29-30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940
Χιονίζει στην Πίνδο. Στην Κιάφα στα 2400 μέτρα οι οπλίτες έχουν πάθει ψύξη , τα χέρια τους παγωμένα δύσκολα κρατούν τα τυφέκια Μάνλίχερ. Ενας Λοχίας αναφέρει απο το τηλέφωνο ότι οι περισσότεροι κείτονται χάμω στο χιόνι, θα πάνε ύστερα τραυματιοφορείς να τους κατεβάσουν με τα φορεία.
Το ύψωμα Μούκα καίγεται απο τις βολές Ιταλικών βλημάτων, δεν χιονίζει όμως εδώ, βρέχει, έχουν ανοίξει οι καταρράκτες του ουρανού. Οι οπλίτες αυπνοι απο το χθεσινό βράδυ, εξαντλημένοι, μουσκεμένοι ως το γόνατο κατορθώνουν να αναχαιτίσουν την επίθεση των Ιταλών με την φωνή του διοικητή τους να τους δίνει θάρρος.
Το απόγευμα η Μούκα και το Καζάνι θα πέσουν στους ιταλούς αλλά ο διοικητής του ΙΙΙ/51ου τάγματος θα το ξαναπάρει πίσω και θα τραυματιστεί, δεν φεύγει απο την γραμμή άμυνας (διαταγή Μεράρχου VIII).
Εκεί ο Διοικητής Αποσπάσματος Πίνδου Συνταγματάρχης Δαβάκης θα ανασυγκροτήσει τα Ελληνικά σκορπισμένα τμήματα.
Ελλείψεις σε όπλα, οπλοπολυβόλα, τρόφιμα,οι οπλίτες χρειάζονταν δύο μέρες ανάπαυση για να ορθοποδήσουν.
Στον αριστερό υποτομέα ισχυρή η πίεση των Ιταλών. Στόχοι τα υψώματα Γύφτισσα και Ταμπούρι για να προχωρήσουν προς Σαμαρίνα και να υπερκεράσουν τον Ελληνικό λόχο στην Μόλιστα.
Ο ΣΠ Δαβάκης δεν είχε εφεδρείες , η γραμμή αντιστάσεως είχε σπάσει. Το Απόσπασμα Πίνδου είχε συγκρατήσει τον όγκο της Μεραρχίας Τζούλια και είχε κατορθώσει μόνο στα δεξιά του μετώπου να διατηρήσει τις θέσεις του.
Εκεί οι Ιταλοί ειχαν δημιουργήσει μια τριάινα με σκοπό να υπερκεράσουν απο αριστερά και δεξιά τον Σμόλικα και να καταλάβουν Σαμαρίνα, Δίστρατο και να προελάσουν προς Μέτσοβο.Αν το πετύχαιναν η ραχοκοκαλιά του Ελληνικού Μετώπου θα εσπαγε και ο δρόμος προς το εσωτερικό της χώρας θα ήταν ανοιχτός
Απέναντι στη VIII Μεραρχία, απο ακτές ιονίου ως Κόνιτσα, υπήρχαν τρείς Ιταλικές μεραρχίες.
Στις 30 Οκτωβρίου Οι Ιταλικές δυνάμεις προχωρούσαν προς Καλπάκι απο τα Δολιανα, το Γεροπλάτανο, τους Αγίους και απο το Χάνι Δελβινάκι.
Δεξιά στην Γραμπάλα και αριστερά στην Μονή Βελλάς το Ελληνικό Πυροβολικο έβαλλε κατα πάνω τους.
Τα Αντιτορπιλικά «Ψαρά» και «Σπέτσαι» βάλλουν κατα Ιταλικών στόχων υπο τις διαταγές του Αντιπλοιάρχου Π. Κώνστα και Ασημάκη.
Στα υψώματα Κούματα, Παλιόκαστρο, Μονή Βελλάς στον Παρακάλαμο ισχυρός σχηματισμος Ιταλικών αρμάτων καθηλώνονται απο το Ελληνικό πυροβολικό.
Τα Ελληνικά χαρακώματα Γραμπάλας, Ασσονίσας, λόφου Καλπακίου τραντάζονται απο τις βολές του Ιταλικού πυροβολικού.
Οι Μεραρχίες Φερράρα, Σολίνα και Τρίτσιο με δυσκολία κατόρθωναν να φτάσουν στα Ανω Ραβέννια απο τα χτυπήματα του Ελληνικού πυροβολικού της Ασσονίσας.
Στις ρεματιές της Ψηλορράχης δύο Ιταλικά τάγματα ανακόπτονται και γυρίζουν τρέχοντας προς το Χάνι της Καλλιθέας. Εφτασαν νύχτα στους Ποντικάτες.
Το Μηχανικό των Ιταλών προσπαθεί να επισκευάσει την γέφυρα στους Αγίους.
Η Πυροβολαρχία του Βαμβέτσου , «Πυροβολαρχία Φάντασμα» άρχισε να ρίχνει πίσω απο τους Νεγράδες. Μια Ιταλική πυροβολαρχία ανατινάζεται και τα πυρομαχικά της δεύτερης τινάζονται στον αέρα.
Στις 8 το βράδυ το Ιταλικό Πυροβολικό βάλλει απάνω στην Γραμπάλα . Κατα τον Βοριά η Γραμπάλα εχει μια απότομη πλευρά. Απο εκεί ένα Ίταλικό τάγμα σκαρφάλωσε αθέατο. Το επονομαζόμενο «Τάγμα Θανάτου», σώμα επίλεκτο μαζί με αλβανούς. Απο τα ανατολικά της Γραμπάλας ενα άλλο τάγμα πισωπλάτισε τις Ελληνικές δυνάμεις.
Η Μεραρχία διατάζει αντεπίθεση με τις εφεδρείες. Η θύελλα λυσσομανούσε , το πυροβολικό του υποτομέως Σουδενών αρχίζει να βάλλει στις 5 τα χαράματα προς την Γραμπάλα.
«Εμπρός δια της λόγχης», οι Ιταλοί δεν είχαν ακόμη οχυρωθεί, οι ιταλικές εφεδρείες ερχονταν απο τα Καλύβια της Αρίστης. Το κανονίδι ήταν αμοιβαίο, το ελληνικό πυροβολικό αναγκασε τους Ιταλούς προς σύμπτυξη με διάταξη επιθετική στα Καλύβια Αρίστης, Μεσοβούνι, Τζουφαράχη, Παρακάλαμο. Υστερα Ιταλικά τμηματα εξόρμησαν προς Γραμπάλα αλλά το Ελληνικό πυροβολικό μαζί με τα πολυβόλα της γραμμής μάχης τους αναγκάζουν να γυρίσουν πίσω.
Οι Ιταλοί βάζουν τα μεγάλα μέσα για να προχωρήσουν : Τα Αρματα Μάχης.
Ξεκινήσανε απο Δολιανα-Καλπάκι δύο τμήματα, χωρίσανε, το ένα 30 περίπου τάνκς αραίωσε και το δεύτερο περίπου 50 τανκς έμεινε αθέατο , όταν το πρώτο έφτασε κοντά στις ελληνικές γραμμές το δεύτερο ακολούθησε. Στα πλάγια πηγαίνανε οι μοτοσικλετιστές.
Το πυροβολικό της Γρίμπιανης εβαλλε κατα του πρώτου κλιμακίου, μερικά καθηλώθηκαν έφραζαν τον δρόμο. Οι μοτοσικλετιστές κρύβονταν στους θάμνους και έβαλλαν κατα των ελληνικών γραμμών.
Στη διασταύρωση του Καλπακίου τα Ελληνικά πολυβόλα θέριζαν, συρματομπλέγματα, φράγματα απο σιδηροτροχιές εφραζαν τον δρόμο.
Ανοιχτηκαν προς τα χωράφια, όμως νάρκες περίμεναν τα δύο πρώτα. Τα επόμενα δύο καθηλώθηκαν. Το πυροβολικό συγκεντρώνει τα πυρά πάνω τους και εξαρθρώνει την φάλλαγα των ιταλικών αρμάτων.
Η μάχη δεν είχε λήξει οι Ιταλοι προετοίμαζαν επίθεση για της 4ης Νοεμβρίου, την οποία ανέβαλλαν για τις 5 Νοεμβρίου.
Ξημέρωμα 5ης Νοεμβρίου, βολές ιταλικού πυροβολικού στους τομείς Καλπακίου και Νεγράδων και στον τομέα Θεσπρωτίας. Η Ελληνική αντιεροπορική πυροβολαρχίας έριξε δύο ιταλικά αεροπλάνα. Δύο ωρες κράτησε η προπαρασκευή πυροβολικού και ο αεροπορικός βομβαρδισμός. Στις 10 εξόρμησαν οι Ιταλικές φάλαγγες. Στα υψώματα Κούματα, Παλαιόκαστρο, Μονή Βελλάς καθυστέρησαν και στο γεφύρι ου Αγ. Θανάση, πέρασαν μια στιγμή τον Καλαμά αλλά τα πολυβόλα τους ρίξανε πίσω.
Στον Παρακάλαμο τα άρματα μάχης καθηλώθηκαν απο το Ελληνικό πυροβολικό.
Τα Συντάγματα 8ο και 9ο της Μεραρχίας Τζούλια, το 8ο στις θέσεις Γομάρα, Βασιλίτσα και γύρω απο το Δίστρατο και το 9ο στις νοτιανατολικές πλαγές του Σμόλικα απο το Παλιοσέλι ως τα Αρματα.
Οι Έλληνες πιέζουν τους Ιταλούς απο την κατεύθυνση της Σαμαρίνας και απο την κατεύθυνση της Βωβούσας. Το Β’ Σωμα Στρατού ειδοποιεί την Ταξιαρχία Ιππικού οτι οι Ιταλοί βάλλουνμε όλμους και πολυβόλα κατα του Αποσπάσματος του Αωού. Αρχίζει η υποχώρηση των Ιταλικών Δυνάμεων απο το Δίστρατο.
Τα Ελληνικά πυρά του πυροβολικού βρίσκουν το Ιταλικό Στρατηγείο και το Σταθμό Ασυρμάτου. Το Κεργόλι και η Τσούμα έχουν καταληφθεί απο τις Ελληνικές δυνάμεις οι επιθέσεις στην Γομάρα αποκρούονται ως το βράδυ.
8 Νοεμβρίου 1940
Η Χ Μεραρχία μεταφέρει τα τμήματα της στο Νεστόριο, οχθες Αλιάκμονος. Ετοιμάζεται για την μάχη της Κορυτσάς, η ζώνη της φτάνει στα νότια μέχρι Αητομηλίτσα και το Γράμμο.
9 Νοεμβρίου 1940
Η Ι Μεραρχία καταλαμβάνει την Μεσορράχη. Ολη την νύχτα της 9ης προς 10η Νοεμβρίου με φοβερό χιονιά οι Ιταλοί κάνουν επιθέσεις για να καταλάβουν την Νταλιάπολη. Μολις ξημέρωσε παρατάνε πολυβόλα, όλμους, ασυρματο και μια σημαία. Ενα ολοκληρο τάγμα αλπινιστών είχε υποχωρήσει. Οσοι είχαν απομείνει πηγαίνανε στην Μεραρχία Ιππικού να παραδοθούν που δρούσε στην περιοχή απο Πάδες εώς Ελεύθερο.
Το 8ο σύνταγμα και τμήματα απο το 9ο της Μεραρχίας Τζούλια πορεύονταν προς Κόνιτσα. Η κοιλάδα του Αωού , δρόμος προς τον Αδη.
Στις 10 Νοεμβρίου 1940 Ελληνικά τμήματα πορεύονταν για το διάσελο της Σούσνιτσας, έρχονται σε επαφή με τις φάλαγγες του 8ου των αλπίνων. Εφτά ώρες κράτησε η μάχη , το Ιταλικο σύνταγμα υποχώρησε με πολλούς τραυματίες και δεκάδες νεκρούς μαζί με οπλισμό και νεκρά άλογα και μουλάρια.
Discover more from Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας
Subscribe to get the latest posts to your email.
Θεματα Στρατιωτικης Ιστοριας 