερέ ΚίρκηςΕβρου
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κορμόβας Αναστάσιος Παύλου απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών των Δεκεμβριανών 1945-02-03 Αθήνα
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κορνάρος Εμμανουήλ Ιωάννου απεβίωσε από κακουχίες πολέμου 1945-02-03 Γλυφάδα Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Κορνιλάκης Εμμανουήλ Ιωάννου δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1944-08-24 Χαλάνδριον Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Μπουλούκος Θεόδωρος Ιωάννου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-12 Περιστέρι Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Οικονομίδης Χαράλαμπος Σπυρίδωνος φονεύτηκε μαχόμενος κατα των κομμουνιστοσυμμοριτών 1949-02-01 23ον χιλιόμετρο τής οδού Κοζάνης Πτολεμαΐδας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Οικονόμου Κωνσταντίνος Ιωάννου δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1945-05-04 Αθήνα
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Παπαγιαννάκης Δημήτριος Μιχαήλ δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1946-10-19 Χανιά Κρήτης
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Παπαναστασίου Κωνσταντίνος Αναστασίου πνίγηκε ναυάγιο ατμόπλοιου «Χειμάρα» 1947-01-14 Νότιος Ευβοϊκός Κόλπος
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Πολωυδόβαρδας Μιχαήλ Παύλου δολοφονήθηκε από τους κομμουνιστές 1945-02-02 Χανιά Κρήτης
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ρούσσης Θεοφάνης Δημητρίου φονεύτηκε συνεπεία ατυχήματος 1944-01-31 Αθήνα
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σακελλαρίου Χρηστός Αποστόλου φονεύτηκε μαχόμένος κατα των κομμουνιστών 1944-09-09 ΠύργονΗλείας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σιαπέρας Νικόλαος Βασιλείου απεβίωσε ψύξεως 1949-01-23 Κανάλια Ευρυτανίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σταυράκης Στέφανος Λοΐζου φονεύτηκε μαχόμένος κατα των κομμουνιστών 1944-12-10 Πειραιά Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Σωτηρίου Ιωάννης Νικολάου φονεύτηκε μαχόμενος κατα των κομμουνιστοσυμμοριτών 1946-09-13 θέση «Φραγκόπετραν» Βέροιας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Τζάννες Νικόλαος Παναγιώτου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-06 Κυψέλη Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Τρουλλινός Εμμανουήλ Αλεξάνδρου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-05 Περιστέρι Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Τσοτάκος Δημήτριος Παναγιώτου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-06 Κυψέλη Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Φίτσιος Δημήτριος Χαραλάμπους φονεύτηκε 1948-04-13 Σπάρτη
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Φονδελάκης Μιχαήλ Κωνσταντίνου φονεύτηκε μαχόμενος κατα των κομμουνιστοσυμμοριτών 1946-07-26 Φλώρινα
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Φραγκιαδάκης Ήλιος Ευαγγέλου εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-29 Περιστέρι Αττικής
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Φραγκουδάκης Ιωάννης Κωνσταντίνου σφαγιάστηκε από τους κομμουνιστές διά μαχαιρών και πελέκεως τό δέ πτώμα του άνηρτήθη επί στύλου πλατείαν τής πόλεως 1944-09-17 Καλαμάτα Μεσσηνίας
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Φωτόπουλος Φώτιος Λουκά εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 1944-12-05 Πλατείαν Κυριακοΰ Αθηνών

Αστυφύλακας Μπούρας Κωνσταντίνος

Ο αστυφύλακας Κωνσταντίνος Μπούρας, άπό τόν Μελιγαλά Μεσσηνίας, εκτός άπό τίς υπηρεσίες πού πρόσφερε στόν «Μίδα 614», ήταν καί σύνδεσμος τοΰ Ψαρρού, ό όποιος τότε οργάνωνε άνταρτικές ομάδες στήν Παρνασσίδα. Τίς πολύτιμες υπηρεσίες τού Μπούρα στήν έθνική ύπόθεση ήλθε, όπως είπαμε, νά διακόψει ένας προδότης, έμμισθος πράκτορας τής G.F.P. ( Geheime Feldpolizei ) μέλος τής φιλογερμανικής όργανώσεως Ο.Ε. Δ.Ε., ό Κωνσταντίνος Βασσατής.

«Είς τούτον», άναφέρει ό κ. Κώτσης, «άνέθεσε ή G.F.P. τήν έξιχνίασιν τών είς βάρος τών κατακτητών κατασκοπευτικών ενεργειών. Ό Βασσατής έβοηθεΐτο άπό τούς επίσης πράκτορες τών Γερμανών Θωμά  Αποστολίδη καί Ηλία Καρατζα, ναυτικό άπό τήν Καλαμάτα».  Ο Βασσατής δέν άργησε νά έντοπίση τόν Μπούρα καί νά τόν θέση ύπό συνεχή παρακολούθησιν. Τό μοιραίο έφθασε στίς 29 ’Απριλίου τού 1943. Ό Μπούρας πήγαινε νά συναντήση μερικούς άπό τούς έπιτελεΐς τού Ψαρρού πού βρίσκονταν στήν  Αθήνα.  Η συνάντησις έγινε σέ ένα καφενείο τής οδού Καρόλου, κοντά στό θέατρο Σαμαρτζή. Ό Βασσατής τηλεφώνησε στήν G. F.P., πού συνέλαβε, εκτός άπό τόν Μπούρα, τόν Δημ. Γεωργαντά,

Πεσόντες και νεκροί Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής 1940-1941

ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ
Εμφαίνουσα χρονολογικώς τούς φονευθέντας άνδρας Βασ. Χωροφυλακής
κατά το πόλεμο 1940-1941 και κατά το πρώτον έτος τής εχθρικής κατοχής.

ΒΑΘΜΟΣ	ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ	ΠΑΤΡΩΝΥΜΟ	ΚΑΤΑΓΩΓΗ	ΤΟΠΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ	ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ
Χωροφύλακας	Δραγωνέας Σωτήριος		Οίτυλο Λακωνίας	Γύθειο	1941
Χωροφύλακας	Κάνιστρας Ιωάννης			Ιωάννινα	1941
Υπενομωτάρχης	Πουλοκόκης Νικ.			Ιωάννινα	15/1/1941
Ύπενομωτάρχης	Μουλακάκης Νικ.	Έμμαν	Ακούμια Ρεθύμνης	Ιωάννινα	15/1/1941
Χωροφύλακας	Καβρουλάκης Εύάγ.	Παύλου	Άρμενα-Χανιών	Θεσ /νίκη	21/1/1941
Χωροφύλακας	Βαρδίκας Παναγ.	Θεοδ		Θεσ/νίκη	31/1/1941
Χωροφύλακας	Ρΐζος Εύάγ.	Βασιλ	Έπισκοπιανά Κέρκυρας	Λάρισα	1/3/1941
Χωροφύλακας	Μπατζοτέγος Κων.	Στέργιος	Σμίξα Κοζάνης	Λάρισα	13/4/1941
Μοίρ.	Ντόντος Σπυρ.	Δημοσ	Μπάμπαλη Αίτωλ.	Άγρίνιον	19/4/1941

Εξόντωση συμμορίας Δουκάκου, Διοίκηση Χωροφυλακής Γυθείου/13-3-1949

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΑΣ. ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ                           Γύθειον, τη 13 Μαρτίου 1949
ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΧΩΡ/ΚΗΣ ΓΥΘΕΙΟΥ

Π ρ ο ς
Αριθ. Πρωτ. 159/17/215ζ

Την ΑΔΧ Πελοποννήσου
Γραφ.Δημοτικής Ασφάλειας
Εις Τρίπολιν

Εξόντωσις συμμορίας Δουκάκου

Την 9ην τρέχοντος επληροφορήθημεν ότι ο Δουκάκος μετά της συμμορίας του είχεν εμφανισθεί κατά τας βραδυνάς ώρας της προηγούμενης εις τον Συνοικισμόν Δυρός-Μαραθέας οπόθεν άφησε τρόφιμα και κλινοσκεπάσματα. Επί πλέον ότι κατά τας απογευματινάς ώρας της 8ης τρέχοντος ότε ο υποφαινόμενος ευρίσκετο μετά δυνάμεως προς χωρίον Λυγερέας, κατόπιν της εκεί εμφανίσεως της συμμορίας κατά την νύκτα της 7ης προς 8ην, οι συμμορίται διήλθον εκ της περιφέρειας του χωριού Κονάκια Πανίτσης.
Η αφαίρεσης βαρειών εγχώριων κουβερτών και πολλών τροφίμων εκ Δυρού έφερε προς την γνώμην ότι η συμμορία απέβλεπε προς μονιμοτέραν εγκατάστασιν εγγύς της περιοχής.

Εξόντωση συμμορίας Δουκάκου (Ποινικά έγγραφα), Διοίκηση Χωροφυλακής Γυθείου/13-3-1949

ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΧΩΡ/ΚΗΣ ΓΥΘΕΙΟΥ

Κατάστασις
Εμφαίνουσα τα διωκτικά έγγραφα κατά του Δουκάκου Δημητρίου

Α/Α Ονοματεπώνυμο Πατρών. Αριθμός αποφάσεων ή ενταλμάτων Αιτία κατηγορίας ή επιβληθείσα ποινή Αιτούσα την σύλληψιν αρχή
1. Δουκάκος Δημήτριος Ιωάν. 312/1946 επί φόνω κλπ Συμβ. Πλημ. Γυθείου
2. « « 419/1946 επί φόνω κλπ «
3. « « 174/1947 επί φόνω κλπ «
4. « « 140/1947 επί φόνω κλπ «
5. « « 211/1947 επί φόνω κλπ «
6. « « 203/1947 Παραβ. ΑΝ 453 «

9. « « 30/1948 Ποινή θανάτου «
10. « « 333/1948 Κατοχή όπλων Συμβ. Πλημ. Γυθείου
11. « « 1/1949 επί φόνω κλπ «
12. « « 252/1949 Παράβ. Γ΄ ψηφ. Έκτατ. Στρ. Γυθείου
13. « « 260/1948 ομοίως «
14. « « 388/1946 επί φόνω κλπ Ένταλμα Ανακ. Γυθείου
15. « « 439/1946 επί φόνω κλπ «
16. « « 1/1946 επί φόνω κλπ «
17. « « 49/1946 επί φόνω κλπ «
18. « « 113/1946 Παράβ. Α.Ν. 453 «
19. « « 363/1946 Παρβ. Α.Ν. 453 «
20. « « 434/1946 επί φόνω κλπ «
21. « « 13/1947 Παράνομ. Οπλοφ «
22. « « 217/1947 επί φόνω κλπ «
23. « « 141/1945 επί φόνω κλπ «
24. « « 150/1945 επί φόνω κλπ «

Ο
Διοικητής της Διοικήσεως

Λάγιος Βασίλειος
Ταγ/χης

Η Μάχη της Δεσκάτης, 21 Σεπ. 1946

Η κατάσταση πριν από την επίθεση.

Οι περιοχές των Χασίων, Ολύμπου – Πιερίων και Πίνδου αποτελούσαν το έτος 1946 τα κύρια κρησφύγετα των πρώτων ενόπλων κομμουνιστών και τους ζωτικούς χώρους στους οποίους μπορούσαν να ελιχθούν, να επιβιώσουν και να έχουν εύκολη πρόσβαση στις όμορες Λαϊκές Δημοκρατίες (Αλβανία και Γιουγκοσλαβία).

Νότια της καμπής του Αλιάκμονα και του Βενέτικου (στις περιοχές Χάσια και Αντιχάσια) υπήρχαν δύο ζωτικά σημεία στηρίγματος, η Δεσκάτη και το Κηπουριό, τα οποία έπρεπε με κάθε τρόπο να καταληφθούν, για να υπάρχει στους αντάρτες η δυνατότητα να κινούνται ελεύθερα στο χώρο αυτό. Για την πραγματοποίηση του στόχου αυτού σχεδίασαν, κατά το Β΄ εξάμηνο του 1946, σε πρώτη φάση να καταλάβουν τη Δεσκάτη, που αποτελούσε και την «πρωτεύουσα» των Χασίων, και σε δεύτερη το Κηπουριό.

Η Ανωτέρα Διοίκηση Χωροφυλακής Δυτικής Μακεδονίας (έδρα Κοζάνη), αντιλαμβανόμενη ότι η δύναμη της Χωροφυλακής Δεσκάτης ήταν ανεπαρκής για την ασφάλεια της κωμόπολης, ζήτησε τον Αύγουστο του 1946 βοήθεια από τη XV Μεραρχία (έδρα Κοζάνη), στη ζώνη ευθύνης της οποίας υπαγόταν η περιοχή Χασίων. Η Μεραρχία, ανταποκρινόμενη στο δίκαιο αίτημα της Χωροφυλακής, διέταξε ένα Λόχο του 506 Τάγματος, που είχε τελειώσει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα Χάσια, να εγκατασταθεί στη Δεσκάτη και να μεριμνά για την ασφάλεια της περιοχής.

Μέχρι τότε όλες οι δραστηριότητες των ανταρτών περιορίζονταν σε μικρές καταδρομικές ενέργειες εναντίον Σταθμών Χωροφυλακής. Για την κατάληψη της Δεσκάτης, που την υπερασπίζονταν ο λόχος στρατού και οι άνδρες της εκεί Υποδιοίκησης Χωροφυλακής, χρειαζόταν σοβαρή επιθετική ενέργεια. Για να πετύχουν στο σκοπό τους, συγκέντρωσαν αρκετές δυνάμεις των Γενικών Αρχηγείων Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας (2.000 άνδρες) και, αφού εξουδετέρωσαν όλους τους Σταθμούς Χωροφυλακής στα γύρω χωριά, άρχισαν από τις 19 Σεπτεμβρίου 1946 να περικυκλώνουν την κωμόπολη.

Ένας επιπρόσθετος λόγος, που ήθελαν να κάνουν μια δυναμική ενέργεια, ήταν να δείξουν την αντίδρασή τους για το δημοψήφισμα της 1^ης Σεπτεμβρίου, που ήταν ευνοϊκό για την επαναφορά του Βασιλιά Γεωργίου Β΄, ο οποίος θα επέστρεφε στην Ελλάδα στις 27 Σεπτεμβρίου.

Ο διοικητής του Λόχου Δεσκάτης, υπολοχαγός Παναγιώτης Κονταξής, είχε πληροφορηθεί στις 19 Σεπτεμβρίου ότι οι αντάρτες θα επιχειρούσαν να καταλάβουν την κωμόπολη μέχρι τις 22 του ίδιου μήνα και αμέσως με κρυπτογραφικό τηλεγράφημα ανέφερε στους προϊσταμένους του, τη XV Μεραρχία και την 21^η Ταξιαρχία (που είχαν την έδρα τους στην Κοζάνη), τον επικείμενο κίνδυνο. Το απόγευμα της 20ης Σεπτεμβρίου (παραμονή της επίθεσης) η 21^η Ταξιαρχία ενημέρωσε τηλεγραφικά το Λόχο ότι είχε ξεκινήσει για ενίσχυσή του μια σοβαρή δύναμη που βρισκόταν στο Τρανόβαλτο και την επομένη θα έφθανε στη Δεσκάτη. Η δύναμη αυτή, που την αποτελούσαν 2 Λόχοι, δεν κατόρθωσε να φθάσει ποτέ στον προορισμό της, γιατί ενεπλάκη σε αγώνα με ανταρτικά τμήματα, όταν έφθασε κοντά στο χωριό Ελάτη.

Η Φρουρά Δεσκάτης είχε τις παρακάτω δυνάμεις:

-Τον 1/506 Λόχο της 21 Ταξιαρχίας, δύναμης 140 ανδρών, με διοικητή τον υπολοχαγό Κονταξή Παναγιώτη και διμοιρίτες τους ανθυπολοχαγούς Σιδερίδη Παναγιώτη και Ζησίου Πέτρο και τον ΔΕΑ Κομπόγιαννη Μιχαήλ.

-Την Υποδιοίκηση Χωροφυλακής Δεσκάτης, δύναμης 45 ανδρών, με διοικητή τον ανθυπομοίραρχο Κωνσταντίνο Γρηγοράκη.

Για να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τις πολυάριθμες εχθρικές δυνάμεις, ο Λόχος και οι άνδρες της Χωροφυλακής οχυρώθηκαν νότια της πόλης, στο ύψωμα Τρέτιμος (υψόμετρο 1092 μέτρα). Στο ύψωμα αυτό είχαν σκάψει τις προηγούμενες ημέρες χαρακώματα και είχαν πραγματοποιήσει δοκιμαστικούς συναγερμούς για την ταχεία επάνδρωσή του.

 

Μερική άποψη Δεσκάτης. Στο βάθος και νότια της πόλης το ύψωμα Τρέτιμος

 

Η εκδήλωση της επίθεσης

Τις πρωινές ώρες της 21^ης Σεπτεμβρίου 1946 (ημέρα Σάββατο), περίπου 2.000 αντάρτες των Αρχηγείων Δ. Μακεδονίας και Θεσσαλίας, με διοικητές συγκροτημάτων τους: Ηλία Αλευρά, Υψηλάντη, Καρτσιώτη (Γεώργιο Βόγια), Τάκη Λαζαρίδη, Νίκο Ζαραλή, Φόντα, Παπανικολάου και Τζαβέλλα, επιτέθηκαν, για να καταλάβουν τη Δεσκάτη.

Από τους ανωτέρω αρχηγούς των συγκροτημάτων των ανταρτών ο Ηλίας Αλευράς καταγόταν από την Καλαμάτα και ήταν αδελφός του Προέδρου της Βουλής επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ Γιάννη Αλευρά. Επί Μεταξά εργαζόταν ως εργολάβος στο δρόμο Δεσκάτης – Καλαμπάκας και παντρεύτηκε την Ελένη Φαρμάκη από την Κρανιά Ελασσόνας, όπου και παρέμεινε κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Στη μάχη της Δεσκάτης γύριζε με το άλογο μέσα στην πόλη, και, καθώς ήταν γνωστός στους κατοίκους, τούς συγκέντρωσε στην πλατεία, τους μίλησε για το δίκαιο του αγώνα των κομμουνιστών και τούς παρακινούσε να ενταχθούν στις ένοπλες ομάδες των ανταρτών.

Από το συγκρότημα Λαζαρίδη η μία διμοιρία είχε εγκατασταθεί στο δρόμο Καρπερού – Γρεβενών και η άλλη στη θέση Σκάλα Παρασκευής (μεταξύ Δεσκάτης και Παλιουριάς), για να απαγορεύσουν τη μεταφορά ενισχύσεων, ενώ η τρίτη, με επικεφαλής τον καπετάνιο του συγκροτήματος Κώστα Γαλάνη, συμμετείχε με τα λοιπά ανταρτικά τμήματα στην επίθεση της Δεσκάτης.

Στις 21 Σεπτεμβρίου και ώρα 03:00 διακόπηκε η τηλεφωνική επικοινωνία του Λόχου με την Ελασσόνα, καθώς είχαν κοπεί με τσεκούρια οι ξύλινοι τηλεφωνικοί στύλοι (κολώνες) από την πλευρά της Κρανιάς Ελασσόνας από τους κατοίκους της περιοχής, που είχαν επιστρατευθεί με τη βία από τους αντάρτες. Το ίδιο είχε γίνει και από την πλευρά της Παλιουριάς. Αυτό ήταν η πρώτη ένδειξη ότι επρόκειτο να επακολουθήσει εχθρική επίθεση και γι’ αυτό διατάχθηκε συναγερμός του Στρατού και της Χωροφυλακής και κατάληψη των θέσεων μάχης στο ύψωμα Τέρτιμος.

Μέχρι 05:30 ώρα υπήρχε ηρεμία, όταν εξερράγησαν δύο βλήματα όλμου στη νότια πλευρά και σε απόσταση 200 μέτρων από τα χαρακώματα, προερχόμενα από την κατεύθυνση του Δασοχωρίου. Αυτό φαίνεται να ήταν το σύνθημα της επίθεσης, γιατί μετά από λίγα λεπτά άρχισαν οι αντάρτες να βάζουν εναντίον του Λόχου από όλα τα σημεία με βαριά πολυβόλα και με τροχιοδεικτικές βολίδες. Οι άνδρες του Λόχου, που είχαν από νωρίς καταλάβει τις θέσεις τους, ανταπάντησαν στα πυρά. Σε λίγο η μάχη γενικεύτηκε. Οι επιθέσεις των ανταρτών γίνονταν κατά ομάδες σε όλη την περίμετρο της αμυντικής διάταξης. Τα εύστοχα πυρά όμως των αμυνομένων και οι πρώτες απώλειες που είχαν οι αντάρτες τούς ανάγκασαν να λαμβάνουν καλύτερα μέτρα ασφάλειας και να προχωρούν με άλματα, χρησιμοποιώντας κατάλληλα το έδαφος.

Με την έναρξη της μάχης οι αντάρτες φώναζαν προς τους στρατιώτες τα γνωστά συνθήματα «δημοκράτες στρατιώτες, παραδοθείτε» και στη συνέχεια, όταν έβλεπαν ότι δεν υπήρχε ανταπόκριση, «φασίστες, θα σας φάμε». Σε όλα αυτά τα συνθήματα οι στρατιώτες τούς φώναζαν «πλησιάστε πιο κοντά, γιατί δεν σας ακούμε», για να τους αναγκάσουν να αποκαλυφθούν και, πλησιάζοντας, να γίνουν πιο ευάλωτοι στα πυρά τους.

Την 07:00 ώρα ενήργησαν επίθεση από την ανατολική και δυτική πλευρά, όπου το έδαφος ήταν περισσότερο βατό. Οι άνδρες της Φρουράς τούς απέκρουσαν με επιτυχία και τους προξένησαν σοβαρές απώλειες. Οι επιθέσεις συνεχίζονταν με άλλα εφεδρικά τμήματα, που ρίχνονταν διαδοχικά στον αγώνα. Αυτό επαναλαμβανόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Εκτός από τις συνεχείς επιθέσεις, ολόκληρο το ύψωμα βάλλονταν από το πρωί με πυκνά πυρά γερμανικών πολυβόλων, σε τέτοιο βαθμό που οποιαδήποτε μετακίνηση ήταν σχεδόν αδύνατη. Οι όλμοι των ανταρτών έριχναν βλήματα κατά αραιά χρονικά διαστήματα. Σύμφωνα με την περιγραφή του διοικητή του Λόχου:

« …Τα μέσα πυρός που διέθετον και η ανθρωποθάλασσα που ξεχύθηκε μετά την 8^η πρωινήν ώρα ήταν κάτι πρωτοφανές. Ενόμιζέ τις ότι επρόκειτο περί μεγάλης ζωοπανηγύρεως. Βορειοανατολικώς του Δασοχωρίου εκινούντο και ιππείς 25-30 περίπου …».

Η μάχη έλαβε τη μεγαλύτερη ένταση τη 10:00 ώρα. Στα σπίτια της νότιας παρυφής της πόλης και στο καμπαναριό της εκκλησίας είχαν τοποθετήσει πολυβόλα, τα οποία έβαλαν συνέχεια. Η μάχη εξακολουθούσε να είναι σκληρή όλη την ημέρα.

Μετά τη δύση του ηλίου εκδηλώθηκε νέα συντονισμένη επίθεση. Οι αντάρτες, επωφελούμενοι από το σκοτάδι, μετέφεραν τους όλμους κοντά στο ύψωμα και έβαζαν πυκνά πυρά κατά της αμυντικής τοποθεσίας, ενώ συγχρόνως πλησίαζαν αθέατοι προς τις θέσεις των αμυνόμενων ανδρών. Τα δύο διαδοχικά κύματα επίθεσης αποκρούσθηκαν με χειροβομβίδες.

Στρατιώτες προσβάλλουν με πυρά όλμου τις θέσεις των ανταρτών

Ο διοικητής του Λόχου, επειδή βρισκόταν σε στενό κλοιό και έβλεπε ότι δεν είχαν φθάσει οι αναμενόμενες ενισχύσεις, κάλεσε τη 19:30 ώρα τους διμοιρίτες του Λόχου, τον ανθυπασπιστή της Χωροφυλακής Χανή Γεώργιο και το διοικητή του αποσπάσματος υπενωμοτάρχη Παπαδάκη Χρύσανθο, για να τους δώσει οδηγίες για τον τρόπο δράσης κατά τη διάρκεια της νύχτας. Διαπίστωσε όμως ότι τα πυρομαχικά ήταν ελάχιστα και δεν θα έφθαναν για τη συνέχιση του αγώνα όλη τη νύχτα, καθόσον οι επικεφαλής των χωροφυλάκων ανθυπασπιστής Χανής και υπενωμοτάρχης Παπαδάκης ανέφεραν ότι δε διέθεταν περισσότερα από 20-25 φυσίγγια κατά τυφέκιο, ενώ οι διμοιρίτες του Λόχου αμφέβαλλαν, αν με τέτοια ένταση νυκτερινού αγώνα θα έφθαναν τα πυρομαχικά μέχρι τα μεσάνυχτα. Τότε ο διοικητής του Λόχου αποφάσισε να γίνει αντεπίθεση και διάσπαση του κλοιού με κατεύθυνση προς τα Γρεβενά.

Στις 21:30 ώρα στρατιώτες και χωροφύλακες, μαχόμενοι με απαράμιλλο θάρρος και ηρωισμό, ακολουθώντας το παράδειγμα και τις υποδείξεις των αρχηγών τους, κατόρθωσαν με απόλυτη τάξη να διασπάσουν τον κλοιό στη νότια πλευρά του υψώματος και να συμπτυχθούν προς τα Γρεβενά.

Ο Λόχος του στρατού κατά τη νυκτερινή σύμπτυξη χρησιμοποίησε για οδηγούς τους ιδιώτες Μπικέρη Δημήτριο, Αναγνώστου Δημήτριο και Μπρόβα Χρήστο από τη Δεσκάτη, οι οποίοι γνώριζαν πολύ καλά τα μονοπάτια και ακολούθησε το δρομολόγιο Τέρτιμος – Διασελάκι – Κατάκαλη – Καρπερό – Μικρό (Γκομπλαράκι) – Φελλί – γέφυρα Βενέτικου (Ελευθεροχωρίου) – Γρεβενά, χωρίς να συναντήσει εχθρικές δυνάμεις. Μερικοί οπλίτες της Χωροφυλακής, που κατάγονταν από τη γύρω περιοχή και είχαν καταταγεί για ένα εξάμηνο (αποκαλούμενοι χωροφύλακες «άνευ θητείας»), δεν ακολούθησαν το Λόχο μετά τη διάσπαση του κλοιού και κινήθηκαν μόνοι τους για να κρυφτούν στα χωριά τους. Τους χωροφύλακες αυτούς ακολούθησαν και πέντε συνάδελφοί τους που δεν κατάγονταν από την περιοχή. Οι κινήσεις τους όμως έγιναν αντιληπτές, οπότε συνελήφθησαν στη θέση Ντρέτμο Δεσκάτης και αυθημερόν (22/09/46) εκτελέστηκαν, άλλοι στο Δασοχώρι Δεσκάτης και άλλοι στο Φλαμπουρέσι Καλαμπάκας.

Ο διοικητής της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής, ανθυπομοίραρχος Κωνσταντίνος Γρηγοράκης, με τον ανθυπασπιστή Γεώργιο Γκαζέλη και 4 χωροφύλακες, τους Ξενόφου Ανδρέα, Κωνσταντίνο Χαριτούδη, Γ. Μπαρμπαντωνάκη και Κυριάκο Χριστοφοράτο, για άγνωστους λόγους, κινήθηκε ανεξάρτητα προς Παλιουριά. Στο μέσο περίπου της διαδρομής, και συγκεκριμένα στη θέση Σκάλα Παρασκευής, έπεσε σε ενέδρα, με αποτέλεσμα να φονευθεί ο ίδιος και τέσσερις άνδρες που τον ακολούθησαν, πλην του χωροφύλακα Γ. Μπαρμπαντωνάκη, ο οποίος σώθηκε και ύστερα από περιπετειώδη πορεία έφθασε στο Σταθμό Χωροφυλακής Κνίδης, όπου ανέφερε τα γεγονότα.

Μέχρι την ώρα της εξόδου (ύστερα από 16 ώρες μάχη) η Φρουρά της Δεσκάτης είχε απώλειες 2 νεκρούς, 2 τραυματίες χωροφύλακες και 1 τραυματία στρατιώτη.

Για να γίνει πιο ευέλικτη η κίνηση των ανδρών κατά τη νυχτερινή σύμπτυξη, οι άνδρες της Φρουράς αναγκάστηκαν να αφήσουν στις αμυντικές τους θέσεις το βαρύ οπλισμό, με αποτέλεσμα να περιέλθουν στα χέρια των ανταρτών 2 ομαδικοί όλμοι 3΄΄ (ιντσών) με τα εναπομείναντα βλήματα (όταν άρχισε η επίθεση υπήρχαν συνολικά 120 βλήματα όλμων), 2 βαριά πολυβόλα, 8 οπλοπολυβόλα, 2 αντιαρματικοί εκτοξευτές (μπαζούκας), 1 ασύρματος και 1 τηλέφωνο.    Επιπλέον περιήλθαν στους αντάρτες, από τις αποθήκες του Λόχου και της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής, καθώς και από τους νεκρούς και τραυματίες, 7 ημιαυτόματα, 45 τυφέκια και διάφορα είδη τροφίμων και ιματισμού. Οι αντάρτες, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην πόλη, λεηλάτησαν τις αποθήκες της UNRRA, στις οποίες φυλάγονταν είδη ιματισμού, υπόδησης και φαρμάκων, για να μοιραστούν στους άπορους, και άρπαξαν από τα σπίτια διάφορα τρόφιμα.

Οι απώλειες των ανταρτών δεν έγιναν γνωστές, λόγω σύμπτυξης των εθνικών δυνάμεων. Σύμφωνα με την εκτίμηση του διοικητή του Λόχου, οι νεκροί πρέπει να ήταν πάνω από 40 και οι τραυματίες γύρω στους 100. Το Γενικό Αρχηγείο Δυτικής Μακεδονίας των ανταρτών, στο δελτίο που εξέδωσε στις 30.09.1946, ανέφερε ότι από τη μάχη της Δεσκάτης είχαν μόνο 1 ελαφρά τραυματισμένο. Την περίοδο αυτή, οι αντάρτες, για λόγους ψυχολογικούς και για προσέλκυση νέων ανδρών, σε όσες επιχειρήσεις είχαν την πρωτοβουλία των κινήσεων και δεν καταδιώκονταν από τις αντίπαλες δυνάμεις, συνήθιζαν να απομακρύνουν από το πεδίο της μάχης τους νεκρούς και τραυματίες, για να μη γίνονται ευρύτερα γνωστές οι απώλειες.

Ο Στρατός είχε μόνο έναν (1) ελαφρά τραυματισμένο, το λοχία Αποστόλου Κωνσταντίνο.

Η Χωροφυλακή απώλεσε το διοικητή της Υποδιοίκησης, ανθυπομοίραρχο Γρηγοράκη Κωνσταντίνο από τον Πύργο Δυρού Λακωνίας, τον ανθυπασπιστή Γκαζέλη Γεώργιο από τον Πειραιά και 15 χωροφύλακες, τους εξής: 1) Αδαμόπουλο Παναγιώτη, 2) Κούτσικο Γεώργιο, 3) Ξενόφου Ανδρέα, 4) Παπαγιάννη Κωνσταντίνο, 5) Παπατζέλο Κωνσταντίνο, 6) Πέτρου Δημήτριο, 7) Πιστόλη Ευάγγελο, 8) Πουρνάρα Βασίλειο, 9) Προβίδα Ευάγγελο, 10) Σάκκο Δημήτριο, 11) Τάρη Νικόλαο, 12) Τουρνά Νικήτα, 13) Τσαγκατέα Κωνσταντίνο, 14) Χαριτούδη Κωνσταντίνο, 15) Χριστοφοράτο Κυριάκο.

Το ανακοινωθέν του Γενικού Αρχηγείου Δυτικής Μακεδονίας των ανταρτών, που εκδόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1946, σε ό,τι αφορά τη μάχη της Δεσκάτης αναφέρει τα εξής:

ΟΕΚ (Ομάδες Ενόπλων Καταδιωκόμενων)
ΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

Στις 21/9/46 τμήματά μας σε συνεργασία με τμήματα θεσσαλικά κατέλαβαν πρωτεύουσα Χασίων Δεσκάτη ύστερα από ημερήσια σκληρή μάχη.
Νεκροί εχθρού 30 μεταξύ των οποίων 1 Ανθυπομοίραρχος και 1 Ανθυπασπιστής. Απώλειες δικές μας 1 ελαφρά τραυματίας. Λάφυρα 2 ομαδικούς όλμους με πολλά βλήματα, 2 βαριά πολυβόλα, 8 οπλοπολυβόλα, 7 ημιαυτόματα, 2 μπαζούκας, 45 όπλα, 1 ασύρματο, 1 τηλέφωνο και πολλά είδη τροφίμων και ιματισμού.
Κάπου στα βουνά της Μακεδονίας 30/9/46

Για το Γενικό Αρχηγείο
ΛΑΣΣΑΝΗΣ

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1946 η Δεσκάτη ανακαταλήφθηκε από δυνάμεις του 507 Τάγματος της 22 Ταξιαρχίας, 2 Λόχων της 21^ης Ταξιαρχίας και ενός Λόχου των Γρεβενών. Οι δυνάμεις αυτές ενήργησαν ταυτόχρονα από τρεις συγκλίνουσες κατευθύνσεις: Ελασσόνα- Δεσκάτη, Λαζαράδες-Δεσκάτη και Καρπερό-Δεσκάτη. Κατά τη μάχη για ανακατάληψη της πόλης φονεύτηκαν 16 αντάρτες, χωρίς καμιά απώλεια των εθνικών δυνάμεων.

---

Χρήστου Δ. Βήττου, Υποστρατήγου ε.α.

Προκύρηξη Χωροφυλακής Εβρου, 16 Σεπ. 1946

ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΕΒΡΟΥ

Προς
Τούς εις τα βουνά του Έβρου παρασυρθέντας Νέους

Ή κατά της Πατρίδος προδοτική ενέργεια ώρισμένων πουλημένων εις την σλαβικήν προπαγάνδαν άτόμων, σας άπέσπασε από τας εργασίας και την οίκογένειάν σας και άφοΰ σας έξώπλισε σας είπον ,αγωνισθήτε διά την Δημοκρατίαν . Και τον αγώνα αυτόν διά την Δημοκρατίαν, σας είπον να τον διεξαγάγητε με δολοφονίας όμοχωρίων σας, χωροφυλάκων, στρατιωτών και άλλων όργάνων του Κράτους, με άρπαγάς και ληστείας των τροφίμων και ζώων των όμοχωρίων σας προς διατροφήν σας, ως έάν εσείς να μη είχατε εις τα σπίτια σας να διατραφήτε και σάς μετέβαλον ούτως εις ληστάς και εγκληματίας.

Εκθεση Δράσης υποστράτηγου Τσακάρα Κωνσταντίνου

ΕΚΘΕΣΙΣ
Υποστρατήγου Τσακάρα Κωνσταντίνου
Περί της δράσεως του αντάρτικου τμήματός μου της Εθνικής Αντιστασιακής Οργανώσεως Π.Α.Ο. (Πανελληνίου ’Απελευθερωτικής Οργανώσεως) κατά την κατοχήν 1942-1944.

Κατά τον Έλληνοϊταλικόν πόλεμον του 1940-41, φέρων τον βαθμόν του ανθυπομοιράρχου, υπηρέτησα εις την Διεύθυνσιν Στρατονομίας Ίωαννίνων και έκεΐθεν έν συνεχ-είμ, μετακινηθείς την 20ήν Φεβρουάριου 1941, άνέλαβο.ν την διοίκησιν του εξ 25 ανδρών συγκροτηθέντος στρατονομικοΰ αποσπάσματος παρά τή VII Ταξιαρχία (Συγκρότημα Καραντάγ) με έδραν την Κοινότητα Βροντου-Δράμας, ένθα με εύρεν ή κατά την 6ην ’Απριλίου 1941 γκνομένη έπίθεσις .των Γερμανών. Μετά την γενομένην ανακωχήν την 10-4-41 μετά του αποσπάσματος κατήλθον εις Σέρμας, ένθα τή παρακλήσει του τότε νομάρχου Σερρών μετέβην μετ’ αύτοϋ (άποσπάσματος) εις Νέαν Ζίχνην, ένθα άνέλαβον την διοίκησιν της εκεί Ύποδιοικήσεως Χωροφυλακής και έν συνεχεία άνέλαβον την τοιαύτην του Αου Αστυνομικού Τμήματος Σερρών μέχρι την 8ην Μαΐου 1941, δτε έντολή των Γερμανικών Αρχών κατοχής ή έν γένει διοίκησις ως και ή άσκησις της αστυνομίας παρεδόθη εις τούς Βουλγάρους.

’Ακολούθως έπανήλθον εις το Αστυνομικόν Τμήμα Κατερίνης, ένθα ύπηρέτουν προ της κηρύξεως του ως άνω πολέμου και εις ού την δύναμιν όριστικώς άνήκον.

Έκεϊθεν την 17ην Σεπτεμβρίου 1941 μετεκινήθην εις την ‘Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής ΚολινδροϋΠιερίας ως διοικητής αύτής.

Εκθεση δράσης αντιστράτηγου Μήτσου Κωνσταντίνου

ΕΚΘΕΣΙΣ

Του έ.ά. Άντιστρατήγου Χωροφυλακής ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Περί συμμετοχής ανδρών της Χωροφυλακής εις την Εθνική Αντίστασιν κατά την εχθρικήν κατοχή 1941-44

Από των πρώτων μηνών της εχθρικής κατοχής 1941 -44 ύπηρέτουν ως άξιωματικός εις την Μακεδονίαν. Αί κατά της Πατρίδος έκδηλωθεΐσαι ξέναι προπαγάνδαι και ή έν γένει συμπεριφορά των κατακτητών, ιδία των Βουλγάρων, ύπηγόρευσαν την άνάγκην ειδικής δράσεως.

*Η Χωροφυλακή με πνεύμα αύτοθυσίας ήγωνίζετο διά την μείωσιν των δεινών, παρηκολουθεΐτο όμως στενώς Οπό των καλώς ώργανωμένων έχθρών και εις πολλάς περιπτώσεις ήτο άδύνατον να προχωρήση, χωρίς τον κίνδυνον να διαλυθή υπό των Γερμανών και, ως ήπείλουν ούτοι, ν’ άντικατασταθή υπό γερμανικής ή και βουλγαρικής ’Αστυνομίας. Άπεφάσισε την διαξαγωγήν άντιστάσεως υπό άλλην μορφήν, παθητικήν έν αρχή και ένοπλον βραδύτερον. Μία αντιστασιακή προσπάθεια έκρίθη έπιβεβλημένη και έκ του λόγου ότι το σύνολον σχεδόν των Ελλήνων της Μακεδονίας έπεθύμει διακαώς να μη άδρανήση.  Εκαστος Έλλην, έν τώ μετρώ του δυνατού, ήθελε κάτι να προσφέρη εις τον συνεχιζόμενον συμμαχικόν άγώνα. Ήθελεν ακόμη να δημιουργήση προϋποθέσεις άντεκδικήσεως.

’Από διαταγήν της Α.Δ.Χ.Κ. Μακεδονίας, έπληροφορήθην ότι εις την μη βουλγαροκρατουμένην περιοχήν Νομοϋ Σερρών, οι Βούλγαροι, συχνότατα παρεβίαζον την μεταξύ αυτών και Γερμανών όροθετικήν γραμμήν και είσήρχοντο εις την ζώνην άστυνομεύσεως της Ελληνικής Χωροφυλακής.

Περί των συγκροτηθεισών ενόπλων ανταρτικών συμμοριών στον Αγιο Νικόλαο Κρήτης

Εξαιρ. Επείγουσα
ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΧΩΡ/ΚΗΣ ΛΑΣΗΘΙΟΥ
Αριθ. Ι/264/52ζ
Απόρρητος-Προσωπική
Αγ. Νικόλαος τη 2 Ιουνίου 1945

Προς
Την Στρατιωτικήν Δ/σιν Κρήτης
Γραφείον ΙΙΙ
Ηράκλειον

«Περί των συγκροτηθεισών ενόπλων ανταρτικών συμμοριών εις την περιφερειάν μου».
Λαμβάνω την τιμήν εν συνεχεία της ταυταρίθμου /52β από 30-5-45 ομοίας μου εν σχέσει με το εν περιλήψει αντικείμενον, να υποβάλλω προσηρτημένως αντίγραφον της υπ’ αριθ. 16/175/27β από 30-5-45 αναφοράς της Υ.Χ. Μεραμβέλλου, εξ ης προκύπτει ότι ο αριθμός των εις τας ορεινάς περιοχάς Καθαρού, Μαλλών, Λασηθίου, Σύμης-Βιάννου και πέριξ δρώντων ενόπλων συμμοριτών ηύξησε σημαντικώς και ήρχισε να αναφύεται σοβαρώτατον πρόβλημα εκ της υπάρξεως τοιούτων ενόπλων κακοποιών και αναρχικών, οίτινες ως γνωστόν ένα και μόνον σκοπόν επιδιώκουσι. Την δημιουργίαν ταραχών και σφαγών και εν ταυτώ την ανατροπήν της σημερινής Κυβερνητικής εξουσίας και την κατάληψιν ταύτης υπό τούτων.

Δελτίο Πληροφοριών, Υποδιοίκηση Χωροφυλακής Μαραμβέλλου/ΑΡ16/175/27β/30 Μαϊ 1945

Υ.Χ. Μεραμβέλλου

ΑΡΙΘ. 16/175/27β

Νεάπολις τη 30/5/45

Π Ρ Ο Σ

Την Διοίκησιν Χωρ/κής Λασηθίου

«Περί εμφανίσεως ενόπλων κακοποιών».

Λαμβάνω την τιμήν εν συνεχεία της ταυταρ/27α απο 28 Μαΐου ε.ε. ομοίας μου, να αναφέρω ότι καθ’ ας έχει πληροφορίας παρ’ εμπίστων του προσώπων ο Σταθμός Τζερμιάδων εις την εξοχικήν θέσιν «Μεγάλη Κορυφή» μεταξύ Κρούστα και Μαλλών ευρίσκονται περί τους 22 ένοπλοι κακοποιοί υπό την αρχηγίαν ενός ονόματι Ραΐνη, οίτινες κρύπτονται επιμελώς λόγω του δασώδους του εδάφους και ότι τροφοδοτούνται υπό κατοίκων του χωρίου Κρούστα και μάλιστα προς τούτο συντρέχουν οι Αγροφύλακες τόσον του Κρούστα όσον και των Μαλλών.-

Ημερήσια διαταγή Αρχηγού Χωροφυλακής, 20 Νοε 1944

ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ
Τμήμα II.
Γραφ. Προσ. Β’
Άριθμ. Πρωτ. 1/66/33
Έμπιστευτική

Πρός
Άπάσας τας ‘Υπηρεσίας της Χωροφυλακής των Διευθύνσεων Χωροφυλακής συμπεριλαμβανομένων.

Είναι γνωστόν ότι το Σώμα της Χωροφυλακής και έργον λίαν έπίπονον, τραχύ και άχαρι έκτελεί και αύστηρότερον παντός άλλου δημοσίου ύπαλληλικου κλάδου κρίνεται.

Κατά την διάρκειαν της δουλείας καθ  ήν ήτο ύποχρεω μένον, κατά τα διεθνή νόμιμα, να συνέχιση την υπηρεσίαν του, προσέφερεν εις τον βωμόν της Πατρίδος δεκάδας θυμάτων, έκτελεσθέντων υπό των καταλυτών της έλευθερίας μας, όλως δέ, σεβαστού άριθμού, έστερήθη της συνεργασίας λόγω άξιώσεως άποστρατείας αύτών εις την ξένην, ως άντιδρώντων εις το έργον τού Άξονος.

Εκείνο το όποιον λυπεί το Σώμα είναι ή προσπάθεια ένίων να πείσουν τούς πολλούς ότι το έργον της Χωροφυλακής δεν ήτο πατριωτικόν. Βεβαίως θα έλθη ή ήμέρα, δέν είναι μακράν δέ αύτη, καθ  ήν τα πράγματα θ  άποδεί ξωσι τι έπετέλεσε το Σώμα και πόσας μέ θυσίας εις αίμα άνεκτιμήτους ύπηρεσίας προσέφερεν εις τον άγώνα κατά των κατακτητών και προς διάσωσιν τόσων συν ανθρωπίνων υπάρξεων έκ των όνύχων των έπιδρομέων. Σήμερον, ότε τα πνεύματα είναι έξημμένα και τα πάθη άχαλίνωτα, άκούονται φωναί έκδικήσεως και διαλύσεως τού Σώματος.

Εγκύκλιος Υπουργου Δημοσιας Ασφαλειας, 25 Απρ 1941

Ακολουθών την Α.Μ. Τον Βασιλέα εκεί όπου ώρίσθη προσωρινή ή πρωτεύουσα του Κράτους, διά να συμβολισθή ή συνέχεια του Εθνικού Άγώνος παρά το πλευρόν της Μεγάλης μας Συμμάχου μέχρι της οριστικής Νίκης, και άποχωριζόμενος ύμών, των επί πενταετίαν συνεργατών μου, αισθάνομαι την υποχρέωσιν να επικοινωνήσω μαζί σας και να σάς ειπώ δύο τινά:

Πρώτον, θέλω να σάς εκ ωράσω την απόλυτον ίκανοποίησίν μου δι  όσα μέχρι σήμερον επετελέσατε και ιδιαιτέρως δι  όσα επιπρόσθετα καθήκοντα έξεπληρώσατε κατά την έξάμηνον σκληράν πολεμικήν περίοδον, αναδειχθέντες αντάξιοι των προσδοκιών της Πολιτείας και του  Έθνους. Και δεύτερον, να σας αφήσω μερικάς συμβουλής, τας όποιας σάς συνιστώ να φυλάξετε ως ίεράν παρακαταθήκην, κατά την δύσκολον ιστορικήν ώραν πού διέρχεται το  Έθνος. Να παραμείνετε όλοι άνεξαιρέτως εις τας θέσεις σας, εκτελούντες το καθήκον σας απέναντι του χειμαζόμενου λαού, δ όποιος σήμερον, περισσότερον πάρα ποτέ, έχει άνάγκην της στοργής σας, της αγάπης σας και του αγρύπνου ενδιαφέροντος σας.

Νά διατηρήσετε την άξιοπρέπειάν σας και την ψυχραιμίαν σας και να μη πτοηθήτε ή εκτραπήτε από οιασδήποτε φύσεως και εκ τάσεως παροχάς, αϊτινες θα σας παρέσυρον εις πράξεις τεινούσας να διασπάσουν την ψυχικήν σάς ενότητα.

Παραμείνατε ψυχικώς ήνωμένοι διότι αυτό απαιτεί και του  Έθνους το συμφέρον και το ΐδικόν σας.

Μή λησμονήτε ποτέ ότι μίαν ήμέραν το Κράτος θα έλευθερωθή και μη χάσετε την πίστιν σας επί τα μεγάλα πεπρωμένα του Έθνους μας. Ό καθείς από. σας, άλλα και κάθε Έλλην, θα γράψη κατά την περίοδον της δοκιμασίας την ατομικήν του ιστορίαν και δρασιν, την όποιαν θα κρίνη το έλεύθερον Κράτος και ή ελευθέρα Ελληνική ψυχή.

Παρέμεινα πλησίον σας και μετά την μεταφοράν της πρωτευούσης εις Κρήτην, όσον δύναμαι περισσότερον, διά να σάς ενισχύσω εις το έργον της τη ρήσεως της τάξεως. Σήμερον ή τήρησις της τάξεως αποτελεί ιερόν καθήκον όλων σας. Αυτό απαιτεί από σας ή Ελληνική Κοινωνία, αυτό απαιτεί το γόητρον του Έθνους, ή αξιοπρέπεια και ή τιμή. Κτυπήσατε αλύπητα τυχόν πρόωρον εκ δήλωσιν ταπεινών συναισθημάτων ευαρίθμων ταραξιών. Έξασφαλίζοντες την τάξιν θα έχετε την ευγνωμοσύνην ταύ Έθνους,

Ζήτω το Έθνος! Ζήτω ο Βασιλεύς!

Ό ‘Υπουργός των Εσωτερικών και της Δημοσίας  Ασφαλείας

Κ. ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ

Διαταγη παραμονης Χωροφυλακης στις θέσεις της, 15 Απρ 1941, Υφ. Ασφαλειας

Άριθ. 29.422.3

Τηλ/κώς

15.4.41

Χωροφυλακή Ιωάννινα, Γρεβενά, Θεσπρωτίαν, Τρίκαλα, Λάρισαν, Άρταν, Καρδίτσαν, Βόλον, Λαμίαν, Μεσολόγγιον, Άγρίνιον,: Άμφισσαν, Αεβάδειαν, Χαλκίδα, Πρέβεζαν.

Κατά την σημερινήν έξαιρετικήν διά το Έθνος μας

πολεμικήν δοκιμασίαν, ο ρόλος της Χωροφυλακής, διαγράφεται σαφής. Πρέπει να παραμείνη πλησίον των κατοίκων τούς οποίους έτάχθη να προστατεύση και ο,τιδήποτε και αν συμβή να παράσχη εις την κοινωνίαν, επί της όποιας αστυνομεύει, πάσαν ήθικήν συνδρομήν και βοήθειαν, της οποίας κατ  έξοχήν έχει εις τας στιγμάς αύτάς άνάγκην. Συνεπώς, ούδείς αξιωματικός ή χωροφύλαξ ν‘ άπομακρυνθή της θέσεώς του. Θά έξακολουθήσητε υπηρέτουντες την πατρίδα μας και θα εΐναι ή υπηρεσία σας αύτή ή μεγαλυτέρα πασών. Δεν θα παρακολουθήσητε τας στρατιωτικός άρχάς τυχόν σομπτυσσομένας. Θά μείνετε εκεί όπου έτάχθητε, βοηθοί και παρήγοροι των δοκιμαζόμενων αδελφών μας και να εϊσθε βέβαιοι ότι ή τελική Νίκη εΐναι μαζύ μας.

Υφυπουργός Ασφαλείας

ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ

Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως προς τά Αρχηγεία Αστυνομίας Πόλεως και Χωροφυλακής, 29 Ιαν 1941

Άριθμ. Ε. II. 217
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως

Προς τά Αρχηγεία Αστυνομίας Πόλεως και Χωροφυλακής

Ούδενός την άντίληψιν διαφεύγει ότι ή ζωή και ή ύπόστασίς τού λαού έξαρτάται από τά Σώματα Ασφαλείας προς τα όποια είναι έστραμμένα τα βλέμματα όλων και ή έλπίς της Πατρίδος.
Έν τή ένασκήσει των υψηλών καθηκόντων δεν δύναται να έμφιλοχωρήση διαφορά αντιλήψεων ή εύχαί ή εύσεβείς πόθοι. Εις την ένάσκησιν της εξουσίας μία είναι ή κατευθυντήρια. Πώς θα σωθή από τον κίνδυνον του υποσιτισμού ή φυλή μας και πώς θα διατηρηθή ή τάξις μας και ή ασφάλεια.
Άγωνιζόμεθα αγώνα άνευ προηγουμένου και πρέπει να κατανοήσωμεν τούτο διά να άπολαύσωμεν την νίκην.
Νίκη θα είναι άν σωθή από τον θάνατον ή φυλή μας.

Εκθεση αρ.120 στρατονόμου Β’ΣΣ/11 Δεκ 1940

H υπ’ άρ. 120 της 11.12.1940 προς τον έν Άθήναις γενικό στρατονόμο εκθεσις του στρατονόμου του Β’ Σώματος Στρατού άντισυνταγματάρχου Χωροφυλακής Π. Ποδότα :

Κατά το πρώτον δεκαήμερον Δεκεμβρίου 1940 έξετελέσθησαν υπό των ανδρών του ύφ’ ήμας στρατονομικού αποσπάσματος αί έξης ύπηρεσίαι: α) Μετήχθησαν εις έμπεδα Ίωαννίνων διά πέντε αποστολών 452 αιχμάλωτοι ’Ιταλοί στρατιώται, έν οΐς και 14 αξιωματικοί, β) Μετήχθησαν εις στρατόπεδα συγκεντρώσεως 9 πολΐται επικίνδυνοι εις την εθνικήν ασφάλειαν, γ) Μετήχθησαν εις φύλακας Ίωαννίνων 4 άλλοεθνεΐς πολΐται, καταδικασθέντες υπό του εκτάκτου στρατοδικείου Β’ Σ. Στρατού, δ) Μετήχθη εις την μονάδα του εις στρατιώτης, απαλλαγείς της κατηγορίας επί λιποταξία, όστις έκρατεΐτο υφ’ όμών. ε) Μερίμνη των ανδρών του αποσπάσματος μου περισυνελέγησαν και ένεταφιάσθησαν νεκροί Ιταλοί στρατιώται, ως και τι νες Έλληνες τοιοϋτοι και κτήνη, ύποδείξει της υγειονομικής υπηρεσίας του Στρατού.