Γνωστή και ως Μάχη του Δεμίρ Χισάρ (Σιδηρόκαστρο). Με αυτή τη νίκη ο ελληνικός στρατός ανάγκασε τους Βουλγάρους να εγκαταλείψουν την ευρύτερη περιοχή των Σερρών, για να γίνει δυνατή η απελευθέρωση της Ανατολικής Μακεδονίας.
Η Βέτρινα (Νέο Πετρίτσι) καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους στις 19 Οκτ. 1912, στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Οι Βούλγαροι την οχύρωσαν ώστε να χρησιμοποιηθεί ως προγεφύρωμα, σε ενδεχόμενο ελληνοτουρκικού πολέμου να εμποδίσουν την πορεία του ελληνικού στρατού προς τα στενά Ρούπελ.
Ο Ελληνικός Στρατός μετά τη νικηφόρα μάχη της Δοϊράνης (23 Ιουνίου) συνέχισε την πορεία του με δύο Μεραρχίες, την Ι (Αντιστράτηγος Εμμ. Μανουσογιαννάκης) και την VI (Συνταγματάρχης Νικ. Δελλαγραμάτικας), με συμμετοχή Μονάδων της VII Μεραρχίας.
Το βράδυ της 25ης Ιουνίου στο ελληνικό Στρατηγείο έμαθαν ότι τη Βέτρινα την υπεράσπιζαν 12 Βουλγαρικά Τάγματα, ενώ άλλα 10 Τάγματα βρίσκονταν στην αν. όχθη του Στρυμόνα μπροστά από το Δεμίρ Χισάρ. Στις 26 Ιουνίου, οι ελληνικές δυνάμεις συνέκλιναν στην περιοχή της Βέτρινας, χωρισμένες σε δύο φάλαγγες. Η πρώτη φάλαγγα ευρισκόμενη πλησίον του Hadji-Beylik (Βυρώνεια) δέχθηκε βουλγαρικά πυρά, αλλά ήταν ως επί το πλείστον ήταν άστοχα. Η δεύτερη φάλαγγα κατέλαβε μερικά υψώματα της περιοχής και προκάλεσε ρήγματα στην Βουλγαρική άμυνα.
Νωρίς το πρωί 27ης Ιουνίου οι ελληνικές δυνάμεις επανέλαβαν την επίθεση στο μέτωπο της Βετρίνας και στις 09:30 κατόρθωσαν να κάμψουν την άμυνα των Βουλγάρων. Οι Βούλγαροι εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και υποχώρησαν ανατολικά του Στρυμόνα, αφού πρώτα ανατίναξαν το μεσαίο τόξο της γέφυρας. Η VI Μεραρχία τους καταδίωξε, αφού πέρασε από ένα βατό σημείο του ποταμού, την ίδια ημέρα απελευθέρωσε το ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ.
Πριν αποχωρήσουν από το Σιδηρόκαστρο, Βούλγαροι στρατιώτες συνέλαβαν το βράδυ της 25ης Ιουνίου τον Μητροπολίτη Μελενίκου (Melnik Βουλγαρία) Κωνσταντίνο Ασημιάδη, τον οδήγησαν με τη βία στο Καρά Αγάνη (Πλατεία Πολυζωΐδη) όπου υπήρχε λάκκος καιόμενης ασβέστου. Εκεί οι Βούλγαροι τον λόγχισαν, τον ποδοπάτησαν και τον κατακρεούργησαν. Μαζί με τον Μητροπολίτη Κωνσταντίνο μαρτυρικό θάνατο βρήκαν ο πρωθιερέας Σταύρος και ο πρόκριτος Θωμάς Παπαχαριζάνος.
Την επομένη, σφαγιάσθηκαν 100 κάτοικοι. Τα σώματα του Μητροπολίτη και των άλλων εκτελεσθέντων οι Βούλγαροι τα έριξαν σε λάκκο με ασβέστη. Ο βουλγαρικός στρατός, επίσης προέβη σε βιασμούς, καταστροφές οικιών και καταστημάτων Ελλήνων και ληστείες μετά από άσκηση βίας, αφήνοντας πίσω εικόνα καταστροφής και φόβου. Φεύγοντας πήραν ως ομήρους τον Επίσκοπο Πολυανής Φώτιο Παγιώτα, 30 προκρίτους, ιερείς και δασκάλους.
Στις 19.00 της 27ης Ιουνίου, μία Ημιλαρχία Ιππικού υπό τον Ανθυπίλαρχο Ιωαννίδη, εισήλθε θριαμβευτικά στο Σιδηρόκαστρο. Ο Ταγματάρχης Θεο. Πάγκαλος, Διοικητής του 9ου Τάγματος Ευζώνων περιγράφει στα Απομνημονεύματά του τις πρώτες εντυπώσεις του:
[…] Απέστειλα αμέσως δύο εκ των προυχόντων μετά τινών ιππέων όπως σταματήσουν τον φεύγοντα πληθυσμόν, ο οποίος μετά την μεσημβρίαν ήρχισεν επανερχόμενος εις τας οικίας του. Μετά σύντομον εξέτασιν ανεύρον εν των προαυλίω της Σχολής τεράστιον λάκον, ο οποίος περιείχε άνω των 60 πτωμάτων εκ των σφαγέντων την προηγουμένην. Μεταξύ αυτών ήταν και ο μητροπολίτης Μελενίκου. Εις έτερον τάφον επί αμμώδους εδάφους ήσαν περί τα 30 πτώματα, εν οις και δύο ιερείς της πόλεως. Περί τα 20 ακόμη πτώματα εύρομεν εις μεμονωμένους τάφους και τινά άταφα. Οι κάτοικοι και ιδία τα γυναικόπαιδα με σπαρακτικούς θρήνους παρηκολούθουν την εκταφήν των οικείων των. Μετά την σύνταξιν λεπτομερούς καταλόγου των ανεγνωρισθέντων θυμάτων ανεχώρησα μ.μ προς συνάντησιν της Μεραρχίας βαδιζούσης επί της αμαξιτής οδού προς βορράν εις Μαρτικοστίνοβο».
Οι απώλειες ανήλθαν, για μεν την Ι Μεραρχία σε 3 Αξ/κούς και 4 οπλίτες νεκρούς, 75 οπλίτες τραυματίες και 36 αγνοούμενους, ενώ για την VI Μεραρχία, σε 1 αξιωματικό και 35 οπλίτες νεκρούς και 1 αξιωματικό και 132 οπλίτες τραυματίες.
Η μάχη της Βέτρινας ή Δεμίρ Χισάρ, άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου, των Σερρών και ολόκληρης της Ανατολικής Μακεδονίας, ενώ έδωσε ώθηση στην νικηφόρα προέλαση του Ελληνικού στρατού προς βορρά και τα στενά της Κρέσνας.
Discover more from Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας
Subscribe to get the latest posts to your email.
Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας 